Appendice:Dictionarios/Interlingua-polonese/f

De Wiktionario

Interlingua-Polonese


A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z


fa
rzecz. [Muz.] (nuta) fa

faba
rzecz. fasola

fabrica
rzecz. fabryka
fabrica de gas - gazownia

fabricante
rzecz. fabrykant, wytwórca, producent

fabricar
czas. fabrykować, wytwarzać

fabrication
rzecz. produkcja, fabrykacja, wytwarzanie

fabricato
rzecz. fabrykat, wyrób

fabula
rzecz. baśń, bajka

fabular
czas. zmyślać, konfabulować

fabulista
rzecz. bajkopisarz

fabulose
przym. bajeczny

fabulosemente
przysł. bajecznie

face
rzecz. pochodnia, żagiew

facer
czas. (1) robić, czynić, wykonywać
Que face ille? - co on robi? facer su travalio - wykonywać swoją pracę facer un mestiero - wykonywać zawód facer le compras - robić zakupy haber multo a facer - mieć dużo do roboty facer miraculos - czynić cuda facer calculationes - wykonywać obliczenia facer grande progresso - zrobić duży postęp facer ruito - robić hałas facer proba - wykonać próbę facer jocos - robić żarty facer le carriera - zrobić karierę facer un record - ustanowić rekord facer un oration - wygłosić przemówienie; facer grande cosas - dokonywać wielkich rzeczy facer de su melio - robić co się da, robić wszystko w swojej mocy
(2) tworzyć, robić, wytwarzać, produkować
facer le pan - wytwarzać chleb facer foco - krzesać ogień
(3) urządzać, organizować
facer le camera - sprzątnąć pokój facer su lecto - posłać łóżko facer su valisas - spakować walizki facer le barba - golić się
(4) spełniać, wypełniać
facer su deber - spełniać swój obowiązek
(5) wykonywać ruch, odbywać
facer un viage - odbyć podróż facer halto - zatrzymać się facer cauda - ustawiać się w kolejce facer un passo - wykonać krok
(6) grać rolę, udawać, odgrywać
facer le imbecille - odgrywać głupca
(7) sprawiać, powodować, zmuszać, przyczyniać się do czegoś
facer rider - rozśmieszać facer mal a alicuno - wyrządzać komuś zło facer construer un casa - zlecić zbudowanie domu facer comprensibile - uczynić zrozumiałym facer sensation - wzbudzić sensację facer le publicitate - robić reklamę facer difficile - utrudniać facer fronte a alicuno - stawiać komuś opór, stawiać czoła facer bancarupta - bankrutować
(8) powziąć, poczynić
facer un appello - wystosować apel facer un decision - podejmować decyzję facer propositiones - poczynić propozycję


facete
przym. dowcipny, humorystyczny, zabawny, śmieszny, żartobliwy, wesoły

facetia
rzecz. dowcip, facecja

facetiose
przym. dowcipny, żartobliwy

faciada
rzecz. [Arch.] fasada

facial
przym. twarzowy

facibile
przym. wykonalny, możliwy

facibilitate
rzecz. wykonalność

facie
rzecz. twarz, oblicze
in le facie de - w obliczu
facie a facie - twarz w twarz

facietta
rzecz. aspekt

faciettar
czas. szlifować

facile
przym. łatwy
il es facile - jest łatwo

facilemente
przysł. łatwo

facilitar
czas. ułatwiać

facilitate
rzecz. łatwość

facite
przym. robiony, zrobiony

facite abstraction de
abstrahując od

facsimile
rzecz. faksymile, kopia; faks

facticie
przym. frakcyjny, ułamkowy

faction
rzecz. frakcja, odłam

factionario
rzecz. rozłamowiec, frakcjonista

factiose
rzecz. frakcyjny, fakcyjny, partyjny

facto
rzecz. fakt
constatar un facto - stwierdzać fakt
de facto - de facto, faktycznie

factor
rzecz. czynnik, faktor; współczynnik (mat.)

factoria
rzecz. fabryka, pracownia, faktoria

factorial
rzecz. silnia
przym. czynnikowy

factorisar
czas. rozkładać na czynniki

factorisation
rzecz. faktoryzacja, rozkład na czynniki

factotum
rzecz. zausznik, faktotum, totumfacki

factura
rzecz. rachunek, faktura

facturar
czas. fakturować

facula
rzecz. żagiew, głownia, pochodnia; kaganek

facultate
rzecz. zdolność, możność; władza; wydział, fakultet

facultative
przym. fakultatywny, nieobowiązkowy, opcjonalny

facunde
przym. płynny, potoczysty, gładki, wygadany, pięknie mówiący
advocato facunde - wygadany adwokat, wyszczekany adwokat

fago
rzecz. buk

fagottar
czas. robić wiązki

fagottista
rzecz. fagocista

fagotto
rzecz. fagot; wiązka

faisan
rzecz. bażant

falcar
czas. kosić

falcata
rzecz. koszenie, pokos

falcator
rzecz. kosiarz; kosiarka

falcatura
rzecz. koszenie

falce
rzecz. kosa

falcon
rzecz. sokół

falconar
czas. polować z jastrzębiem lub sokołem

falconeria
rzecz. sokolnictwo, polowanie z sokołem

falconero
rzecz. sokolnik

falconetto
rzecz. mały sokół; [Artyl.] falkoneta

fallace
przym. błędny, złudny, zwodniczy, oszukańczy, bałamutny, kłamliwy

fallacia
rzecz. urojenie, złuda, złudność, zwodniczość

faller
czas. padać, upadać; nie powieść się, nie udać się, zawieść

fallia
rzecz. uskok (geol.)

fallibile
przym. omylny

fallibilitate
rzecz. omylność

fallimento
rzecz. upadek, porażka; krach

fallito
rzecz. bankrut

falsar
czas. fałszować

falsario
rzecz. fałszerz

falsator
rzecz. fałszerz

false
przym. fałszywy; sztuczny

falsificabile
przym. falsyfikowalny

falsificar
czas. falsyfikowac

falsification
rzecz. falsyfikacja, fałszowanie

falsificator
rzecz. falsyfikator, fałszerz

falsitate
rzecz. fałszywość; fałsz, kłamstwo, nieprawda

falso
rzecz. fałszerstwo

falta
rzecz. wada, skaza, defekt, niedoskonałość, usterka; pomyłka, błąd
sin falta - bez błędu, bezbłędny

fama
rzecz. sława, fama, gloria

fame
rzecz. głód

famelic
przym. głodny, wygłodniały

familia
rzecz. rodzina
familia adoptive - przybrana rodzina; familia numerose - liczna rodzina; familia sin patre/sin matre - rodzina bez ojca/bez matki; familia amic - zaprzyjaźniona rodzina; le familia regal/royal - rodzina królewska; familia de linguas - rodzina języków; familia de parolas/de vocabulos - rodzina wyrazów; le Sancte Familia - Święta Rodzina;
patre de familia - ojciec rodziny; membros del familia - członkowie rodziny; festa de familia - święto rodzinne; derecto de familia - prawo rodzinne; cronica de familia - kronika rodzinna; vita de familia - życie rodzinne; nomine de familia - nazwisko rodowe; portrait de familia - portret rodzinny; relationes de familia - stosunki rodzinne; planification del familia - planowanie rodziny; reunion de familia - spotkanie rodzinne, zjazd rodzinny; sino de familia - łono rodziny; maladia de familia - choroba rodzinna; tracto de familia - cecha rodzinna; querela de familia - kłótnia w rodzinie; tradition de familia - tradycja rodzinna; orgolio de familia - duma rodziny;
fundar un familia - założyć rodzinę; sustener/sustentar un familia - utrzymywać rodzinę; ille es de bon familia - on jest z dobrej rodziny;


Terminologia specjalistyczna:


Stosunki międzynarodowe - Relationes international


familia de nationes - rodzina narodów


familial
przym. rodzinny

familiar
rzecz. znajomy, przyjaciel

familiarisar
czas. zaznajamiać
(se... con) - zaznajamiać się (z)

familiarisation
rzecz. zaznajomienie, obeznanie, oswojenie

familiaritate
rzecz. familiarność, zażyłość, poufałość, znajomość

famose
przym. sławny

fanal
rzecz. latarnia morska, boja, punkt sygnalizacyjny, reflektor

fanatic
przym. fanatyczny

fanaticamente
przysł. fanatycznie

fanatico
rzecz. fanatyk

fanatisar
czas. fanatyzować

fanatismo
rzecz. fanatyzm

fanfar
rzecz. fanfara

fanfaron
rzecz. fanfaron, pyszałek

fanfaronada
rzecz. fanfaronada, przechwałki, pyszałkowatość

fanfaronar
czas. przechwalać się, pysznić się, chełpić sie, fanfaronować

fango
rzecz. błoto, szlam, muł

fangose
przym. błotnisty

fangositate
rzecz. mulistość, mętność

fano
rzecz. świątynia, sanktuarium, azyl, święty przybytek

farad
rzecz. [Elektr.] farad

faradisar
czas. [Med.] faradyzować

faradisation
rzecz. [Med.] faradyzacja

farce
rzecz. [Teatr.] farsa; nadziewanie, szpikowanie, farsz

fardar
czas. malować, robić makijaż
fardar se - robić sobie makijaż

fardello
rzecz. ciężar, ładunek; paczka, pakunek, tobołek

fardo
rzecz. szminka (teatr.); bela

farina
rzecz. mąka

farinar
czas. przemielać na mąkę

farinero
rzecz. młynarz; handlarz mąką

fariniera*
rzecz. 1. flour bin; 2. flour storehouse

farinose
przym. mączysty

farsa
rzecz. farsa

farsal
przym. groteskowy, śmieszny, farsowy

farsator
rzecz. żartowniś, dowcipniś, kpiarz, autor fars

farsista
rzecz. autor fars

fasce
rzecz. wiązka

fascicular
przym. wiązkowy

fasciculo
rzecz. zeszyt

fascina
rzecz. wiązka, pakiet; faszyna

fascinante
przym. fascynujący

fascinar
czas. zafascynować, zauroczyć

fascinate
przym. zafascynowany

fascination
rzecz. fascynacja

fascinator
rzecz. czarodziej

fascino
rzecz. fascynacja, zafascynowanie; urok, czar, zaklęcie

fascismo
rzecz. faszyzm

fascista
rzecz. faszysta
przym. faszystowski

fashion
rzecz. moda, styl

fashionable
przym. modny

fasto
rzecz. przepych, pompa, ostentacja, wystawność

fastose
przym. ostentacyjny, wystawny, okazały

fastosemente
przysł. ostentacyjnie, wystawnie, okazale

fatal
przym. fatalny, nieuchronny; śmiertelny

fatalismo
rzecz. fatalizm

fatalista
rzecz. fatalista

fatalitate
rzecz. fatalizm, fatalność; nieszczęście, klęska, katastrofa)

fatalmente
przysł. nieszczęśliwie, fatalnie

fathom
rzecz. sążeń

fatidic
przym. proroczy

fatiga
rzecz. fatyga, wysiłek, zmęczenie, trud

fatigabile
przym. zmęczony, znużony, przemęczony

fatigante
przym. nużący, męczący

fatigar
czas. męczyć, fatygować, trudzić

fatigate
przym. zmęczony

fato
rzecz. los, fatum

fatue
przym. głupi, bezmyślny
foco fatue - błędny ognik

fatuemente
przym. głupio, bezmyślnie

fatuitate
rzecz. głupota, bezmyślność

fauna
rzecz. fauna

faunic
przym. faunowy

fauno
rzecz. faun

favo
rzecz. plaster miodu; [Med.] grzybica woszczynowa

favor
rzecz. życzliwość, względy, przychylność, korzyść
favor popular - popularność; favor del corte - łaska dworu; con favor del obscuritate - przy sprzyjających ciemnościach, pod osłoną ciemności; in favor de - na korzyść; pronunciar se in favor de un cosa - wypowiadać się na rzecz czegoś; billet de favor - bilet ulgowy; precio de favor - korzystna cena; tractamento de favor - przychylne traktowanie; gauder/haber le favor de un persona - cieszyć się czyimiś względami; facer un favor a un persona - wyświadczyć komuś grzeczność; ganiar le favor de un persona - zyskać czyjąć przychylność; gauder de un favor special - cieszyć się specjalnymi względami; incontrar le favor del publico - spotkać się z przychylnością publiczności; per favor - proszę, co łaska; con favor - życzliwie; esser a favor de - być za

favorabile
przym. korzystny, sprzyjający, przychylny
occasion favorabile - sprzyjająca okazja; circumstantias favorabile - sprzyjające okoliczności; responsa favorabile - przychylna odpowiedź; saldo favorabile - korzystne saldo; le vento esseva favorabile - wiatr był sprzyjający

favorar
czas. faworyzować, sprzyjać, darzyć względami, preferować
favorar un interprisa - sprzyjać jakiemuś przedsięwzięciu; favorar le crescentia - sprzyjać wzrostowi; favorar le artes - faworyzować sztuki; favorar un projecto - sprzyjać jakiemuś projektowi

favorir
czas. faworyzować, sprzyjać, darzyć względami, preferować
favorar un interprisa - sprzyjać jakiemuś przedsięwzięciu; favorar le crescentia - sprzyjać wzrostowi; favorar le artes - faworyzować sztuki; favorar un projecto - sprzyjać jakiemuś projektowi

favorite
przym. ulubiony
platto favorite - ulubione danie; autor favorite - ulubiony autor; poeta favorite - ulubiony poeta; libro favorite - ulubiona książka; occupation favorite - ulubione zajęcie; thema/subjecto favorite - ulubiony temat; loco favorite - ulubione miejsce

favoritismo
rzecz. faworyzowanie, protekcja, plecy

favorito
rzecz. faworyt

fax
rzecz. faks

febre
rzecz. gorączka, febra

febricitante
przym. gorączkowy, rozgorączkowany, rozpalony

febricitar
czas. mieć gorączkę

febril
przym. gorączkowy, rozgorączkowany, rozpalony

febrilitate
rzecz. stan gorączki; niepokój

febrilmente
przym. gorączkowo

februario
rzecz. luty

fecal
przym. fekalny

fece
rzecz. śmieci, odpady; ekskrement

fecula
rzecz. krochmal, skrobia

feculente
przym. płodny, żyzny

feculentia
rzecz. płodność, żyzność

feculeria*
rzecz. starchworks

fecundar
czas. zapładniać, użyźniać

fecundation
rzecz. zapłodnienie, użyźnienie

fecundator
rzecz. środek użyźniający

fecunde
przym. żyzny

fecunditate
rzecz. płodność, żyzność, urodzajność

fede
przym. brzydki

federal
przym. federalny


Terminologia specjalistyczna:


Stosunki międzynarodowe - Relationes international


stato federal - państwo federalne
stato federative - państwo federalne
systema federal - system federalny
republica federal - republika federalna
a nivello federal - na szczeblu federalnym


federalismo
rzecz. federalizm

federalista
rzecz. federalista

federar
czas. federować

federate
przym. sfederowany

federation
rzecz. federacja, związek, zjednoczenie, konfederacja

federative
przym. federacyjny

feditate
rzecz. brzydota, pospolitość

fee
rzecz. czarodziejka

feeria
rzecz. kraina czarów

feeric
przym. czarodziejski, bajeczny, czarowny

felice
przym. szczęśliwy

felicitar
czas. gratulować

felicitate
rzecz. szczęście

felicitationes
rzecz. gratulacje

felicitatition
rzecz. gratulowanie, gratulacje
mi felicitationes - moje gratulacje

feltrar
czas. felcować, pilśniować

feltrero*
rzecz. feltmaker

feltro
rzecz. filc, pilśń

femina
rzecz. kobieta
femina de litteras - pisarka, kobieta-literat

feminin
przym. kobiecy

femininitate
rzecz. kobiecość

feminino
rzecz. [Gram.] rodzaju żeńskiego

feminisar
czas. feminizować, niewieścieć

feminismo
rzecz. feminizm

feminista
rzecz. feminista

femoral
przym. udowy

femore
rzecz. biodro

fenar
czas. robić sianokosy

fenation
rzecz. sianokosy

fenestra
rzecz. okno; okienko (w programie)

fenestrar
czas. zaopatrywać w okna

fenestrate
przym. okienkowaty

fenestretta
rzecz. okienko (np. pocztowe, w programie)

fenil
rzecz. strych na siano

feno
rzecz. siano

fentanyl
rzecz. fentanyl

fenuculo
rzecz. koper, fenkuł włoski

fer
przym. dumny; dziki, srogi

feretro
rzecz. trumna

feria
rzecz. targi; jarmark, targ;
ferias - wakacje, ferie

ferial
przym. wakacyjny

feriar
czas. być na wakacjach, na urlopie

ferimento
rzecz. walenie, grzmocenie, ranienie

ferir
czas. uderzać, ugodzić; ranić, kaleczyć, urażać

feritate
rzecz. dzikość, okrucieństwo; duma, chluba, pycha

ferite
przym. ranny, kontuzjowany

ferma
rzecz. farma, gospodarstwo rolne; dzierżawa

fermage
rzecz. czynsz dzierżawny

fermentabile
przym. zdatny do fermentacji

fermentar
czas. fermentować, burzyć się

fermentation
rzecz. fermentacja, ferment, fermentowanie

fermentative
przym. fermentacyjny

fermento
ferment, zaczyn; wrzenie, wzburzenie

fermero
rzecz. farmer, rolnik; dzierżawca

feroce
przym. dziki, srogi, okrutny, gwałtowny

ferocitate
rzecz. okrucieństwo, dzikość, srogość

ferralia
rzecz. złom, żelastwo

ferramento*
rzecz. iron work

ferrar
czas. pokrywać żelazem; podkuwać; prasować

ferrato
rzecz. [Chem.] nadżelazian

ferrator
rzecz. kowal

ferratura
rzecz. kucie konia, podkuwanie konia

ferree
przym. żelazny

ferreria
rzecz. kuźnia

ferrero
rzecz. kowal

ferro
rzecz. żelazo

ferrose
przym. żelazawy

ferrovia
rzecz. kolej żelazna; droga żelazna, tor
ferrovia funicular - kolej linowa; ferrovia pendente - kolejka wisząca; ferrovia surterranee - kolej naziemna; ferrovia subterranee - kolej podziemna; ferrovia a cremaliera - kolej zębata

ferroviari
przym. kolejowy

ferroviero
rzecz. kolejarz

ferrugine
rzecz. rdza

ferruginose
przym. żelazisty, rdzawy

ferry-boat
rzecz. prom

fertile
przym. żyzny, urodzajny

fertilisante
przym. użyźniający, zapładniający
rzecz. nawóz

fertilisar
czas. zapładniać, zapylać, użyźniać, nawozić

fertilisation
rzecz. użyźnianie, nawożenie

fertilitate
rzecz. żyzność, urodzajność

fervente
przym. gorący, żarliwy, płomienny, zagorzały

ferventia
rzecz. ferwor, zapał, namiętność, żarliwość, żar

ferver
czas. wrzeć, kipieć, gotować się

fervide
przym. zapalony, gorliwy, żarliwy, płomienny, zagorzały

fervor
rzecz. ferwor, zapał, namiętność, żarliwość; żar, gorąco
con fervor - żarliwie

festa
rzecz. święto, fiesta

festar
czas. świętować

festear
czas. biesiadować, ucztować, bawić się

festinar
czas. raczyć się, częstować się, delektować się; fetować

festino
rzecz. święto, uroczystość

festival
rzecz. festiwal

festive
przym. świąteczny, odświętny

festivitate
rzecz. święto, uroczystość

feston
rzecz. feston, girlanda

festonar
czas. ozdabiać firlandami, ozdabiać festonami

fetal
przym. embrionalny

fetar
czas. wydawać na świat młode

fetation
rzecz. kształtowanie płodu, ciąża

fetiche
rzecz. fetysz

fetichismo
rzecz. fetyszyzm

fetichista
rzecz. fetyszysta

feticida
rzecz. środek aborcyjny, środek spędzający płód

feticidio
rzecz. aborcja, zabicie płodu

fetide
przym. cuchnący, śmierdzący

feto
rzecz. zarodek, płód

feudal
przym. feudalny
stato feudal - państwo feudalne

feudalisar
czas. feudalizować

feudalismo
rzecz. feudalizm, system lenny

feudalista
rzecz. feudał

feudalitate
rzecz. feudalizm, feudalność

feudatario
rzecz. lennik

feudo
rzecz. lenno

fiasco
rzecz. fiasko, niepowodzenie
facer un fiasco - zakończyć się fiaskiem

fibra
rzecz. włókno

fibrilla
rzecz. włókienko; korzeń włoskowaty

fibrina
rzecz. włóknik, fibryna

fibula
rzecz. [Anat.] strzałka; klamra, agrafa, sprzączka, zapinka

ficato
rzecz. wątroba

fichiero
rzecz. drzewo figowe

fichu
rzecz. [wym. Fr. fiszu] apaszka

fico
rzecz. figa

ficticie
przym. fikcyjny

ficticiemente
przysł. fikcyjnie

fiction
rzecz. fikcja; beletrystyka

fictive
przym. fikcyjny, wymyślony

fidantia
rzecz. ślubowanie, przysięga, zaręczyny

fidantiamento
rzecz. zaręczyny

fidantiar
czas. zaręczać (się)

fidantiata
rzecz. narzeczona

fidantiato
rzecz. narzeczony

fide
rzecz. wiara
fide religiose - wiara religijna

fideicommissario*
rzecz. [Law] fideicommissioner

fideicommisso*
rzecz. [Law] fideicommissum

fideicommitter
czas. robić fideikomis

fideismo
rzecz. fideizm

fideista
rzecz. fideista

fidel
rzecz. wierny, wierzący
przym. wierny

fidelitate
rzecz. wierność; lojalność; dokładność, zgodność

fider
czas. wierzyć; zawierzać, powierzać (a)
(se) mieć zaufanie, zaufać

fiducia
rzecz. wiara, zaufanie, ufność

fiducial
rzecz. powierniczy, oparty na zaufaniu

fiduciari
przym. powierniczy, oparty na zaufaniu

figer
czas. wjeżdżać, wpadać; wpędzać, zaganiać, zapędzać

figura
rzecz. figura; rysunek, ilustracja

figurante
rzecz. statysta, figurant

figurar
czas. wyobrażać; figurować (in)
figurar in un lista - figurować na liście; figurar se - wyobrażać sobie

figurate
przym. symboliczny, metaforyczny, przenośny, obrazowy, figuratywny

figuration
rzecz. ukształtowanie, forma, kształt

figurative
przym. symboliczny, metaforyczny, przenośny, obrazowy, figuratywny

figurina
rzecz. figurka, figurynka

fila
rzecz. zbiór, plik (komput.); rząd, linia, wiersz

filamento
rzecz. włókno, nitka

filanda
rzecz. przędzalnia

filandera
rzecz. prządka

filandero
rzecz. przędzarz

filar
czas. obracać się, kręcić się, wirować

filaria
rzecz. [Zool.] filaria

filator
rzecz. przędzarka

filatorio
rzecz. maszyna przędzalnicza

filatura
rzecz. przędzarstwo

filet
rzecz. filet

filettar
czas. filetować; ozdabiać wstążką

filetto
rzecz. wstążka, opaska, przepaska

filia
rzecz. córka; filia
filia affin - pasierbica

filial
rzecz. filia
przym. filialny; synowski

filiar
czas. rodzić dziecko; adoptować dziecko

filiastra
rzecz. pasierbica

filiastro
rzecz. pasierb

filiation
rzecz. rodzenie, wydawanie płodu; adopcja, przysposobienie; filiacja, rodowód, pochodzenie

filical
przym. paprotny

filice
rzecz. paproć

filiera
rzecz. ciągarka drutu

filietta
rzecz. córeczka

filiforme
przym. nitkowaty

filigrana
rzecz. filigran, cacko

filigranar
czas. ozdabiac filigranem

filio
rzecz. syn
Kowalski filio - Kowalski syn, Kowalski junior; filio affin - pasierb; filio adoptive - przybrany syn; filio primogenite - syn pierworodny; filio bastarde - nieślubny syn, bastard; filio legitime - syn z prawego łoża; filio regal - syn królewski; filio royal - syn królewski; filio de mamma - synek mamusi; filio del populo - syn swego narodu; Filio del Homine - Syn Człowieczy; filio de su tempore - dziecię wieku; filio del fortuna - dzieckio szczęścia

filiola
rzecz. chrześniaczka

filiolo
rzecz. chrześniak

film
rzecz. film

filmar
czas. filmować

filo
rzecz. 1. wątek
filo de discurso - wątek rozmowy, nić rozmowy; filo de un historia - wątek pewnej historii
perder le filo - zgubić wątek
2. nić, nitka
filo de Ariadna - nić Ariadny; filo del vita - nić życia; filo a (de) suer - nitka do szycia
trenchar le filo del vita - przeciąć nić życia; su vita pende a un filo - jego życie zawisa na nitce (na włosku)
3. drut, kabel, przewód
filo de aciero - stalowy drut; filo de cupro - miedziany drut; filo telegraphic - drut telegraficzny; filo telephonic - przewód telefoniczny; filo electrificate - przewód elektryczny; filo de alte tension - przewód wysokiego napięcia
4. ostrze
filo del spada - ostrze szpady

filon
rzecz. [Geol.] złoże, żyła, pokład

filtrabile
przym. przesączalny

filtrar
czas. filtrować

filtration
rzecz. filtracja, filtrowanie, przesączanie

filtro
rzecz. filtr

fimbria
granica, krawędź, kres, obrzeże; obwódka, frędzel, lamówka

fimbriar
czas. graniczyć, ograniczać, otaczać, sąsiadować

fimbriation
rzecz. obramowywanie, lamówkowanie

fin
rzecz. koniec; cel
przym. świetny, wyśmienity, doskonały

final
przym. końcowy
rzecz. [Muz.] finał

finalismo
rzecz. [Filoz.] finalizm

finalista
rzecz. finalista

finalitate
rzecz. nieodwołalność, ostateczność; determinacja, stanowczość

finalmente
przysł. na koniec, w końcu, wreszcie

financia
rzecz. finanse

financiamento
rzecz. finansowanie

financiar
czas. finansować

financiari
przym. finansowy

financiero
rzecz. finansista

finder
czas. (se) rozszczepiać (się), rozpadać (się)

finessa
rzecz. finezja, subtelność

finger
czas. udawać, symulować, fingować

fingimento
rzecz. wymysł, fikcja

fingitor
rzecz. symulant, udawacz

finir
czas. kończyć

finite
przym. skończony

finitor
rzecz. dobicie (?)

finlandese
przym. fiński

finnese
rzecz. Fin; język fiński
przym. fiński

finno
Fin

finno-ugriano
rzecz. Ugrofin

finnougrian
przym. ugrofiński

fiord
rzecz. fiord

firma
rzecz. firma

firmamento
rzecz. firmament, sklepienie niebieskie

firmar
czas. umacniać; firmować, podpisywać

firme
przym. twardy, mocny, pewny, stały, niewzruszony, stanowczy
un mano firme - pewna ręka; solo firme - pewny grunt; terra firme - stały grunt; firme como un rocca - twardy jak skała; esser firme super su gambas - stać pewnie na nogach; resolution/decision firme - mocne postanowienie/decyzja; attitude firme - niewzruszona postawa; tener firme - trzymać mocno; star firme - stać pewnie; firme in su principios - niewzruszony w swoich zasadach; prender un decision firme - podjąć stanowczą decyzję

firmemente
przysł. twardo, mocno, pewnie

fiscal
przym. fiskalny

fiscalitate
rzecz. fiskalizm

fisco
rzecz. fiskus, skarb państwa

fisse
przym. podzielony, rozszczepiony, rozrąbany

fission
rzecz. rozszczepienie, rozbicie, rozdzielenie

fissura
rzecz. szczelina, pęknięcie

fixabile
przym. do ustalenia

fixar
czas. ustalać; przymocowywać, utwierdzać
fixar le oculos super - utkwić oczy w

fixation
rzecz. ustalenie

fixative
przym. utrwalający

fixativo
rzecz. utrwalacz

fixator
rzecz. utrwalacz

fixe
przym. stały, trwały

fixitate
rzecz. trwałość, stałość

flabellar
czas. wachlować

flabellation
rzecz. wachlowanie

flabello
rzecz. wachlarz

flaccide
przym. zwiotczały, wiotki, obwisły, sflaczały; ślamazarny

flacciditate
rzecz. zwiotczałość, obwisłość, sflaczałość

flacon
rzecz. flakon

flagellante
rzecz. biczownik

flagellar
czas. biczować, batożyć

flagellation
rzecz. biczowanie

flagellator
rzecz. biczownik

flagelliforme
przym. o kształcie bicza

flagello
rzecz. bicz, bat, pejcz

flagrante
przym. jawny, oczywisty, rażący

flagrantia
rzecz. jawność, oczywistość

flagrar
czas. żarzyć się, płonąć, świecić

flair
rzecz. [wym. Fr. fler] styl

flaminge
przym. flamandzki

flamingo
rzecz. flaming; Flamand

flamma
rzecz. płomień

flammante
przym. płomienny, jaskrawy

flammar
czas. płonąć, buchać, świecić płomieniem

flammee
przym. palący, prażący; jaskrawy

flammifero
rzecz. zapałka

flanar
czas. przechadzać się, spacerować, wałęsać się

flancar
czas. strzec flanki, chronić skrzydła; stać z boku

flanco
rzecz. flanka

flanella
rzecz. flanela

flaon
rzecz. tort owocowy

flar
czas. kwitnąć; wiać, dmuchać

flasco
rzecz. flakon, piersiówka

flato
rzecz. wiatry (w jelitach)

flattar
czas. pochlebiać, schlebiać

flattator
rzecz. pochlebca

flatteria
rzecz. pochlebstwo

flatulente
przym. wzdęty; napuszony, pompatyczny

flatulentia
rzecz. wzdęcie; napuszenie

flatuose
rzecz. wzdymający; napuszony, pompatyczny

flatuositate
rzecz. wzdęcie; napuszenie

flauta
rzecz. flet

flautar
czas. grać na flecie

flautista
rzecz. flecista

flave
przym. żółty

flecha
rzecz. strzała; strzałka
flecha de horas - wskazówka (zegara)

flechar
czas. (wym. fleszar) strzelać strzałą

flechator
rzecz. [wym. fleszator] łucznik

flechiera
rzecz. kołczan

flecter
czas. giąć, zginać

flexibile
przym. giętki, elastyczny

flexibilemente
przysł. giętko, elastycznie

flexibilitate
rzecz. elastyczność

flexion
rzecz. fleksja; zgięcie, wygięcie

flexional
przym. fleksyjny

flexo
rzecz. sznur sieciowy, przewód

flexuose
przym. wijący

flexuositate
rzecz. wicie się

flexura
rzecz. zgięcie, wygięcie

flint
rzecz. krzesiwo

flirt
rzecz. flirt

flirtar
czas. flirtować

flirtation
rzecz. flirt, flirtowanie

flocco
rzecz. kłaczek, płatek, łuska

floccose
przym. kłaczkowaty; łuskowaty, płatkowy, złuszczający

flor
rzecz. kwiat

flora
rzecz. flora

floral
przym. kwiatowy, roślinny

florar
czas. kwitnąć

floration
rzecz. kwitnięcie, rozkwit, rozkwitanie

florentin
przym. florencki

florentino
rzecz. Florentyńczyk; język florentyński

florer
czas. kwitnąć, rozkwitać

florescer
czas. kwitnąć, rozkwitać

floretta
rzecz. kwiatek, kwiatuszek

floretto
rzecz. floret

floride
przym. kwiecisty; ukwiecony
prosa floride - kwiecista proza; linguage floride - kwiecisty język; stilo floride - kwiecisty styl

floriditate
rzecz. kwiecistość, ozdobność

florification
rzecz. rozkwit

florimento
rzecz. kwitnięcie, rozkwitanie; rozkwit

florino
rzecz. floren; gulden

florista
rzecz. kwiaciarz, florysta

floron
rzecz. [Arch.] kwiaton

flosculo
rzecz. kwiatek

flotta
rzecz. flota

flottabile
przym. spławny, flotacyjny

flottabilitate
rzecz. flotacyjność, spławność

flottante
przym. pływający

flottar
czas. pływać

flottation
rzecz. pływanie, unoszenie się, flotacja

flottator
rzecz. pływak

flottilla
rzecz. flotylla

flucto
rzecz. pływ, przepływ, fala, potok

fluctuante
przym. zmienny, wahający się

fluctuar
czas. wahać się, fluktuować

fluctuation
rzecz. fluktuacja

fluente
przym. płynny

fluentemente
przysł. płynnie

fluentia
rzecz. płynność

fluer
czas. pływać (biernie), wypływać

fluide
przym. płynny

fluidificar
czas. upłynniać

fluidification
rzecz. upłynnianie

fluiditate
rzecz. ciekłość

fluido
rzecz. płyn, ciecz, fluid

fluor
rzecz. fluor

fluorescente
przym. fluorescencyjny, jarzeniowy

fluorescentia
rzecz. fluorescencja

fluorescer
czas. fluoryzować

fluoric
przym. fluorkowy

fluorina
rzecz. [Mineral.] fluorek wapniowy

fluorita
rzecz. [Mineral.] fluoryt

fluoroscopia
rzecz. fluoroskopia

fluoroscopic
przym. fluoroskopowy

fluoroscopio
rzecz. fluoroskop, aparat rentgenoskopijny

fluoruro
rzecz. [Chem.] fluorek

fluvial
przym. rzeczny

fluviatile
przym. rzeczny

fluvio
rzecz. rzeka

fluxion
rzecz. [Patol.] obrzmienie, napływ

fluxo
rzecz. potok, przypływ, napływ, strumień
fluxo de parolas - potok słów; fluxo e refluxo - przypływ i odpływ

foca
rzecz. foka

focage
rzecz. pogłówne, podatek "od dymu"

focal
przym. ogniskowy

focalisar
czas. skupiać, koncentrować, ogniskować

focalisation
rzecz. skupienie, zgrupowanie, skoncentrowanie, zogniskowanie

focar
rzecz. ognisko; dom, ognisko domowe

foco
rzecz. (1). ogień, ognik
prender foco - zapalać się, zajmować się ogniem; mitter/poner foco a - podkładać ogień; jocar con (le) foco - igrać z ogniem; foco artificial/de artificio - sztuczne ognie, fajerwerk; foco de Sancte Antonio - ognik Św. Antoniego; Terra de Foco - Ziemia Ognista; foco de Bengala - ogień bengalski; foco de campo/de campamento - ognisko obozowe; foco domestic - ognisko domowe; foco celeste/de celo - ogień niebieski; foco de palea - słomiany ogień; foco fatue - błędny ognik; foco grec - ognie greckie; foco nude - otwarty ogień; foco del passion - ogień namiętności; mar de foco - morze ognia; adorator del foco vuuraanbidder; lingua de foco - języczek ognia; proba/prova de foco - próba ognia; resistente al foco, que resiste al. - ognioodporny; resistentia al foco - ognioodporność; temperamento de foco - ognisty temperament; accender le foco - zapalać ogień; extinguer le foco - gasić ogień; vomitar foco - pluć ogniem; esser in foco - stać w ogniu, palić się; seder se circa/circum le foco - siedzieć wokół ognia; illes son como le aqua e le foco - oni są jak ogień i woda; tirar le castanias del foco - wyciągać kasztany z ognia; il non ha fumo sin foco - nie ma dymu bez ognia; mitter le mano in le foco - wkładać rękę do ognia; isto es jectar oleo in le foco - dolewać oliwy do ognia; mitter/poner foco al pulvere - wkładać lont do prochu; cocer a foco lente - gotować na wolnym ogniu; propagar se como foco grec - rozprzestrzeniać się jak grecki ogień; village de cento focos - wioska z setką dymów (domostw)
(2). ogień, ostrzał
arma a/de foco - broń palna; bucca a/de foco - działo; foco de artilleria - ogień artyleryjski; foco de barrage - ogień zaporowy; foco cruciate - krzyżowy ogień; linea de foco - linia ognia; baptismo del foco - chrzest ogniowy; aperir le foco contra otworzyć ogień na; cessar le foco - wstrzymać ogień; sub le foco del inimico - pod nieprzyjacielskim ogniem
(3). ognisko, fokus, ogniskowa
objectivo a curte foco - obiektyw krótkoogniskowy
(4) centrum, ognisko, zarzewie
foco del incendio - zarzewie pożaru; foco infectuose/de infection/de contagion - ognisko infekcji; foco de peste - ognisko zarazy; foco de un revolta - zarzewie buntu; foco de cultura - ognisko kulturalne; foco seismic/de un seismo - ognisko trzęsienia ziemi, epicentrum;

foder
czas. kopać, wykopywać, ryć

foderar
czas. podbijać, podszywać

foderatura
rzecz. podbijanie, podszywanie, wyściełanie

fodero
rzecz. podszewka, podbicie

foliacee
przym. liściasty

foliage
rzecz. [wym. foliaże] listowie, liście

foliar
czas. puszczać liście
przym. (Bot.)

foliate
przym. liściasty, pokryty liśćmi

foliation
rzecz. puszczanie liści

folieton
rzecz. felieton

folietonista
rzecz. felietonista

folio
rzecz. liść; arkusz, kartka
folio de guarda - przedtytuł, pustka karta; folio de papiro - arkusz papieru; folio electronic - arkusz kalkulacyjny

foliolo
rzecz. [Bot.] listek

foliose
przym. liściasty

folklore
rzecz. folklor

folklorista
rzecz. folklorysta

folkloristic
przym. folklorystyczny

folle
rzecz. szaleniec, wariat; miech, dmuchawa
przym. szalony

follero*
rzecz. bellowmaker or seller of bellows

follia
rzecz. szaleństwo

follicular
przym. pęcherzykowy

folliculo
rzecz. pęcherzyk, mieszek

folliculose
przym. pęcherzykowy

fomentar
czas. wspierać, popierać, sprzyjać; podsycać, pobudzać

fomentation
rzecz. podniecanie, podsycanie, pobudzanie

fomentator
rzecz. podżegacz

fomento
rzecz. podburzanie, podżeganie

fomite
rzecz. hubka

fondant
rzecz. pomadka, cukierek

fondar
czas. zakładać, fundować

fontal
przym. źródłowy

fontana
rzecz. fontanna; źródło

fontanari
przym. źródlany, źródłowy

fontanella
rzecz. [Anat.] ciemiączko

fontanero*
rzecz. fountaineer; maker, caretaker, etc., of fountains

fonte
rzecz. źródło

football
rzecz. football, piłka nożna

for
na zewnątrz; na dworze

foramine
rzecz. dziura, otwór, szczelina, apertura

foraminiferos
rzecz. [Zool.] otwornice

foraminose
przym. dziurkowany

foranee
przym. obcy

forar
czas. drążyć, borować, wiercić

foras
poza; na zewnątrz; na dworze

foras del pais
poza granicami kraju

forator
rzecz. wiertacz; świder, wiertarka, wiertło

foratura
rzecz. dziura, odwiert

forcipe
rzecz. kleszcze, szczypce (położnicze)

forense
przym. sądowy
medicina forense - medycyna sądowa

forensic
przym. sądowy

forestal
przym. leśny

forestar
czas. zalesiać

forestate
przym. zalesiony

foreste
rzecz. las

foresteria
rzecz. leśnictwo

forestero
rzecz. leśnik

forfeit
rzecz. fant, zastaw

forgia
rzecz. kuźnia

forgiabile
przym. kowalny

forgiar
czas. kuć, wykuwać

foris
poza, w oddali; na zewnątrz; na dworze

foris de dubita
poza wszelką wątpliwością

forma
rzecz. kształt, forma

formal
przym. formalny

formalismo
rzecz. formalizm

formalista
rzecz. formalista

formalitate
rzecz. formalność, przestrzeganie form

formar
czas. formować; stanowić
formar un base - stanowić bazę

formatar
formatować

formation
rzecz. formowanie, kształtowanie; formacja, oddział, szyk; nauczanie, edukacja, kształcenie

formative
przym. tworzący, twórczy

formato
rzecz. format

formator
rzecz. matryca, wzornik

formattar
czas. formatować

formic
przym. mrówkowy

formica
rzecz. mrówka

formicamento
rzecz. rój, mrowie; mrowienie, swędzenie

formicar
czas. roić się, tłoczyć się; swędzić, świerzbieć

formicario
rzecz. mrowisko

formicida
rzecz. środek mrówkobójczy

formicivore
przym. mrówkożerny

formidabile
przym. straszny, budzący grozę

formula
rzecz. formuła

formular
czas. formułować

formulario
rzecz. formularz, blankiet
reimpler un formulario wypełnić formularz

formulation
rzecz. sformułowanie

fornace
rzecz. piec, palenisko

fornimento
rzecz. dostarczanie, zaopatrywanie

fornir
czas. zaopatrywać, dostarczać

fornitor
rzecz. dostawca; fornitor del corte - dostawca dworu

fornitura
rzecz. wyposażenie, urządzenie, umeblowanie

forno
rzecz. piec

foro
rzecz. forum

forrage
rzecz. pasza, furaż

forragiar
czas. (wym. forażar) plądrować, szukać pożywienia, szukać furażu, paszy

forragiator
rzecz. rabuś, furażer

forsan
może, być może

forsythia
rzecz. forsycja

fortalessa
rzecz. twierdza

forte
przym. mocny, silny; [Muz.] forte

fortemente
przysł. silnie, mocno

fortia
rzecz. siła
fortia brute - brutalna siła; fortia de gravitation - siła grawitacji; fortia de inertia - siła inercji; fortia de labor - siła robocza; fortia motor - siła napędowa, motoryczna; fortia superior - siła wyższa; camisa de fortia - kaftan bezpieczeństwa; jacchetta de fortia - kaftan bezpieczeństwa; fortia de persuasion - siła perswazji; fortias armate - siły zbrojne; fortias maritime - siły morskie; fortias aeree - siły lotnicze; fortias terrestre - siły lądowe; position de fortia - pozycja siły; politica de fortia - polityka siły; fortia de traction - siła pociągowa; fortia propulsori - siła napędowa; fortia mechanic - siła mechaniczna; fortia del argumento - siła argumentu; fortia corporal - siła cielesna; fortia manual - siła rąk; fortia muscular - siła mięśniowa; fortia de voluntate - siła woli; fortia vital - siła witalna, siła życiowa; perdita de fortia - utrata siły; campo de fortia - pole siłowe
per fortia - siłą; a tote fortia - z całej siły; con tote fortia - z całej siły; a medie fortia - na pół siły; a fortia de - za pomocą, siłą czegoś; ultra le fortia - ponad siły; per fortia brutal - brutalną siłą, siłowo; isto es superior a mi fortias - to przekracza moje siły; confider in le proprie fortias - wierzyć we własne siły; recovrar su fortias - odzyskać siły; le union es fortia - w jedności siła; le union face le fortia - w jedności siła; equilibrar le fortias - zrównoważyć siły

fortiamento
rzecz. zmuszanie, forsowanie, narzucanie, branie siłą

fortiar
czas. 1. zmuszać, wymuszać
fortiar a facer - zmuszać do zrobienia czegoś
2. forsować
fortiar un porta - wyważać drzwi; fortiar un porta aperte - wyważać otwarte drzwi

fortiate
przym. zmuszony, wymuszony, przymusowy; forsowny

fortiato
rzecz. galernik; więzień, skazaniec

fortiator
rzecz. zmuszający, osoba zmuszający

fortificabile
przym. fortyfikowalny

fortificante
rzecz. tonik, środek tonizujący, środek wzmacniający, wzmacniacz

fortificar
czas. wzmacniać; fortyfikować

fortification
rzecz. fortyfikacja, umocnienie

fortino
rzecz. mały fort, warownia, fortalicja

fortitude
rzecz. siła, moc

fortuite
przym. przypadkowy

fortuna
rzecz. (1). szczęście, fortuna, szansa, los
le cambio del fortuna - zmiana losu, odmiana losu; capricios del fortuna - kaprysy losu; le rota del fortuna - koło szczęścia; fortuna cec - ślepy los; fortuna adverse - zły los;
cercar le fortuna - szukać szczęścia; tentar le fortuna - wyzywać los, kusić los; provar (probar) le fortuna - spróbować szczęścia; esser filio del fortuna - być dzieckiem szczęścia; esser le joco del fortuna - być zabawką losu; qual bon fortuna - co za szczęście; per fortuna - przypadkiem, przypadkowo; Le fortuna es cec - fortuna jest ślepa;
(2). bogactwo, majątek
facer fortuna - robić majątek;
Synonimy: accidente, aventura, caso, casualitate, contingentia, destino, eventualitate, hasardo, indetermination, insecuritate, possibilitate, sorte


fortunate
przym. szczęśliwy, mający szczęście

fortunatemente
przysł. szczęśliwie, na szczęście

fossa
rzecz. fosa; dół, wykop

fossar
czas. kopać, wykopywać, ryć

fossato
rzecz. rów, kanał, okop, fosa

fossetta
rzecz. dołek

fossil
przym. kopalny

fossile
przym. skamieniały
rzecz. skamieniałość

fossilifere
przym. tworzący skamieniałości

fossilisar
czas. zamieniac w kamień, fosylizować, kamienieć

fossilisation
rzecz. skamienienie

fossor*
rzecz. [Eccl.] fossor

foulard
rzecz. fular

fox-terrier
rzecz. foksterier

foyer
rzecz. [Teat.] hol, foyer, westybul, kuluar

fracassar
czas. rozbić, roztrzaskać, miażdżyć

fracassate
przym. zmiażdżony, skruszony, strzaskany

fracassatura
rzecz. (action of) miażdżenie, rozbijanie, druzgotanie

fracasso
rzecz. hałas, huk, trzask; zgiełk, tumult, zamęt

fraction
rzecz. rozbicie, podział, frakcja; ułamek
fraction decimal - ułamek dziesiętny

fractional
przym. ułamkowy, frakcjonowany, frakcyjny

fractionamento
rzecz. rozbijanie, dzielenie; [Chem.] frakcjonowanie

fractionar
czas. rozbijać na części, rozdzielać

fractionari
przym. ułamkowy, frakcjonowany, frakcyjny

fractura
rzecz. pęknięcie, złamanie

fracturar
czas. łamać, złamać

fraga
rzecz. truskawka

fragero*
rzecz. strawberry seller

fragiero
rzecz. plantacja truskawek

fragile
przym. kruchy, łamliwy

fragilitate
rzecz. kruchość, łamliwość; słabość

fragmentari
przym. fragmentaryczny

fragmentation
rzecz. fragmentacja, rozbicie

fragmento
rzecz. fragment

fragrante
przym. pachnący, aromatyczny

fragrantia
rzecz. aromat, zapach, woń

fragrar
czas. pachnieć, śmierdzieć, cuchnąć, zalatywać

frambese
rzecz. malina

frambesia
rzecz. [Patol.] frambezja, malinica

frambesiero
rzecz. krzak malinowy

franc
rzecz. Frank (narodowość); frank (waluta)
przym. szczery; wolnocłowy
franc de porto - wolny od opłaty

francese
przym. francuski
rzecz. Francuz; język francuski

francesismo
rzecz. galicyzm

franchitia
rzecz. ofrankowanie; franszyza

francisar
czas. sfrancuzić

francisation
rzecz. sfrancuzienie

franciscan
przym. franciszkański

franciscano
rzecz. franciszkanin

francmason
rzecz. wolnomularz

francmasoneria
rzecz. wolnomularstwo

franco
rzecz. Frank (hist.), frank (pieniądz)

franconian
przym. frankoński

franconiano
rzecz. Frankończyk

francophile
przym. frankofilski

francophilo
rzecz. frankofil

francophobe
przym. frankofobijny

francophobo
rzecz. frankofob

francophone
przym. frankofoński, francuskojęzyczny

francophono
rzecz. frankofon, osoba francuskojęzyczna

franger
czas. rozbijać

frangia
rzecz. frędzel

frangiar
czas. (wym. franżar) przybierać frędzlami, obrębiać, obramowywać

frangiate
przym. obramowany

frangiatura
rzecz. obramowanie

frangibile
przym. łamliwy

frangibilitate
rzecz. łamliwość

frangiero (-jero)*
rzecz. fringe maker or dealer

frappante
przym. uderzający, frapujący

frappantemente
przysł. uderzająco, frapująco

frappar
czas. uderzać, bić

fraternal
przym. braterski

fraterne
przym. braterski

fraternisar
czas. fraternizować, bratać się

fraternitate
rzecz. braterstwo

fratrastro
rzecz. brat przyrodni

fratre
rzecz. brat
fratre affin - szwagier; fratre cadette - młodszy brat; fratre de lacte - brat mleczny; fratre adoptive - przybrany brat; fratre consanguinee - brat przyrodni (ze strony ojca); fratre uterin - brat przyrodni (ze strony matki); fratre de armas - towarzysz broni; querela inter fratres - braterska kłótnia

fratricida
rzecz. bratobójca

fratricidal
przym. bratobójczy
lucta fratricidal - bratobójcza walka

fratricidio
rzecz. bratobójstwo

fraudar
czas. oszukiwać; defraudować
fraudar le fisco - oszukać fiskusa; jocator fraudante - oszukujący gracz

fraudator
rzecz. oszust

fraude
rzecz. oszustwo, defraudacja
committer/perpetrar un fraude in un examine - popełnić/dopuścić się oszustwa na egzaminie; fraude electoral - oszustwo wyborcze; fraude fiscal - oszustwo podatkowe; fraude per computator/computer - oszustwo komputerowe

fraudulente
przym. oszukańczy, nieuczciwy
commercio fraudulente - nieuczciwy biznes; bancarupta fraudulente - oszukańcze bankructwo, fałszywe bankructwo; jocator fraudulente - oszukańczy gracz; actiones/activitates fraudulente - nieuczcicwe działania

fraxinella
rzecz. [Bot.] dyptan

fraxineto
rzecz. [Bot.] lasek jesionowy

fraxino
rzecz. jesion

fremer
czas. drżeć, dygotać, trząść się; ryczeć, grzmieć

fremito
rzecz. drżenie, trzęsienie; ryk, grzmot; [Med.] drgawki, dreszcze

frenabile
przym. do zahamowania, do powstrzymania, do okiełznania

frenage
rzecz. hamowanie

frenar
czas. hamować, powstrzymywać
frenar le bicycletta - zahamować rower; frenar le enthusiasmo de un persona - hamować czyjś entuzjazm

frenetic
przym. szalony, dziki, frenetyczny

freno
rzecz. hamulec; uzda, wędzidło; wędzidełko
freno mechanic - hamulec mechaniczny; freno hydraulic - hamulec hydrauliczny; freno hydropneumatic - hamulec hydropneumatyczny; freno pneumatic - hamulec pneumatyczny; freno a/de disco - hamulec tarczowy; freno a/de tambur - hamulec bębnowy; freno al janta - hamulec na obręcz; freno a pression de oleo - hamulec na ciśnienie oleju; freno de alarma/de succurso/de emergentia - hamulec awaryjny; freno de mano - hamulec ręczny; freno de pede/a pedal - hamulec nożny; freno (del rota) anterior - hamulec na przednie koło; freno super pneu(matico) - hamulec na oponę; freno (electro)magnetic - hamulec elektromagnetyczny; systema de frenos - system hamulcowy; tuberia del freno - przewód hamulcowy; banda de freno - taśma hamulcowa; liquido/fluido de freno - płyn hamulcowy; levator de freno - dźwignia hamulca, rączka hamulca; pedal de freno - pedał hamulca; modiolo de freno - piasta hamulca; disco de freno - tarcza hamulca; catena de freno - płoza hamulca; tambur de freno - bęben hamulcowy; paracadita freno - spadochron hamujący;
tirar/serrar le freno - zaciągnąć hamulec, pociągnąć za hamulec; dar un colpo de freno - kopnąć hamulec; adjustar/regular le frenos - wyregulować hamulce; le frenos ha essite blocate - hamulce zostały zablokowane

freon
rzecz. freon

frequentar
czas. uczęszczać, bywać
frequentar le schola - uczęszczać do szkoły

frequentation
rzecz. uczęszczanie, bywanie

frequentative
przym. częstościowy

frequentator
rzecz. bywalec, stały gość

frequente
przym. częsty

frequentemente
przysł. często

frequentia
rzecz. (1). frekwencja, częstotliwość
frequentia de un parola/vocabulo - częstość występowania wyrazu, frekwencja wyrazu; lista de frequentia - lista frekwencyjna; con frequentia - często; con bastante frequentia - z dostateczną częstotliwością; frequentia intermediari - średnia częstotliwość; gamma de frequentia - obszar częstotliwości; alte frequentia - wysoka częstotliwość; bandas de frequentias - pasma częstotliwości; amplificator a alte frequentia - wzmacniacz wysokiej częstotliwości; curva de frequentia - krzywa częstości; basse frequentia - niska częstotliwość; de basse frequentia - o niskiej częstotliwości
(2). [Med] częstość, częstotliwość, rytm
frequentia del pulso - częstotliwość pulsu; frequentia respiratori - częstotliwość oddychania; frequentia cardiac - częstotliwość bicia serca

fresc
przym. świeży; nowy

fresco
rzecz. chłod, zimno; fresk

frescor
rzecz. świeżość, świeży powiew

fricamento
rzecz. tarcie, frykcja

fricar
czas. wcierać; trzeć

fricassar
czas. robić potrawkę

fricassear
czas. robić potrawkę

fricassee
rzecz. potrawka, frykas

fricativa
rzecz. [Fonet.] głoska szczelinowa

fricative
przym. frykatywny, szczelinowy

friction
rzecz. tarcie, frykcja

frictionar
czas. trzeć, pocierać, ocierać

friger
czas. smażyć

frigidar
czas. studzić, ochładzać, oziębiać

frigide
przym. chłodny, zimny

frigiditate
rzecz. chłod, nieczułość; [Med.] oziębłość

frigido
rzecz. zimno, chłód

frigitoria
rzecz. patelnia

frigor
rzecz. zimno

frigorifere
przym. chłodzący, mrożący, mroźny, lodowaty

frigorific
przym. chłodzący

frigorificar
czas. ochładzać, oziębiać, mrozić

frir
czas. smażyć

frison
Fryzyjczyk

frite
przym. smażony

fritoria
rzecz. patelnia

fritura
rzecz. smażenie; smażenina

frivole
przym. frywolny, lekkomyślny, błahy

frivolitate
rzecz. frywolność, lekkomyślność, błahość

fronta
rzecz. front

frontal
przym. frontalny, przedni

fronte
rzecz. czoło; front
fronte de battalia - front walki; in le sudor del fronte - w pocie czoła

frontier
przym. graniczny

frontiera
rzecz. granica
trans le frontieras - ponad granicami

frontieral
przym. graniczny

frontispicio
rzecz. fasada; karta tytułowa

fronton
rzecz. [Arch.] szczyt, fronton

fructar
czas. owocować; przynosić (dawać) owoce

fructeria
rzecz. sklep owocowy

fructero
rzecz. handlarz owocami, zieleniarz

fructidor
rzecz. Fructidor (miesiąc w kalendarzu rewoluzyjnym Francji]

fructiero*
rzecz. fruit loft

fructifere
przym. owocny, owocodajny

fructificar
czas. owocować, dawać owoce

fructification
rzecz. owocowanie

fructo
rzecz. owoc

fructuose
przym. owocujący, żyzny, płodny, owocny

fruer
czas. cieszyć się, korzystać (de) z czegoś, czymś

frugal
przym. oszczędny, skromny

frugalitate
rzecz. oszczędność, skromność

fruition
rzecz. używanie, korzystanie, wyzyskiwanie, rozkoszowanie się

frumentacee
przym. zbożowy

frumentari
przym. zbożowy

frumento
rzecz. pszenica

frustra
przysł. na próżno

frustranee
przym. próżny, czczy, daremny, bezcelowy, bezowocny, bezskuteczny

frustrante
przym. frustrujący

frustrar
czas. 1. zawodzić, frustrować
frustrar le sperantias - nie spełniać oczekiwań, zawieść oczekiwania, nadzieje
2. krzyżować, udaremniać

frustration
rzecz. frustracja

frustratori
przym. frustrujący, zawodzący

fuchsia
rzecz. [Bot.] fuksja; purpura

fuchsina
rzecz. fuksyna

fuga
rzecz. ucieczka; porywczość, zapalczywość, impulsywność; [Muz.] fuga
poner in fuga - wylatywać
fuga de gas upływ gazu

fugace
przym. przelotny, przemijający, krótkotrwały, przejściowy

fugacitate
rzecz. przelotność, niestałość, krótkotrwałość

fugir
czas. uciekać

fugita
rzecz. ucieczka

fugitive
przym. zbiegły

fugitivo
rzecz. uciekinier, uchodźca

fulgente
przym. lśniący, błyszczący

fulger
czas. świecić, błyskać, jaśnieć, lśnić

fulgide
przym. lśniący, błyszczący

fulgiditate
rzecz. połysk, jasność, lśnienie

fulgor
rzecz. jasność

fulgural
przym. błyskawiczny, piorunujący

fulgurante
przym. błyskawiczny, piorunujący

fulgurar
czas. oświetlać, oświecać; błyskać

fulguration
rzecz. błyskanie

fulgure
rzecz. błyskawica, piorun

fulgurite
rzecz. [Geol.] fulguryt, piorunowiec

fuligine
rzecz. sadza

fullar
czas. ubijać, ugniatać, tratować, deptać, zgniatać, gnieść, miażdżyć

fullator
rzecz. folusznik, pilśniarz

fullatorio
rzecz. kijanka, trzepaczka, klepadło

fullatura
rzecz. pilśniowanie

fulmicoton
rzecz. bawełna strzelnicza

fulminar
czas. błyskać; grzmieć

fulmination
rzecz. piorunowanie

fulminato
rzecz. [Chem.] piorunian

fulminator
rzecz. grzmiący, błyskający

fulmine
rzecz. błyskawica

fulminee
przym. błyskawiczny

fulminic
przym. piorunowy

fumar
czas. palić (tytoń); dymić; odymiać, konserwowac dymem; złościć się, wściekać się

fumarola
rzecz. [Geol.] fumarola

fumate
przym. wędzony

fumator
rzecz. palacz (tytoniu)

fumigar
czas. okadzać, odymiać, zadymiać, dezynfekować

fumigation
rzecz. okadzanie, odymianie, dezynfekcja, fumigacja

fumigator
rzecz. okadzacz

fumigatori
przym. dezynfekujący; zadymiający

fumista
rzecz. kominiarz

fumo
rzecz. dym

fumose
przym. dymiący, kopcący, zadymiony, zakopcony

fumoterra
rzecz. [Bot.] dymnica

fun
rzecz. lina

funambulo
rzecz. linoskoczek

function
rzecz. funkcja

functional
przym. funkcyjny, funkcjonalny

functionalismo
rzecz. funkcjonalizm

functionalista
rzecz. funkcjonalista

functionalitate
rzecz. funkcjonalność

functionalmente
przysł. funkcjonalnie

functionamento
rzecz. funkcjonowanie

functionar
czas. funkcjonować

functionario
rzecz. funkcjonariusz
functionario public - funkcjonariusz publiczny

funda
rzecz. katapulta, wyrzutnia, proca

fundamental
przym. fundamentalny, bazowy
sono fundamental - tonacja, dźwięk podstawowy; accordos fundamental - harmonia (muz.); critica fundamental - fundamentalna krytyka; petra fundamental - kamień węgielny; idea fundamental - fundamentalna idea; veritate fundamental - fundamentalna prawda; lege fundamental - fundamentalne prawo; question fundamental - fundamentalna kwestia; regula fundamental - fundamentalna reguła; obra fundamental - fundamentalne dzieło
Synonimy: basic, cardinal, essential, importante, primari, primordial, principal, substantial, vital


fundamentalista
rzecz. fundamentalista
przym. fundamentalistyczny

fundamentalmente
przysł. fundamentalnie

fundamento
rzecz. fundament

fundar
czas. zakładać; fundować; rzucać, miotać, katapultować

fundate
przym. założony; oparty

fundation
rzecz. fundacja; baza, fundament

fundator
rzecz. założyciel; fundator

fundatrice
rzecz. założycielka; fundatorka

funder
czas. topić, roztapiać, upłynniać; odlewać (metal)

funderia
rzecz. odlewnia

fundo
rzecz. fundusz; dno, głębia, tło, podstawa
fundo public - fundusz publiczny

funebre
przym. żałobny, pogrzebowy

funeral
przym. pogrzebowy

funerari
przym. pogrzebowy, żałobny

funere
rzecz. pogrzeb

funero
rzecz. powroźnik

funeste
rzecz. katastrofalny, nieszczęsny, fatalny, zgubny, feralny

funger
czas. funkcjonować

fungicida
rzecz. środek grzybobójczy

fungicidal
przym. grzybobójczy

fungo
rzecz. grzyb

fungologia
rzecz. fungologia, nauka o grzybach

fungologista
rzecz. fungolog, specjalista od grzybów

fungositate
rzecz. grzybowatość

funicular
przym. linowy
rzecz. kolejka linowa

funiculo
rzecz. sznurek, linka, postronek, powróz

fur
rzecz. złodziej

furar
czas. kraść

furbir
czas. czyścić, pucować, odnawiać, odświeżać

furbitor
rzecz. polerujący, odnawiający

furca
rzecz. widelec

furcar
czas. jeść widelcem; rozwidlać
furcar se - rozwidlać się

furcata
rzecz. widelec (czegoś), porcja na widelcu

furcate
przym. rozwidlony

furchetta
rzecz. widelec

furer
czas. wściekać się, wariować, być furiatem

furetto
rzecz. fretka, łasica; detektyw, szperacz

furfuracee
przym. dotyczący łupieżu

furfure
rzecz. otręby; łupież

furfurose
przym. łupieżowy

furgon
rzecz. furgon

furia
rzecz. furia, złość, wściekłość, gniew
accesso de furia - napad złości; furia discatenate - niepohamowana furia


Synonimy: cholera, irritation, ira, furor, rabie, rage, phrenesia




furiar
czas. złościć się, wściekać się, gniewać się

furibunde
przym. szalony, oszalały; wzburzony, szalejący, wściekły, rozjuszony, gwałtowny

furiose
przym. wściekły, zły, gniewny

furiositate
rzecz. furia, szał, wściekłość

furnata*
rzecz. ovenful (of bread, etc.)

furnero
rzecz. piekarz; [Ornit.] lasówka

furnetto
rzecz. piecyk, kocher

furno
rzecz. piec (do pieczenia)

furor
rzecz.(1). wściekłość, gniew, furia, szał, pasja
furor popular/del populo - gniew ludu; furor cec - ślepa furia; accesso de furor - napad wściekłości; discargar su furor - rozładować swoją wściekłość; scumar/spumar de furor - pienić się z wściekłości; furor poetic - pasja poetycka; furor creative - twórczy szał;
(2). furora
facer furor - robić furorę


Synonimy: cholera, irritation, ira, furia, phrenesia, rabie, rage




furtive
przym. ukradkowy

furtivemente
przysł. ukradkiem

furto
rzecz. kradzież

furunculo
rzecz. [Med.] czyrak

furunculosis
rzecz. [Patol.] czyraczność

fuselage
rzecz. [Aeronaut.] kadłub samolotu

fusero*
rzecz. spindle maker

fusibile
przym. topliwy

fusibilitate
rzecz. topliwość

fusiforme
przym. wrzecionowaty

fusil
rzecz. strzelba

fusilada
rzecz. palba, strzelanie

fusilar
czas. zastrzelić, rozstrzelać

fusilero
rzecz. strzelec, fizylier

fusion
rzecz. fuzja, zlanie

fusionamento
rzecz. fuzja

fusionar
czas. ulec fuzji, połączyć się

fuso
rzecz. wrzeciono; [Geom.] półksiężyc

fusta*
rzecz. [Naut.] lateen-rigged lighter

fuste
rzecz. pałka, maczuga, kij; trzonek, drzewce, uchwyt, rękojeść

fustigar
czas. zbić, pobić, obić, sprać

fustigation
rzecz. bicie, pranie futil przym. błahy, nieważny

futile
przym. znikomy, nieistotny, mało znaczący, nieważny

futilitate
rzecz. znikomość, błahość, brak znaczenia

futur
przym. przyszły

futurismo
rzecz. futuryzm

futurista
rzecz. futurysta
przym. futurystyczny

futuro
rzecz. przyszłość