Appendice:Dictionarios/Interlingua-polonese/a

Interlingua-Polonese

---

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

---

a
do, w kierunku; przy, w; al = a+le

a alte frequentia
wysokiej częstotliwości

a basso
w dół; precz!

a bon mercato
tanio

a bordo
na pokładzie

a cappella
a cappella
cantar a cappella - śpiewać a cappella

a casa
w domu; do domu

a cata momento
w każdej chwili

a causa de
z powodu, z racji, z przyczyny, na skutek, wskutek

a celo aperte
pod gołym niebem

a circa
dookoła, około, wokół, naokoło

a condition que
pod warunkiem, że

a conto
a conto

a conto de
na rachunek

a contratempore
nie w porę

a credito
na kredyt

a detra
wstecz

a dextre
na prawo, po prawej

a differentia
w odróżnieniu

a distantia
na odległość

a domo
w domu; do domu

a duo digitos
o krok, o cal

a fin de
aby, żeby

a fin que
aby

a fortia de
za pomocą, siłą czegoś

a fundo
dogłębnie, do dna

a grande parte
w dużej części

a grande surprisa
ku wielkiemu zaskoczeniu

a ille tempore
w owym czasie

a inter
pomiędzy, między

a iste precise momento
w tym dokładnie momencie

a judicar per
sądząc po

a la
a la

a leve
na lewo, po lewej

a libere aer
na wolnym powietrzu

a medie
do połowy

a melior mercato
taniej

a meridie
w południe

a mi aviso
moim zdaniem

a mi gusto
według mojego gustu, na mój gust

a minus que
chyba, że

a morte
na śmierć

a nulle condition
pod żadnym warunkiem

a omne instante
co chwila

a par
na równi

a parte
oprócz, poza

a partes
w częściach

a partir de
poczynając od

a partir del
poczynając od

a pede
piechotą, pieszo

a pena
zaledwie, ledwo, dopiero co

a penna
pisemnie

a platte ventro
na płask, plackiem

a precio basse
tani

a prime vista
na pierwszy rzut oka, od razu

a priori
a priori
judicar a priori - osądzać z góry, a priori

a proposito
a propos

a proposito de
przy sposobności, a propos

a que hora
o której godzinie?

a requesta
na żądanie

a retro
do tyłu

a revider
do widzenia!

a rumpe-collo
na złamanie karku

a saper
mianowicie

a schola
do szkoły; w szkole

a sinistre
po lewej; na lewo

a strictemente parlar
ściśle mówiąc

a su torno
z kolei

a te
dla ciebie, tobie

a tempore
na czas, we właściwym czasie

a titulo de
tytułem (z tytułu)

a torto
niesłusznie

a tote fortia
z całych sił, z całej siły

a tote hasardo
na wszelki wypadek

a tote precio
za wszelką cenę

a tote proposito
przy każdej sposobności

a transverso
w poprzek, na skroś

a traverso
poprzez

a traverso de
poprzez

a ubi
dokąd

a ultime minuta
w ostatniej chwili

a un certe grado
do pewnego stopnia

a un certe tempore
w pewnym momencie

a un costo de
kosztem, po koszcie

a un distantia de
w odległości

a varie occasiones
przy różnych okazjach

a veces
niekiedy, czasami

a vices
czasami, niekiedy

a vista
na okaziciela, a vista

a vista breve
na krótki dystans

a voce
głosem

a voce alte
głośno

a voce basse
cicho

a voluntate
do woli

a zigzag
zygzakiem

ab
od, z

ab comenciamento
od początku

ab distantia
z daleka

ab initio
od początku

ab iste loco
od tego miejsca

ab le alba de tempores
od zarania dziejów

ab le initio
od początku

ab le origines
od początków, od zarania

ab le tempores le plus remote
od najdawniejszych czasów

ab nord a sud
z północy na południe

ab ora
od teraz

ab ovo
ab ovo, od samego początku

ab un puncto de vista
z pewnego punktu widzenia

abaca
rzecz. manila (włókno)

abaco
rzecz. liczydło, abakus

abandonamento
rzecz. opuszczenie, pozostawienie, rezygnacja, zaniechanie

abandonar
czas. (1). zaniechać, rezygnować, porzucać
illes abandonava su projecto - oni zaniechali swojego projektu; abandonar le lucta - zrezygnować z walki walkę; abandonar le studios - porzucić studia; abandonar tote/omne sperantia - porzucić wszelką nadzieję; abandonar un hypothese (-esis) - porzucić hipotezę; abandonar le neutralitate - porzucić neutralność; abandonar le via recte - porzucić prostą drogę; abandonar se a un vitio - oddać się występkowi; anandonar un idea - porzucić ideę;
(2). opuszczać, porzucać, pozostawiać, występować, zostawiać na łasce
abandonar un femina - porzucić kobietę; abandonar su infantes - opuścić swoje dzieci; abandonar un baby/bebe - porzucić niemowlę; abandonar su spo(n)sa - opuścić swoją żonę; mi fortias me abandona - moje siły mnie opuszczają; abandonar un urbe al inimico - zostawić miasto na łasce wroga; abandonar le partito - opuścić partię, wystąpić z partii; abandonar le domicilio conjugal - porzucić dom rodzinny; abandonar un region - opuścić rejon;
(3). zrzekać się
abandonar su benes - zrzec się swoich dóbr; ille abandona su parte de hereditage a su fratre - on zrzeka się swojej części spadku na rzecz swojego brata; abandonar le poter - zrzec się władzy;
(4). zaniedbywać, pozostawiać swemu losowi
abandonar su deberes - zaniedbywać swoje obowiązki; abandonar un function - zaniedbywać funkcję; abandonar al oblido/oblivion - pozostawić w zapomnieniu; abandonar su auto(mobile) in le nive - pozostawić samochód w śniegu;
Synonimy: resignar, quitar, renunciar, negliger, ceder, deserer
stąd: abandonamento

abandonate
przym. porzucony, zaniechany, opuszczony
abandonate de totes - opuszczony przez wszystkich; abandonate de Deo e del homines - opuszczony przez Boga i ludzi; un casa abandonate - opuszczony dom

abandono
rzecz. abandon; opuszczenie, porzucenie; zaniechanie
abandono del hostilitates - zaniechanie wrogich działań; le abandono de un projecto - porzucenie projektu; abandono de territorio - opuszczenie terytorium; morir in le abandono - umrzeć w porzuceniu, w opuszczeniu; lassar al abandono - pozostawić w opuszczeniu
stąd: abandonar, abandonamento

abassamento
rzecz. obniżenie, zmniejszenie, zredukowanie, obniżka
abassamento del oculos - opuszczenie oczu; abassamento de un perpendicular - opuszczenie prostopadłej; abassamento del voce - obniżenie głosu; abassamento del nivello del vita - obniżenie poziomu życia; abassamento del poter do compra - zmniejszenie siły nabywczej; le abassamento de un equation - zredukowanie równania

abassar
czas. (1). obniżać, zniżać, zmniejszać, redukować, opuszczać w dół
abassar le voce - zniżyć głos; abassar le nivello del vita - obniżyć poziom życia; abassar le temperatura - obniżyć temperaturę; abassar le calefaction - zredukować ogrzewanie; abassar le tarifas - zredukować taryfy; abassar le precio - obniżyć cenę; abassar le pression arterial - obniżyć ciśnienie tętnicze; abassar le velas - opuścić żagle; abassar le capite/testa - opuścić głowę; abassar le oculos - spuścić oczy; abassar le palpebras - spuścić powieki; abassar un muro - obniżyć mur; le taxa de mortalitate se ha abassate - stopa śmiertelności obniżyła się; le terreno se abassa verso le riviera - teren obniża się w stronę rzeki;
(2). poniżać, zniżać, upokarzać
le miseria abassa le homines - nędza upokarza ludzi; abassar se a compromissos - zniżać się do kompromisów; quicunque se abassara, essera elevate - [Biblia] poniżeni będą wywyższeni
(3). redukować
abassar le grado de un equation - zredukować stopień równania; abassar un equation - zredukować równanie
(4). spuszczać, opuszczać
abassar un perpendicular - spuścić prostopadłą
Synonimy: bassar, reducer, diminuer, degradar, depreciar, debilitar, extenuar, infirmar, humiliar


abat-jour
rzecz. abażur

abatter
czas. (1). zbijać, zwalać, powalać
abatter un muro - zwalić mur; abatter un arbore - powalać drzewo, ścinać drzewo
(2). burzyć, wyburzać
abatter vetule casas - wyburzać stare domy
(3). zabijać, zarzynać, ubijać, strącać, zestrzeliwać
abatter un avion - strącić samolot; abatter un anate - ustrzelić kaczkę; abatter un vitello - zarżnąć cielaka
(4). martwić, przygnębiać
Iste notitia le ha multo abattite - ta nowina bardzo go przygnębiła
(5). obalać
abatter un governamento - obalić rząd
(6). osłabiać, pozbawiać sił, zwalać z nóg
Le maladia la ha abattite - choroba ścięła ją z nóg

abattimento
rzecz. przygnębienie, zniechęcenie, zwątpienie, depresja

abattite
przym. przybity, przygnębiony; zwalony, powalony; strącony, zestrzelony

abattitor
rzecz. drwal; rzeźnik

abattitorio
rzecz. rzeźnia, jatka
abattitorio de cavallos - końska jatka

abbate
rzecz. opat, przeor

abbatessa
rzecz. przeorysza

abbatia
rzecz. opactwo
abbatia de benedictinos - opactwo benedyktyńskie

abbatial
przym. opacki

abbordabile
przym. dostępny; przystępny
costa abbordabile - przystępny brzeg

abbordage
rzecz. abordaż, zderzenie
croc de abbordage - hak abordażowy

abbordar
czas. (1). lądować, schodzić na ląd, dobijać do brzegu
Le nave abbordava in un parve insula - Statek dobił do brzegu małej wyspy
(2). atakować, dokonywać abordażu
abbordar un nave - zaatakować statek
(3). zaczepiać, zagadywać
Petro me ha abbordate in le strata - Piotr zaczepił mnie na ulicy
(4). podchodzić, przystępować, podejmować, atakować
On debe abbordar iste problema - Trzeba podjąć ten problem

abbordo
rzecz. abordaż

abbreviamento
rzecz. (1). skrót, streszczenie
abbreviamento de un articulo - skrót artykułu
(2). skracanie
abbreviamento del tormentos - skrócenie cierpień; abbreviamento del agonia - skrócenie agonii

abbreviar
czas. (1). streszczać
abbreviar un articulo - streścić artykuł
(2). skracać
abbreviar le cammino - skrócić drogę, pójść na skróty; abbreviar le suffrentias - skrócić cierpienia; pro abbreviar (lo) - żeby to skrócić, dla skrócenia

abbreviate
przym. skrócony, streszczony

abbreviation
rzecz. streszczenie, skrót

abbreviative
przym. zwięzły, skondensowany, skrótowy

abbreviato
rzecz. bryk, skrót

abbreviator
rzecz. skracający

abbreviatura
rzecz. abrewiatura, skrócony wyraz, skrót wyrazu

abc
rzecz. abc, alfabet; abc, początki
le abc del mestiero - abc rzemiosła

abdicar
czas. abdykować, zrzekać się, wyrzekać się
abdicar del corona - zrzec się korony
abdicar del throno - zrzec się tronu
Napoleon abdicava in 1814 - Napoleon abdykował w 1814 roku
abdicar del hereditage - zrzec się dziedzictwa
Synonimy: ceder; renunciar; resignar; dimitter


abdication
rzecz. abdykacja
le abdication de Carolo Quinte - abdykacja Karola Piątego

abdicatori
przym. abdykacyjny

abdominal
przym. brzuszny, przeponowy
dolores abdominal - bóle brzucha; operation abdominal - operacja brzuszna; respiration abdominal - oddychanie przeponowe; musculo abdominal - mięsień brzucha

abdomine
rzecz. brzuch
abdomine pendule - zwisający brzuch

abdominose
przym. korpulentny, brzuchaty

abducer
czas. (1). odprowadzać
(2). uprowadzać, porywać
abducer un infante - porwać dziecko

abduction
rzecz. odwodzenie; odprowadzenie; uprowadzenie, porwanie

abductor
rzecz.. abduktor, mięsień odwodzący
musculo abductor - mięsień odwodzący

abece
rzecz. abc, alfabet; abc, początki
le abc del pictura - abc malarstwa

abelian
przym. abelowy (mat.)
functiones abelian - funkcje abelowe; equation abelian - równanie abelowe

aberrante
przym. aberracyjny, anormalny, nietypowy
comportamento aberrante - nienormalne zachowanie

aberrar
czas. odchylać się, zbaczać; mylić się, błądzić

aberration
rzecz. aberracja, odchylenie
aberration mental - aberracja umysłowa; aberration de radios luminose - odchylenie promieni świetlnych; aberration chromatic - aberracja chromatyczna

abhorrente
przym. odpychający

abhorrer
czas. brzydzić się czymś, czuć wstręt, czuć odrazę
abhorrer alicuno - czuć wstręt do kogoś; abhorrer le dishonestitate - brzydzić się nieuczciwością; injustitia abhorrite - obrzydliwa niesprawiedliwość; ille abhorre su vicino - on czuje wstręt do swojego sąsiada

abhorribile
przym. odpychający, okropny, wstrętny, odrażający

abhorribilemente
przysł. odpychająco, okropnie, wstrętnie, odrażająco

abhorrimento
rzecz. odraza, przedmiot odrazy

abiberar
czas. (1). poić
abiberar su cavallo - poić swojego konia; abiberar se in le rivo - pić wodę z rzeki, poić się w rzece
(2). nawadniać, podlewać, irygować

abiberatorio
rzecz. wodopój
menar bestial al abiberatorio - prowadzić zwierzęta do wodopoju

abiete
rzecz. jodła
ligno de abiete - drewno jodły, jedlina; bosco de abietes - las jodłowy; cono de abiete - szyszka jodły; resina de abiete - żywica jodły; branca de abiete - gałąź jodły

abietin
przym. jodłowy

abiogenese
rzecz. samorództwo, abiogeneza

abiogenesis
rzecz. samorództwo, abiogeneza

abiogenetic
przym. abiogenetyczny, związany z samorództwem

abiotic
przym. abiotyczny

abjecte
przym. podły, nikczemny, nędzny
mentita abjecte - podłe kłamstwo; persona abjecte - podlec, nikczemnik; creatura abjecte - kreatura, nikczemnik

abjection
rzecz. nędza, upokorzenie, poniżenie
viver in le abjection - żyć w poniżeniu

abjurar
czas. (uroczyście) wyrzekać się, zapierać się
Le rege abjurava le protestantismo - król wyrzekł się protestantyzmu; abjurar le heresia - wyrzec się herezji; ille ha abjurate tote feritate - wyrzekł się całej swojej dumy

abjuration
rzecz. wyrzeczenie się, zaparcie się
le abjuration del heresia - wyrzeczenie się herezji; le abjuration del rege - rezygnacja króla

abkhaso
rzecz. Abchaz

ablandar
czas. zmiękczać, łagodzić, osłabiać, tonować, koić
ablandar su corde - ukoić swoje serce

ablative
przym. narzędnikowy

ablativo
rzecz. narzędnik

abluer
czas. zmywać, obmywać

ablution
rzecz. obmycie, obmywanie; ablucja

abnegar
czas. zaniedbywać się, wyrzekać się, odmawiać sobie, ulegać abnegacji
abnegar su religion - wyrzec się swojej religii

abnegation
rzecz. abnegacja

abolimento
rzecz. zniesienie, abolicja, uchylenie, unieważnienie

abolir
czas. uchylać, odwoływać, unieważniać, anulować, zaniechać, znosić, rezygnować
abolir un lege - uchylić prawo; abolir le pena de morte - znieść karę śmierci
Le stato aboliva le subsidios public - Państwo zniosło publiczne subsydia
Le Ecclesia ha abolite le celebration del messa in latino - kościół zaniechał celebrowania mszy po łacinie
Post le guerra civil on aboliva le sclavitude - Po wojnie domowej zniesiono niewolnictwo
In vehiculos public on aboliva le posto de billetero - W publicznych pojazdach zrezygnowano ze stanowiska biletera

abolition
rzecz. abolicja; odwołanie, unieważnienie, zniesienie
abilition del sclavitude - zniesienie niewolnictwa; abilition de privilegios - zniesienie przywilejów; abilition de un lege - unieważnienie prawa

abolitionismo
rzecz. abolicjonizm

abolitionista
rzecz. abolicjonista

abominabile
przym. obrzydliwy, paskudny, wstrętny, ohydny, odrażający
crimine abominabile - odrażająca zbrodnia; gusto/sapor abominabile - wstrętny smak; tempore abominabile - paskudna pogoda;

abominabilemente
przysł. obrzydliwie, paskudnie, ohydnie, odrażająco, wstrętnie

abominar
czas. brzydzić się, czuć wstręt
abominar le hypocrisia - brzydzić się hipokryzją; abominar le dishonestitate - brzydzić się nieuczciwością

abomination
rzecz. wstręt, obrzydliwość, obrzydzenie, abominacja
dicer abomination - mówić wstrętne rzeczy; iste chantage es un abomination - ten szantaż jest obrzydliwością

abonamento
rzecz. abonament, subskrypcja, karnet
precio de abonamento - cena abonamentu; abonamento de theatro - karnet teatralny; abonamento mensual - abonament miesięczny; abonamento hebdomadari/septimanal - abonament tygodniowy; abonamento trimestral - abonament kwartalny; abonamento tramviari - karnet tramwajowy; abonamento de traino - karnet kolejowy; abonamento annual/annue/pro un anno - abonament roczny; abonamento de essayo - abonament próbny, abonament na próbę; prender/subscriber un abonamento a un jornal - zaprenumerować pismo; renovar le abonamento - odnowić subskrypcję;

abonar
czas. (1). abonować, prenumerować
abonar se a un revista - zaabonować przegląd; abonar se a un gruppo in le Internet - dokonać subskrypcji grupy w Internecie
(2). ulepszać
abonar le systema - ulepszyć system


abonato
rzecz. abonent, prenumerator
reservate al abonatos - zarezerwowany dla prenumeratorów

aborigine
rzecz. pierwotny mieszkaniec, tubylec, autochton; aborygen
przym. - tubylczy, autochtoński
population aborigine - ludność autochtoniczna

abortamento
rzecz. poronienie, aborcja, przerwanie ciąży, spędzenie płodu

abortar
czas. (1). poronić, spędzić ciążę
abortar un pregnantia - spędzić ciążę, poronić ciążę
(2). nie udać się, upaść, spełznąć na niczym, nie dojść do skutku
Nostre interprisa ha abortate - nasze przedsięwzięcie upadło

abortive
przym. poroniony, nieudany; poronny
remedio/pharmaco abortive - środek poronny; practica abortive - praktyka aborcyjna

aborto
rzecz. aborcja
provocar un aborto - wywołać aborcję; aborto provocate - aborcja sprowokowana; aborto illegal - nielegalna aborcja; lege del aborto - prawo aborcyjne; clinica pro abortos - klinika aborcyjna;

abrader
czas. ścierać, szlifować, wygładzać, polerować; abradować
le fluvio abrade le ripa - rzeka podmywa brzeg; pelle abradite - starta skóra

abrasion
rzecz. abrazja, ścieranie, zdzieranie, podmywanie
abrasion fluviatile/fluvial - abrazja rzeczna; abrasion marin - abrazja morska; resistentia al abrasion - odporność na ścieranie; resistente al abrasion - odporny na ścieranie; abrasion del pelle - zdarcie naskórka, zdarcie skóry

abrasive
przym. ścierny, ścierający
papiro abrasive - papier ścierny; material abrasive - ścierniwo; productos abrasive - produkty ścierne, ścierniwo; pulvere abrasive - proszek ścierny; disco abrasive - tarcza szlifierska;

abrasivo
rzecz. materiał ścierny, ścierniwo

abrogar
czas. znosić, odwoływać, kasować, uchylać
abrogar un lege - znieść prawo; abrogar un regulamento - skasować regulację

abrogation
rzecz. odwołanie, uchylenie, zniesienie, unieważnienie
abrogation de un lege - unieważnienie prawa

abrogative
przym. odwołujący, unieważniający, anulujący, znoszący

abrogator
rzecz. odwołujący (osoba)

abrumper
czas. odłamywać, odłupywać

abrupte
przym. nagły, gwałtowny, raptowny
cambiamento abrupte - nagła zmiana

abruptemente
przysł. nagle, gwałtownie

absceder
czas. wrzodzieć, ropieć
tumor que abscede - ropiejący wrzód

abscesso
rzecz. ropień, wrzód, absces
abscesso pulmonar - ropień płucny; abscesso maxillar - ropień szczękowy; abscesso furunculose - wrzód czyraczny; abscesso matur - dojrzały ropień; perciar/aperir un abscesso - przekłuć/otworzyć wrzód; le abscesso ha perciate - ropień pękł; vacuar un abscesso - opróżnić ropień, wycisnąć wrzód

abscinder
czas. odcinać, przerywać, rozłączać

abscissa
rzecz. odcięta (mat.)

absentar
czas. być nieobecnym
io me absentera de Varsovia alicun dies - będę nieobecny w Warszawie przez kilka dni; absentar del officio pro qualque minutas - nie być obecnym w biurze przez kilka minut; absentar del schola - być nieobecnym w szkole

absente
przym. nieobecny
le personas absente ha torto - osoby nieobecne nie mają racji; reguardo absente - nieobecne spojrzenie; esser absente al lectiones - nie być obecnym na lekcjach; esser absente de casa - być poza domem

absentia
rzecz. absencja, nieobecność
absentia scholar/in classe/in schola - absencja w szkole/klasie; absentia justificate - usprawiedliwiona nieobecność; absentia autorisate - usprawiedliwiona nieobecność; absentia non justificate - nieusprawiedliwiona nieobecność; in absentia de - pod nieobecność (czyjąć, czegoś); le absentias de iste alumno es troppo numerose - nieobecności tego ucznia są zbyt liczne; brillar per su absentia - świecić nieobecnością

absentismo
rzecz. absenteizm

absentista
rzecz. nieobecny, osoba nieobecna

absinthic
przym. absyntowy

absinthina
rzecz. [Chem.] absyntyna

absinthio
rzecz. absynt

absinthismo
rzecz. [Med.] zatrucie absyntem

absolute
przym. absolutny, bezwzględny, czysty
temperatura absolute - temperatura absolutna, bezwględna; zero absolute - zero absolutne; poter absolute - władza absolutna; soverano absolute - władca absolutny; majoritate absolute - większość absolutna; obedientia absolute stricte - absolutne posłuszeństwo; veritate absolute - prawda absolutna; superlativo absolute - stopień najwyższy absolutny (gram.); ablativo absolute - narzędnik absolutny; genitivo absolute - dopełniacz absolutny; valor absolute - wartość absolutna; alcohol absolute - czysty alkohol; silentio absolute - absolutna cisza, całkowita cisza; [Astron.] magnitude absolute - wielkość absolutna; musica absolute - czysta muzyka; [Mat.] valor absolute de un numero real - wartość absolutna liczby rzeczywistej; impossibilitate absolute - absolutna niemożliwość; confidentia absolute in le bon senso - absolutne zaufanie do zdrowego rozsądku

absolutemente
przysł. absolutnie, bezwględnie

absolution
rzecz. absolucja, odpuszczenie, rozgrzeszenie
dar le absolution a un peccator - udzielić rozgrzeszenia grzesznikowi, odpuścić grzesznikowi

absolutismo
rzecz. absolutyzm

absolutista
rzecz. absolutysta

absolutor
rzecz. rozgrzeszający (osoba)

absolutori
przym. rozgrzeszający, uwalniający, przebaczający, uniewinniający
judicamento/judicio/sententia absolutori - wyrok uniewinniający

absolver
czas. rozgrzeszać, odpuszczać, uniewinniać; kończyć (szkołę)
absolver un accusato - uniewinnić oskarżonego; absolver le peccatos - odpuścić grzechy

absorbente
rzecz. absorbent
przym. chłonny, wchłaniający, absorbujący

absorbentia
rzecz. absorbcja, chłonność, absorbcyjność

absorber
czas. pochłaniać, wchłaniać; absorbować
le plantas verde absorbe le gas carbonic del atmosphera - zielone rośliny pochłaniają dwutlenek węgla z atmosfery; le spongia absorbe le aqua - gąbka pochłania wodę; esser absorbite in un subjecto - być pochłoniętym tematem; su multiple activitates le absorbe - jego rozliczne działania pochłaniają go; absorbite in pensatas/pensamentos - pochłonięty myślami; le tinta es absorbite per le papiro - atrament jest wchłaniany przez papier; absorber le attention - zaabsorbować uwagę; absorber multe tempore - pochłaniać wiele czasu

absorption
rzecz. absorbcja, wchłanianie, pochłanianie
absorption luminose/de luce/de lumine - pochłanianie światła; absorption de sono - pochłanianie dźwięku; poter de absorption - zdolność pochłaniania; curva de absorption - krzywa absorbcji; banda de absorption - pasmo pochłaniania; coefficiente de absorption - współczynnik pochłaniania; capacitate de absorption - zdolność pochłaniania

absorptive
przym. absorpcyjny, pochłaniający

abstention
rzecz. powstrzymanie się (od głosu), abstynencja wyborcza
abstention del voto - powstrzymanie się od głosowania; le motion ha essite adoptate per vinti votos e duo abstentiones - wniosek został przyjęty dwudziestoma głosami przy dwóch wstrzymujących

abstentionista
rzecz. powstrzymujący się od głosu

abstinente
rzecz. abstynent
przym. wstrzemięźliwy, abstynencki

abstinentia
rzecz. abstynencja

abstiner
czas. (se) powstrzymywać się, wstrzymywać się
abstiner se de alcohol - powstrzymywać się od alkoholu; abstiner se de tabaco - powstrzymywać się od tytoniu; abstiner se de commentario - powstrzymać się od komentarza; abstiner se de participar - wstrzymać się od uczestnictwa; abstiner se del voto - wstrzymać się od głosu; abstiner se de tote critica - powstrzymać się od wszelkiej krytyki

abstracte
przym. abstrakcyjny, oderwany; niemianowany (mat.)
le blancor es un idea abstracte - biel to idea abstrakcyjna; notion/concepto abstracte - pojęcie/koncepcja abstrakcyjna; pensatas/pensamentos abstracte - oderwane myśli; scientias abstracte - nauki abstrakcyjne; le logica es un scientia abstracte - logika jest nauką abstrakcyjną; mathematica abstracte - matematyka abstrakcyjna; arte abstracte - sztuka abstrakcyjna; pictura abstracte - obraz abstrakcyjny; pictor abstracte - malarz abstrakcyjny; exprimer se troppo abstractemente - wyrażać się zbyt abstrakcyjnie

abstractemente
przysł. abstrakcyjnie

abstraction
rzecz. abstrakcja
facer abstration de - abstrahować; facite abstraction de - abstrahując od

abstracto
rzecz. abstrakt, wyciąg

abstraher
czas. abstrahować
on debe abstraher pro generalisar - trzeba abstrahować, aby móc uogólniać

abstruder
czas. chować, ukrywać, zatajać

abstruse
przym. zawiły, niejasny, ukryty
rationamento abstruse - niejasne, zawiłe rozumowanie; exprimer se in modo abstruse - wyrażać się zawile; problema abstruse - zawiły problem

abstrusemente
przysł. zawile, niejasno

absurde
przym. absurdalny, bzdurny
hasardo absurde - absurdalny przypadek; rationamento absurde - absurdalne rozumowanie; conducta/comportamento absurde - absurdalne postępowanie; hasardo absurde - absurdalny przypadek

absurditate
rzecz. absurd, bzdura
dicer absurditate - mówić absurdy, mówić bzdury; absurditate del existentia - absurd istnienia; committer un absurditate - popełnić absurd; iste refusa es un absurditate - ta odmowa jest absurdem

absurdo
rzecz. bzdura, absurd
rationar per le absurdo - rozumować przez sprowadzenie do absurdu; demonstration per le absurdo - wykazanie przez sprowadzenie do absurdu; reduction al absurdo - sprowadzenie do absurdu, redukcja do absurdu; theatro del absurdo - teatr absurdu

abuccamento
rzecz. nabieranie w usta; łączenie ze sobą; wywiad, rozmowa, konferencja, narada

abuccar
czas. chwytać ustami; łączyć, połączyć; rozmawiać, konferować
le vulpe abuccava le ave - lis chwycił w pysk ptaka; abuccar se - rozmawiać z kimś

abundante
przym. obfity, obfitujący
pluvia abundante - obfity deszcz; recolta abundante - obfite zbiory; portion abundante - obfita porcja; nutrimento/alimentos - obfite jedzenie; capillatura abundante - obfite owłosienie; abundante in aqua - obfitujący w wodę; il pluve/le pluvia cade abundantemente - deszcz pada obficie; le factos lo ha abundantemente demonstrate - fakty dowodnie to wykazały; salar abundantemente - solić obficie

abundantemente
przysł. obficie

abundantia
rzecz. obfitość, dobrobyt
le corno de abundantia - róg obfitości; abundantia de detalios - obfitość szczegółów; societate de abundantia - społeczeństwo obfitości; viver in le abundantia - żyć w dobrobycie; le annos de abundantia - lata obfitości; economia de abundantia - gospodarka obfitości; haber moneta in abundantia - mieć pieniędzy w nadmiarze;

abundar
czas. obfitować, być w obfitości, roić się
le cereales abunda - jest obfitość zbóż; abundar in difficultates - obfitować w trudności; abundar in errores - obfitować w błędy; le errores abunda in iste texto - w tym tekście roi się od błędów; le fructos abunda iste estate - tego lata owoce są w obfitości; le pisces abunda in iste aqua - ryby obfitują w tej wodzie; le exemplos abunda - są liczne przykłady; ille abunda in anecdotas - on sypie anegdotami

abusar
czas. nadużywać, źle wykorzystać
abusar del amicitate - nadużyć przyjaźni; abusar del poter - nadużyć władzy; abusar de un juvena - seksualne wykorzystać dziewczynę

abusator
rzecz. nadużywający (osoba)

abusive
przym. obraźliwy, obelżywy, nieprzyzwoity; nadużywający, nielegalny
costume abusive - nieprzyzwoity zwyczaj; empleo/uso abusive de un vocabulo/parola - obraźliwe użycie słowa; appropriation abusive - nielegalne przywłaszczenie; abusivemente - nielegalnie; obraźliwie, obelżywie, nieprzyzwoicie

abuso
rzecz. nadużycie; obraza, obelga
abuso de confidentia - nadużycie zaufania; abuso de alcohol - nadużycie alkoholu; abuso de bibitas alcoholic - nadużywanie napojów alkoholowych; abuso de poter - nadużycie władzy; abuso de derecto - nadużycie prawa; abuso de autoritate - nadużycie władzy; abusos flagrante - jawne obelgi; le abuso de somniferos es periculose - naużycie środków nasennych jest niebezpieczne; signalar un abuso - sygnalizować nadużycie; denunciar un abuso - donieść o nadużyciu; remediar a un abuso - zaradzić nadużyciu;

abysmal
przym. głębinowy; bezdenny, przepastny
zona abysmal - strefa głębinowa; fauna abysmal - fauna głębinowa; pisca abysmal - rybołówstwo głębinowe; oceano abysmal - bezdenny ocean; ignorantia abysmal - bezdenna ignorancja

abysmo
rzecz. otchłań, głębina, przepaść
esser al bordo del abysmo - być na skraju przepaści; abysmo de miseria - otchłań nędzy; abysmo de dolor - otchłań bólu; le abysmos del inferno - piekielne głębi; il ha un enorme abysmo inter ille duo - między nimi dwoma jest ogromna przepaść

abyssal
przym. niezgłębiony; głębinowy

abyssin
przym. abisyński

abyssino
rzecz. Abisyńczyk
przym. abisyński

abysso
rzecz. otchłań, głębina, bezdeń, przepaść
exploration del abyssos - eksploracja głębin; abysso de miseria - otchłań nędzy; abysso oceanic - głębia oceanu

acacia
rzecz. akacja

academia
rzecz. akademia
academia de musica - akademia muzyczna; academia de scientias - akademia nauk; academia militar - akademia wojskowa; academia de belle artes - akademia sztuk pięknych

academic
przym. akademicki
anno academic - rok akademicki; libertates academic - wolności akademickie; stilo academic - styl akademicki; question academic - akademicka kwestia

academico
rzecz. akademik (osoba)

academismo
rzecz. akademizm

acaju
rzecz. [wym. akażu] nerkowiec; mahoniowiec
nuce de acaju orzech nerkowca

acantha
rzecz. [Bot.] kolec, cierń

acanthaceas*
rzecz. [Bot.] Acanthaceae

acanto
rzecz. akant (roślina)

acapnia
rzecz. akapnia (med.)

acceder
czas. (1). podchodzić, nadchodzić, dochodzić, docierać
on accede al cocina per un corridor - do kuchni dochodzi się przez korytarz; al palatio se accede per un large porta - do pałacu wchodzi się przez szeroką bramę; acceder al poter - dojść do władzy; il es difficile de acceder al litteratura super iste subjecto - trudno jest dotrzeć do literatury na ten temat;
(2). przystawać, zgadzać się
acceder al desiros/desiderios de un persona - przystać na czyjeś życzenia; acceder a un requesta/petition - przystać na prośbę

accelerando
rzecz. [Muz.] accelerando, przyspieszając

accelerar
czas. przyspieszać, zwiększać szybkość
accelerar le movimento - przyspieszyć ruch; accelerar le motor - przyspieszyć silnik; accelerar le passo - przyspieszać kroku; accelerar un reaction chimic - przyspieszyć reakcję chemiczną; accelerar le rhythmo cardiac - przyspieszyć rytm serca; accelerar le travalios/le labores - przyspieszyć prace; accelerar su morte - przyspieszyć swoją śmierć

accelerate
przym. przyspieszony

acceleration
rzecz. przyspieszenie, akceleracja

accelerator
rzecz. akcelerator

accelerometro
rzecz. akcelerometr, przyspieszeniomierz

accendalia
rzecz. podpałka

accender
czas. zapalać; włączać
accender un flammifero - zapalać zapałkę; accender le estufa - zapalać w piecu; accender un cigarretta - zapalać papierosa; accender un candela - zapalać świecę; accender le luce - zapalać światło; accender le lumine - zapalać światło; accender le micca - zapalać lont

accendibile
przym. palny, zapalny

accendimento
rzecz. oświetlenie; podpałka

accenditor
rzecz. zapalniczka; zapłon
accenditor de gas - zapalniczka na gaz; accenditor automatic - automatyczny zapłon

accensibile
przym. palny, zapalny, łatwopalny

accensibilitate
rzecz. łatwopalność, zapalność; zapalczywość

accento
rzecz. akcent

accentuar
czas. (1). akcentować, podkreślać, uwypuklać, uwydatniać
accentuar su effortio - podkreślić swój wysiłek; accentuar su argumentos - podkreślić swoje argumenty; accentuar alicun aspectos de un programma - uwypuklić pewne aspekty programu
(2). akcentować [Ling.]
accentuar un parola - zaakcentować wyraz; accentuar un syllaba - akcentować sylabę; accentuar un a - akcentować "a"; accentuar le vocal ante le ultime consonante in interlingua - akcentować w Interlingwie samogłoskę przed ostatnią spółgłoską;

accentuate
przym. zaakcentowany, podkreślony

accentuation
rzecz. akcentowanie

acceptabile
przym. akceptowalny, dopuszczalny, do przyjęcia

acceptabilitate
rzecz. dopuszczalność, akceptowalność

acceptar
czas. przyjmować, akceptować, godzić się
acceptar un invitation - przyjąć zaproszenie; acceptar un donation - przyjąć dar; acceptar un succession - zaakceptować sukcesję; acceptar telegramma - przyjąć telegram, odebrać telegram; acceptar un theoria - zaakceptować teorię; acceptar le risco - zaakceptować ryzyko; acceptar le periculo - zaakceptować niebezpieczeństwo; acceptar per acclamation - przyjąć przez aklamację; io non pote acceptar vostre proposition - nie mogę zaakceptować twojej propozycji; illes accepta con resignation le morte de lor infante - oni godzą się z rezygnacją ze śmiercią swojego dziecka; acceptar le consilio de alicuno - przyjąć czyjąś radę; accepta mi sincer condolentias - przyjmij moje szczere kondolencje

acceptation
rzecz. akceptacja; akcept

acception
rzecz. (przyjęte) znaczenie, interpretacja
iste parola ha un acception negative - ten wyraz ma negatywne znaczenie; acception currente de un parola - obiegowe znaczenie słowa; acception proprie - właściwe znaczenie; acception figurate - przenośne znaczenie

accessibile
przym. dostępny; przystępny
iste region es difficilemente accessibile - ten rejon jest trudno dostępny; parco accessibile al visitatores - park dostępny dla zwiedzających; esser accessibile al ration - być przystępnym dla rozumu; accessibile al publico - dostępny dla publiczności; solo accessibile pro membros - dostępny tylko dla członków; accessibile a totes - dostępny dla wszystkich; le litteratura super iste subjecto non es facilemente accessibile literatura na ten temat nie jest łatwo dostępna

accessibilitate
rzecz. dostępność, przystępność
accessibilitate de un loco - dostępność jakiegoś miejsca

accession
rzecz. akcesja, przystąpienie, wstąpienie
accession al throno - wstąpienie na tron; accession de un pais al Union Europee - przystąpienie kraju do Unii Europejskiej

accesso
rzecz. (1) akces; dostęp, dojazd, dojście
haber accesso - mieć dostęp; le accesso del terreno es interdicite/prohibite - wejście na ten teren jest zabronione; accesso al jardin - dojście do ogrodu; via/cammino de accesso - droga dojazdowa; porto de accesso facile - port o łatwym dostępie; persona de accesso difficile - trudno dostępna osoba; difficile de accesso - trudno dostępny; facile de accesso - łatwo dostępny; de accesso facile - łatwo dostępny; dar accesso a - dać dostęp do; [Komp.] tempore de accesso - czas dostępu;
(2). napad, atak
accesso de dolor - atak bólu; accesso de asthma - napad astmy; accesso de febre - napad gorączki; accesso epileptic - napad epilepsji; accesso de furia - napad furii; accesso de furor - napad wściekłości; accesso de ira - napad złości; accesso de rabie - napad wściekłości; accesso de rage - napad furii; accesso de cholera - napad gniewu; accesso de tusse - napad kaszlu; accesso de riso - atak śmiechu; accesso de hysteria - napad histerii; accesso de follia - napad szaleństwa

accessori
przym. dodatkowy, pomocniczy

accessorio
rzecz. akcesorium, dodatek

accidental
przym. przypadkowy, okazjonalny

accidentalmente
przysł. przypadkowo, okazjonalnie

accidente
rzecz. wypadek, przypadek
per accidente - przypadkowo

accidentia
rzecz. odmiana przez przypadki

accider
czas. zdarzać się, wydarzać się, przydarzać się, przytrafiać się
un cosa estranie ha accidite a me - przydarzyła mi się dziwna rzecz; isto pote accider a cata uno - to może się przytrafić każdemu; que ha accidite? - co się stało?

accisia
rzecz. akcyza

acclamar
czas. darzyć uznaniem, chwalić, oklaskiwać, wyrażać podziw, przyklasnąć
acclamar un orator - oklaskiwać mówcę; acclamar le actores - oklaskiwać aktorów; acclamar un proposition - przyklasnąć propozycji

acclamation
rzecz. aklamacja, poklask
adoptar per acclamation - przyjąć przez aklamację; eligite per acclamation - wybrany przez aklamację

acclamator
rzecz. oklaskujący, aklamator

acclaramento
rzecz. wyjaśnianie, naświetlanie

acclarar
czas. wyjaśniać, naświetlać

acclimatar
czas. aklimatyzować
tu jam te ha acclimatate un pauco/un poco? - zaaklimatyzowałeś się już troszkę?

acclimatation
rzecz. aklimatyzacja

accollada
rzecz. pochwała, aprobata, uznanie

accollar
czas. ściskać, obejmować, brać w objęcia

accommodabile
przym. dający się przystosować, giętki

accommodamento
rzecz. rozstrzygnięcie, rozliczenie, uregulowanie, uzgodnienie

accommodar
czas. przystosowywać, akomodować; gościć, mieścić; godzić, łagodzić, pogodzić
accommodar se al circumstantias - przystosować się do okoliczności; accommodar un querela - złagodzić kłótnię

accommodation
rzecz. lokum, zakwaterowanie; akomodacja
poter de accommodation (del oculo) - zdolność akomodacji (oka)

accommodator
rzecz. osoba przystosowująca

accompaniamento
rzecz. akompaniament; towarzyszenie
littera de accompaniamento - list towarzyszący; accompaniamento de piano - akompaniament na pianinie; accompaniamento de organo - akompaniament na organach; accompaniamento improvisate - zaimprowizowany akompaniament; al accompaniamento de - w akompaniamencie

accompaniar
czas. (1). towarzyszyć, odprowadzać
accompaniar al casa - odprowadzać do domu; accompaniar al traino - odprowadzać do pociągu; accompaniar un persona al cinema - towarzyszyć komuś do kina; accompaniar un persona a su ultime reposo - towarzyszyć komuś w jego ostatniej drodze; littera accompaniante - towarzyszący list
(2). akompaniować
accompaniar un violinista al piano - akompaniować skrzypkowi na pianienie

accompaniator
rzecz. akompaniator; przewodnik
accompaniator touristic - przewodnik turystyczny; iste pianista es le accompaniator de un violinista - ten pianista jest akompaniatorem skrzypka

accopulamento
rzecz. sprzęganie, łączenie; kopulowanie

accopulante
rzecz. partner do kopulacji

accopular
czas. łączyć, sprzęgać
accopular generatores electric - sprzęgać generatory elektryczności; accopular duo naves spatial - łączyć dwa statki kosmiczne; accopular duo ideas disparate - kojarzyć dwie oddzielne idee

accopulate
przym. połączony, sprzężony

accordamento
rzecz. strojenie

accordante
przym. harmonijny, zgodny, pasujący

accordar
czas. harmonizować, zestrajać; zgadzać się; stroić; przyznawać, nadawać, udzielać
(con) z

accordator
rzecz. stroiciel; tuner
clave accordator - przycisk do strojenia

accordatura
rzecz. strojenie, tuning; tonacja

accordion
rzecz. akordeon
musica de accordion - muzyka akordeonowa; solo de accordion - solo na akordeonie;

accordionista
rzecz. akordeonista

accordo
rzecz. umowa, ugoda, zgoda; zgodność; akord
esser de accordo - zgadzać się
vader de accordo - zgadzać się

accostabile
przym. przystępny, dostępny

accostamento
rzecz. podejście, zbliżenie

accostar
czas. zagadywać, zaczepiać, zwracać się

accostate
przym. przybliżony, poruszony, zaczepiony

accostumantia
rzecz. przyzwyczajenie

accostumar
czas. przyzwyczajać

accostumate
przym. przyzwyczajony

accostumation
rzecz. przyzwyczajenie

accreditar
czas. akredytować, uwierzytelniać

accreditation
rzecz. akredytacja, uwierzytelnienie

accrescer
czas. wzrastać, przyrastać

accrescimento
rzecz. wzrost, przyrost

accular
czas. opierać

accumulamento
rzecz. nagromadzanie, gromadzenie, kumulacja, akumulacja

accumular
czas. akumulować, nagromadzać

accumulate
przym. nagromadzony, zgromadzony, zakumulowany, akumulowany

accumulation
rzecz. akumulacja, nagromadzenie

accumulator
rzecz. akumulator

accurer
czas. nadbiegać, przybiegać

accurtamento
rzecz. skracanie

accurtar
czas. skracać

accurtate
przym. skrócony

accusabile
przym. podlegający oskarżeniu, zaskarżalny

accusabilitate
rzecz. bycie godnym potępienia

accusamento
rzecz. oskarżenie

accusar
czas. oskarżać, zarzucać, obwiniać

accusate
przym. oskażony, obwiniony

accusation
rzecz. oskarżenie

accusativo
rzecz. biernik

accusato
rzecz. oskarżony, obwiniony (osoba)
banco del accusatos - ława oskarżonych; absolver un accusato - uniewinnić oskarżonego

accusator
rzecz. oskarżyciel
accusator public - oskarżyciel publiczny

accusatori
przym. oskarżycielski

acellular
przym. bezkomórkowy

acerbar
czas. rozgoryczać

acerbe
przym. kwaśny, cierpki; niedojrzały; zgryźliwy; surowy, twardy, dotkliwy
fructo acerbe - niedojrzały owoc, kwaśny owoc; acido acerbe - cierpki kwas; critica acerbe - zgryźliwa krytyka; parolas acerbe - cierpkie słowa; un dolor acerbe - dotkliwy ból; su tono acerbe me ha irritate - jego cierpki ton zirytował mnie

acerbitate
rzecz. cierpkość; zgryźliwość

acere
rzecz. klon (drzewo)

acetabulo
rzecz. panewka stawowa

acetal
rzecz. acetal

acetamido
rzecz. [Chem.] acetamid

acetato
rzecz. octan

acetic
przym. octowy

acetificar
czas. zakwaszać, kwasić

acetification
rzecz. octowanie, skwaszanie, kwaśnienie

aceto
rzecz. ocet

acetona
rzecz. aceton

acetose
przym. kwaśny, octowy

acetylen
rzecz. acetylen

achillea*
rzecz. [Bot.] Achillea

achromate
przym. bezbarwny, achromatyczny

achromatic
przym. achromatyczny, bezbarwny

achromatisar
czas. achromatyzować

achromatisation
rzecz. [Opt.] odbarwianie, pozbawianie koloru

achromatismo
rzecz. [Opt.] achromatyzm

achromatopsia
rzecz. achromatopsja, ślepota barw

acicula
rzecz. [Bot., etc.] kolec, cierń, igła

acicular
przym. iglasty, cierniowy

acide
przym. kwaśny
pluvia acide - kwaśny deszcz; pomo/malo acide - kwaśne jabłko; solution acide - kwaśny roztwór; haber un odor acide - mieć kwaśny zapach; haber un sapor/gusto acide - mieć kwaśny smak

acidficar
czas. zakwaszać

acidificabile
przym. zakwaszalny, do zakwaszenia

acidificar
czas. zakwaszać

acidification
rzecz. zakwaszanie, skwaszanie

acidimetro
rzecz. kwasomierz

aciditate
rzecz. kwasowość

acido
rzecz. kwas

acidophile
przym. kwasolubny

acidular
czas. zakwaszać

acidule
przym. kwaskowaty

acierage
rzecz. [wym. acjeraże] stalowanie, powlekanie żelazem

acierar
czas. żelazować, powlekać stalą

acieration
rzecz. powlekanie stalą, żelazem

acieratura
rzecz. żelazowanie

acieria
rzecz. stalownia

aciero
rzecz. stal

aco
rzecz. igła
aco magnetic - igła magnetyczna; aco de sutura - igła do szycia; aco a/de suer - igła do szycia; aco a/de brodar - igła do haftowania; aco a/de tricotar - igła do robienia na drutach; aco a/de sarcir - igła do łatania; infilar le aco - nawlec igłę; aco hypodermic/de syringa - igła do strzykawki; aco de bussola - igła busoli; puncta del aco - czubek igły; cercar un aco in un pila - szukać igły w stogu siana

acologia
rzecz. [Med.] neuka o lekach

acordonar
czas. sznurować

acoro
rzecz. [Bot.] tatarak

acquesto
rzecz. nabytek, rzecz uzyskana

acquiescente
przym. przyzwalający, przychylny

acquiescentia
rzecz. cicha zgoda, milczące porozumienie, cichy współudział

acquiescer
czas. zgadzać się, przychylać się, aprobować

acquirer
czas. nabywać, zdobywać, pozyskiwać
acquirer cognoscentias/cognoscimentos - nabywać wiedzę, zdobywać wiedzę; acquirer un cosa per compra nabyć coś drogą kupna; acquirer le conviction - nabyć przekonanie; acquirer fortia de lege - uzyskać moc prawną, nabyć mocy prawnej; acquirer nove energia - pozyskać nową energię; acquirer experientia - nabyć doświadczenie, zdobyć doświadczenie; acquirer prestigio - zdobyć prestiż; immunitate acquirite - nabyć odporność; syndrome de immunodeficientia acquirite - syndrom nabytego braku odporności, AIDS

acquiritor
rzecz. nabywca

acquisition
rzecz. nabywanie, zdobywanie, pozyskiwanie, akwizycja; nabytek
acquisition de un casa - nabycie domu; acquisition a bon mercato - tani nabytek; acquisition linguistic/de un lingua - zdobycie języka, nabycie języka; monstra me tu novelle acquisition - pokaż mi swój nowy nabytek; poter de acquisition - siła nabywcza; costos de acquisition - koszty nabycia

acquisitor
rzecz. akwizytor; nabywca

acre
rzecz. akr
przym. ostry, żrący, gryzący, zjadliwy

acribia
rzecz. sito

acrimonia
rzecz. zjadliwość, cierpkość
parlar con acrimonia - mówić zjadliwym tonem

acrimoniose
przym. zawzięty; zgorzkniały, zjadliwy, cierpki
tono acrimoniose - zjadliwy ton, cierpki ton

acritate
rzecz. cierpkość

acrobata
rzecz. akrobata

acrobatia
rzecz. akrobacja

acrobatic
przym. akrobatyczny

acrobaticamente
przysł. akrobatycznie

acrobatismo
rzecz. akrobatyka

acronymo
rzecz. akronim

acropole
rzecz. akropol

acrostichio
rzecz. akrostych

acryl
rzecz. akryl

acrylic
przym. akrylowy

action
rzecz. akcja, działanie; [Fin.] akcja, udział

actionabile
przym. zaskarżalny

actionar
czas. uruchamiać, ożywiać, wprawiać w ruch, poruszać; skarżyć, wnosić skargę, pozywać

actionero
rzecz. akcjonariusz

actionista
rzecz. akcjonariusz

activar
czas. aktywizować, aktywować

activation
rzecz. aktywacja

active
przym. aktywny

activemente
przysł. aktywnie

activista
rzecz. aktywista

activitate
rzecz. czynność, działalność, działanie, aktywność

activo
rzecz. aktyw

acto
rzecz. (1). akt, postępowanie, czyn
acto medical - postępowanie medyczne; acto juridic - postępowanie prawne; acto de corage - akt odwagi; acto de guerra - akt wojny; acto de aggression - akt agresji; acto hostil/de hostilitate - akt wrogości, wrogie działanie; acto de pirateria - akt piractwa; acto de violentia - akt przemocy; actos de vandalismo - akt wandalizmu; acto de cruelitate - akt okrucieństwa; acto desperate - desperancki czyn; acto heroic/de heroismo - akt heroizmu, akt bohaterstwa; acto delictuose/illegitime - czyn przestępczy/bezprawny; acto religiose - akt religijny; acto de fide - akt wiary; acto inconveniente - czyn niegodny; acto sexual - akt seksualny; actos infantil - dziecinne postępowanie; transformar/converter in actos - przełożyć w czyny, przekuć w czyny
(2). akt (teatr);
tragedia in cinque actos - tragedia w pięciu aktach; piece in un acto - sztuka jednoaktowa, jednoaktówka
(3) numer (np. w cyrku)
(4). akt, dokument, protokół
actos del parlamento - protokoły parlamentu, akta parlamentarne; actos del reunion - protokół zebrania; scriber/facer/rediger le actos - pisać/robić/redagować protokół; notar/inscriber/mentionar in le actos - zanotować/wspomnieć w aktach; redactor del actos - redaktor protokołu, protokolant; registro/libro del actos - rejestr akt; acto de accusation - akt oskarżenia; acto del stato civil - akt stanu cywilnego; acto baptismal - akt chrztu; acto de nascentia - akt urodzenia; acto de decesso/de morte - akt zgonu; acto de fundation - akt założycielski; acto de donation - akt donacji; acto de vendita - akt sprzedaży; actos authentic - autentyczne akta; acto de nomination/appunctamento - akt nominacji; acto juridic - akt prawny; acto collusive/collusori - ukartowany akt; acto de cession - akt cesji; actos de un congresso - protokoły kongresu; acto notarial - akt notarialny; le ultime acto de un conflicto - ostatni akt konfliktu;

actor
rzecz. aktor
actor tragic - aktor tragiczny, tragik; actor professional - zawodowy aktor

actrice
rzecz. aktorka

actual
przym. aktualny, bieżący, dzisiejszy; faktyczny, rzeczywisty
domicilio actual - rzeczywista siedziba; governamento actual - aktualny rząd; le juventute actual - dzisiejsza młodzież; le presidente actual - aktualny prezydent; le situation actual - aktualna sytuacja; le actual tendentias politic - aktualne tendencje polityczne

actualisar
czas. aktualizować
actualisar un manual scholar - aktualizować podręcznik szkolny; actualisar le programma de un computator/computer - zaktualizować program komputerowy; edition actualisate - wydanie zaktualizowane

actualisation
rzecz. aktualizacja
le actualisation de cognoscentias/cognoscimentos - aktualizacja wiedzy

actualitate
rzecz. aktualność

actualitates
rzecz. wiadomości, newsy

actualmente
przysł. aktualnie

actuar
czas. uruchamiać, ożywiać, wprawiać w ruch, poruszać

actuarial
przym. aktuarialny, ubezpieczeniowy

actuariato
rzecz. notariat, aktuariat

actuario
rzecz. aktuariusz, notariusz, registrator, urzędnik ubezpieczeniowy

actuation
rzecz. uruchomienie, wprawienie w ruch

aculeate
przym. kolący, ciernisty

aculeo
rzecz. [Zool.] żądło; [Bot.] kolec

acuminar
czas. ostrzyć, wyostrzać, temperować

acuminate
przym. szpiczasty, ostry

acumine
rzecz. [Bot.] koniuszek; bystrość, przenikliwość

acupunctura
rzecz. akupunktura

acupuncturar
czas. akupunkturować

acustic
przym. akustyczny

acustica
rzecz. akustyka

acusticamente
przysł. akustycznie

acutangular
przym. ostrokątny (mat.)

acutangule
przym. ostrokątny (mat.)

acute
przym. ostry; przeszywający; przenikliwy, bystry

acutemente
przysł. ostro, przenikliwie

acutessa
rzecz. ostrość

acutiamento
rzecz. ostrzenie, temperowanie

acutiar
czas. ostrzyć, temperować

acutiator
rzecz. przyrząd do ostrzenia, ostrzałka

ad
do; przy

adagio
rzecz. [Muz.] adagio

adamic
przym. Adamowy

adaptabile
przym. dający się przystosować, adaptowalny

adaptabilitate
rzecz. adaptowalność, przystosowanie

adaptar
czas. adaptować, przystosowywać, dostosowywać

adaptation
rzecz. adaptacja

addendo
rzecz. dodajnik (mat.)

addendum
rzecz. addendum, dodatek

adder
czas. dodawać; przydawać, nadawać

addition
rzecz. dodatek; dodawanie

additional
przym. dodatkowy

additionalmente
przysł. dodatkowo

additionar
czas. dodawać, sumować

additionate
przym. dodany, dodatkowy

additive
przym. addytywny, dodawalny

additivitate
rzecz. addytywność (mat.)

addormir
czas. usypiać
(se) zasypiać

addormite
przym. uśpiony, śpiący, pogrążony we śnie

adducer
czas. przytaczać, przywoływać, powoływać się

adduction
rzecz. zwieranie; przytaczanie, powoływanie się

adductor
rzecz. [Fizjol.] przywodziciel, zwieracz

aden
rzecz. gruczoł

adenitis
rzecz. [Patol.] zapalenie węzłów chłonnych

adenographia
rzecz. adenografia, opis gruczołów

adenoide
przym. limfatyczny

adenoma
rzecz. [Patol.] gruczolak

adenose
przym. gruczołowy

adeo
z Bogiem, żegnaj, adio

adepto
rzecz. adept

adequar
czas. wyrównywać

adequate
przym. adekwatny, trafny, odpowiedni; wystarczający, zadowalający, dostateczny

adequatemente
przysł. adekwatnie, odpowiednio

adequation
rzecz. ujednolicenie, ekwiwalent

adherente
rzecz. stronnik, zwolennik, adherent
przym. przylegający, przystający (mat.)

adherentia
rzecz. przyleganie, przystawanie

adherer
czas. przylegać, przywierać; należeć, przystawać; obstawać

adhesion
rzecz. przyleganie, przystawanie; adhezja

adhesive
przym. przylepny, klejący, lgnący

adhesivo
rzecz. klej

adhuc
dotąd, do tego miejsca; jak dotąd, jak na razie

adiabatic
przym. adiabatyczny

adieu
adieu, cześć, żegnaj

adipe
rzecz. tłuszcz zwierzęcy

adipocera
rzecz. wosk trupi, tłuszczowosk

adipose
przym. tłusty; tłuszczowy

adiposis
rzecz. otyłość

adipositate
rzecz. otyłość

adir
czas. podejść, zbliżyć się

adition
rzecz. [Prawo] obejmowanie, wchodzenie w posiadanie

adito
rzecz. wejście, dojście

adjacente
przym. przyległy, sąsiedni, przylegający, graniczący

adjacentia
rzecz. graniczenie, przyleganie, sąsiedztwo

adjacer
czas. przylegać, sąsiadować, graniczyć

adjectival
przym. przymiotnikowy

adjectivalmente
przysł. przymiotnikowo

adjective
przym. przymiotnikowy

adjectivo
rzecz. przymiotnik

adjudicar
czas. przysądzać, przyznawać (np. nagrodę)
esser adjudicate pro - być odznaczonym za

adjudicatario
rzecz. oferent, licytujący, nabywca

adjudicate
przym. odznaczony

adjudication
rzecz. orzeczenie, zasądzenie, postanowienie

adjudicative
przym. rozstrzygający, orzekający

adjudicator
rzecz. osoba rozstrzygająca, przyznający

adjuncte
przym. pomocniczy, zastępczy

adjunction
rzecz. dołączenie

adjunctive
przym. dołączony

adjuncto
rzecz. adiunkt; pomocnik, asystent

adjunger
czas. łączyć, jednoczyć

adjurar
czas. zaprzysięgać; zaklinać

adjuration
rzecz. zaprzysiężenie; przysięganie, zaklinanie

adjustabile
przym. regulowalny, nastawialny, nastawny

adjustage
rzecz. [wym. adżustaże] montowanie, montaż, asemblacja

adjustamento
rzecz. dostosowywanie, regulowanie, nastawianie

adjustar
czas. regulować, poprawiać, dostosowywać

adjustator
rzecz. dyspaszer, nastawiacz; monter, mechanik

adjuta
rzecz. pomoc, wsparcie
adjuta obstetrice - pomoc położna; adjuta statal/governamental/del stato/del governamento - pomoc państwa; adjuta economic - pomoc ekonomiczna; adjuta social - pomoc społeczna; adjuta social pro le juventute - pomoc socjalna dla młodzieży; adjuta inter vicinos - pomoc sąsiedzka; adjuta juridic/judiciari - pomoc prawna; adjuta de cocina - pomoc kuchenna; adjuta temporari - doraźna pomoc; adjuta alimentari - pomoc żywnościowa; adjuta al refugiatos - pomoc dla uciekinierów; adjuta domestic - pomoc domowa; adjuta mutue - wzajemna pomoc; adjutas audiovisual - pomoce audiowizualne; critos de adjuta - krzyki o pomoc; programma de adjuta - program pomocy; petition de adjuta - prośba o pomoc; plano de adjuta - plan pomocy; fundo de adjuta - fundusz pomocowy; con le adjuta de Deo - z boską pomocą; peter adjuta - prosić o pomoc; dar/prestar adjuta a un persona - udzielić komuś pomocy; offerer su adjuta - zaofiarować swoją pomoc; appellar le adjuta de - wzywać o czyjąś pomoc; clamar adjuta - wołać o pomoc, wrzeszczeć o pomoc; invocar le adjuta - wzywać czyjejś pomocy; adjuta Marshall - plan Marshalla; sin adjuta - bez pomocy; dar adjuta - udzielać pomocy; recurrer al adjuta medic - zwrócić się o pomoc medyczną;

adjutante
rzecz. pomocnik, asystent; adiutant

adjutar
czas. pomagać

adjutor
rzecz. pomoc, pomocnik, pomagający

adjuvante
przym. pomocny

adjuvar
czas. pomagać

administrabile
przym. administrowalny

administrar
czas. administrować, zarządzać; aplikować, wymierzać

administrate
przym. administrowany

administration
rzecz. administracja, zarządzanie

administrative
przym. administracyjny, porządkowy

administrator
rzecz. administrator, zarządca

admirabile
przym. godny podziwu, zachwycający, wspaniały, cudowny

admiral
rzecz. admirał

admiralato
rzecz. admiralicja

admiralitate
rzecz. admiralicja

admirar
czas. podziwiać

admirate
przym. podziwiany

admiration
rzecz. podziw, admiracja

admirative
przym. zachwycony, pełen podziwu

admirator
rzecz. admirator, wielbiciel

admiratrice
rzecz. admiratorka, wielbicielka

admiscer
czas. domieszać

admissibile
przym. dopuszczalny, dozwolony

admissibilitate
rzecz. dopuszczalność

admission
rzecz. przyjęcie, dopuszczenie

admitter
czas. (1). przyznawać, zgadzać się, uznawać
admitter que - przyznawać, że; admitter su errores - przyznać się do błędów; admitter su minoritate - uznać swoją mniejszość; admitter su disfacta - przyznać się do klęski; con vacillationes ille lo ha admittite - przyznał to z wahaniami; como ille ipse admitteva - jak on sam przyznał;
(2). dopuszczać, przyjmować
admitter nove membros - przyjmować nowych członków; admitter le possibilitate - przyjmować możliwość, dopuszczać możliwość; iste factos admitte un sol interpretation - te fakty dopuszczają jedną jedyną możliwość; isto non admitte dubita - to nie dopuszcza żadnych wątpliwości; on ha admittite sex candidatos - przyjęto dziesięciu kandydatów;

admittite
przym. przyjmując, przyjąwszy

admixtion
rzecz. domieszka, przymieszka

admoner
czas. strofować, upominać

admonestar
czas. upominać, strofować

admonestation
rzecz. nagana, upomnienie, ostrzeżenie

admonition
rzecz. nagana, upomnienie, ostrzeżenie

admonitor
rzecz. upominający

admonitori
przym. upominający, ostrzegawczy

adoculamento
rzecz. wpatrywanie się

adocular
czas. wpatrywać się

adolescente
rzecz. młodociany, nastolatek
przym. młodociany, dorastający

adolescentia
rzecz. wiek młodzieńczy

adolescer
czas. dorastać, dojrzewać

adonico
rzecz. [Pros.] Adonisowy, adoniczny

adonio
rzecz. [Pros.] Adonisowy, adoniczny wers

adoptabilitate
rzecz. adoptowalność

adoptar
czas. adoptować, przyjmować

adoptator
rzecz. osoba adoptująca, osoba przysposabiająca

adoption
rzecz. adopcja; przyjęcie, przyjmowanie

adoptive
przym. adoptowany, przybrany

adorabile
przym. uroczy

adorabilitate
rzecz. bycie godnym podziwu

adorar
czas. adorować, uwielbiać, wielbić, czcić
adorar le chocolate - uwielbiać czekoladę; io adora ir al cinema - uwielbiam chodzić do kina; adorar le Deo - wielbić boga, czcić boga; adorar Bach - uwielbiać Bacha; adorar le musica - uwielbiać muzykę; mi adorate filia - moja uwielbiana córka

adorate
przym. uwielbiany, czczony, adorowany

adoration
rzecz. adoracja, uwielbienie, czczenie
adoration del sol - czczenie słońca; adoration del foco - czczenie ognia; esser in adoration cec ante - ślepo kogoś uwielbiać

adorator
rzecz. adorator, wielbiciel, czciciel adorator del sol - czciciel słońca; adorator del luna - czciciel księżyca; adorator del foco - czciciel ognia; iste femina ha numerose adoratores - ta kobieta ma wielu wielbicieli, wielu adoratorów

adornamento
rzecz. zdobienie, ozdoba

adornar
czas. ozdabiać, zdobić
adornar un camera - ozdabiać pokój; adornar le arbore de Natal - ozdabiać choinkę; adornar con perlas - zdobić perłami; adornar con guirlandas - ozdabiać girlandami, wieńcami

adornator
rzecz. ozdabiający

adrenal
przym. nadnerczowy

adrenalina
rzecz. adrenalina

adressar
czas. adresować; zwracać się do kogoś

adressario
rzecz. książka adresowa

adresse
rzecz. (1). adres
scriber le adresse super le inveloppe - napisać adres na kopercie; adresse postal - adres pocztowy; adresse telegraphic adres telegraficzny; adresse de vacantias/durante le vacantias - adres wakacyjny; etiquetta de adresse - naklejka adresowa; cambiamento de adresse - zmiana adresu; al adresse de - pod adresem
(2). przemówienie, mowa, adres
adresse destinate al rege - mowa skierowana do króla

adriatic
przym. adriatycki

adular
czas. schlebiać, pochlebiać, kadzić

adulation
rzecz. schlebianie, pochlebstwo, podlizywanie, czołobitność

adulator
rzecz. pochlebca, lizus

adulatori
przym. schlebiający, pochlebczy

adulciamento
rzecz. słodzenie; zmiekczanie

adulciar
czas. słodzić, osładzać

adulte
przym. dorosły, dojrzały

adultera
rzecz. cudzołożnica

adulterar
czas. cudzołożyć; fałszować, podrabiać

adulteration
rzecz. fałszowanie, podrabianie; cudzołożenie

adulterator
rzecz. cudzołożnik; fałszerz

adulterin
przym. cudzołożny

adulterio
rzecz. cudzołóstwo

adultero
rzecz. cudzołożnik; fałszerz

adulterose
przym. cudzołożny

adulto
rzecz. dorosły (osoba)

adumbrar
czas. usunąć w cień, zaćmić

adumbration
rzecz. zaciemnianie, zacienianie

adurer
czas. palić, przypalać; czas. kauteryzować, przyżegać

aduste
przym. spalony, opalony

adustion
rzecz. palenie, przypalanie, spiekanie; 2. [Med.] kauteryzacja, przyżeganie

advenimento
rzecz. nadejście, nastanie

advenir
czas. nadchodzić

adventicie
przym. przypadkowy, anormalny, nieoczekiwany

advento
rzecz. nastanie, nadejście; adwent

adverbial
przym. przysłówkowy

adverbio
rzecz. przysłówek

adversar
czas. oponować, sprzeciwiać się

adversario
rzecz. przeciwnik, adwersarz

adversative
przym. wyrażający przeciwieństwo, przeciwstawny (gram.)

adverse
przym. niesprzyjający, niekorzystny, wrogi, przeciwny

adversitate
rzecz. przeciwność (np. losu)

adverso
przysł.naprzeciw; przeciw, wbrew

adverso le lege
wbrew prawu

adverso le medienocte
koło północy

advertente
przym. uważny

advertentia
rzecz. uwaga, ostrożność

adverter
czas. reklamować, ogłaszać

advertimento
rzecz. uwaga, ostrzeżenie; obwieszczenie, zawiadomienie, ogłoszenie

advertir
czas. radzić, doradzać

advocar
czas. zwoływać; przyzywać, wzywać

advocato
rzecz. adwokat, obrońca

adyname
przym. słaby, bezsilny

adynamia
rzecz. niemoc

adynamic
przym. bezsilny, słaby

aer
rzecz. powietrze; melodia; wygląd

aerage
rzecz. [wym. aeraże] napowietrzanie, wietrzenie, przewietrzanie

aerar
czas. wietrzyć; napowietrzać

aeration
rzecz. wietrzenie; napowietrzanie

aere
rzecz. powietrze

aeree
przym. powietrzny; lotniczy

aerificar
czas. gazować, zamieniać w gaz

aerification
rzecz. wietrzenie, napowietrzanie

aeriforme
przym. lotny, gazowy

aerobie
rzecz. aerob

aerobus
rzecz. aerobus

aerodromo
rzecz. lotnisko, aerodrom

aerodynamic
przym. aerodynamiczny

aerodynamica
rzecz. aerodynamika

aeroglissator
rzecz. poduszkowiec

aerographia
rzecz. aerografia, opis atmosfery

aerolinea
rzecz. linia lotnicza

aerolithic
przym. meteorytowy

aerolitho
rzecz. aerolit, meteoryt

aerologia
rzecz. aerologia, nauka o atmosferze

aeromechanica
rzecz. aeromechanika, mechanika gazów

aerometria
rzecz. aerometria, pomiary atmosfery

aerometro
rzecz. aerometr

aeronauta
rzecz. aeronauta, lotnik

aeronautic
przym. aeronautyczny, lotniczy

aeronautica
rzecz. aeronautyka, lotnictwo

aeronave
rzecz. statek powietrzny

aerophobia
rzecz. aerofobia, lęk przed lataniem

aeroplano
rzecz. samolot
aeroplano de chassa - myśliwiec, samolot myśliwski

aeroporto
rzecz. lotnisko

aerospatio
rzecz. przestrzeń kosmiczna

aerostatic
przym. aerostatyczny

aerostatica
rzecz. aerostatyka

aerostation
rzecz. lotnictwo balonowe, baloniarstwo

aerostato
rzecz. aerostat, maszyna latająca

affabile
przym. uprzejmy, miły, grzeczny

affabilitate
rzecz. uprzejmość, przyjazność

affaire
rzecz. sprawa

affaires
rzecz. sprawy, biznes
affaires currente - sprawy bieżące

affamar
czas. głodzić

affamate
przym. głodny, wygłodzony

affamator
rzecz. głodzący

affectabile
przym. wrażliwy, czuły

affectar
czas. wpływać, oddziaływać

affectate
przym. sztuczny, afektowany

affectation
rzecz. poza, udawanie, sztuczność

affectibile
przym. wrażliwy, czuły

affectibilitate
rzecz. wrażliwość, czułość

affection
rzecz. uczucie, czułość, afekt

affectionar
czas. lubić

affectionate
przym. czuły, kochający, ciepły

affective
przym. uczuciowy, emocjonalny, afektowany

affecto
rzecz. uczucie, emocja, afekt

affectuose
przym. czuły

afficer
czas. wpływać (na), mieć wpływ

affidavit
rzecz. affidavit, pisemne oświadczenie, oświadczenie pod przysięgą

affiger
czas. przyczepiać, przymocowywać

affilar
czas. ostrzyć

affilate
przym. zaostrzony

affilatoria
rzecz. przyrząd do ostrzenia

affiliar
czas. czynić członkiem, afiliować affiliar se con - stawać się członkiem, afiliować się

affiliate
przym. stowarzyszony, afiliowany

affiliation
rzecz. powiązanie, afiliacja, pokrewieństwo

affin
przym. pokrewny, powinowaty; afiniczny (mat.)

affinamento
rzecz. rafinowanie

affinar
czas. poprawiać, ulepszać

affinator
rzecz. rafinator

affinitate
rzecz. pokrewieństwo, powinowactwo; podobieństwo, związek

affirmar
czas. wzmacniać; twierdzić, stwierdzać

affirmation
rzecz. stwierdzenie, twierdzenie, teza; afirmacja

affirmativa
rzecz. twierdzenie

affirmative
przym. twierdzący, pozytywny, potwierdzący, potakujący, afirmatywny

affirmator
rzecz. zapewniający

affixar
czas. przymocowywać, umocowywać, przypinać, przytwierdzać

affixo
rzecz. afiks (przyrostek lub przyrostek)

afflicte
przym. zmartwiony

affliction
rzecz. nieszczęście, strapienie, zgryzota, zmartwienie, boleść

afflictive
przym. bolesny, niepokojący, smutny

affliger
czas. dotykać (np. nieszczęście), trapić, martwić, dręczyć

afflixtion
rzecz. nieszczęście

affloramento
rzecz. [Geol.] odkrywka

affluente
rzecz. dopływ
przym. dopływowy, zasilający; zasobny, obfity, bogaty, dostatni

affluentia
rzecz. dostatek, obfitość; napływ, przypływ

affluer
czas. spływać, napływać; tłoczyć, pchać się

affluxo
rzecz. napływ

affollamento
rzecz. szaleństwo, obłąkanie; panika, popłoch, terror, postrach, przerażenie

affollar
czas. wariować, wpadać w szaleństwo

affrontamento
rzecz. znieważanie, obrażanie, robienie afrontu; wyzwanie, rzucenie wyzwania, stawienie czoła

affrontar
czas. stawiać czoło, rzucać wyzwanie, stawiać opór, podejmować; ubliżać, znieważać, robić afront
affrontar le periculo - stawić czoła niebezpieczeństwu; affrontar le periculo sin timor - bez strachu stawić czoła niebezpieczeństwu; affrontar le inimico - stawić opór nieprzyjacielowi; affrontar le risco - podjąć ryzyko; affrontar le difficultates - stawić czoła trudnościom; affrontar le morte - nie bać się śmierci;

affrontator
rzecz. osoba znieważająca

affronto
rzecz. zniewaga, afront, obraza
facer un affronto a un persona - znieważać kogoś, robić komuś afront

afghan
przym. afgański

african
przym. afrykański

africano
rzecz. Afrykanin

agar-agar
rzecz. [Malez.] agar-agar

agata
rzecz. agat

agenda
rzecz. agenda, porządek dnia; notatnik, terminarz
agenda electronic - elektroniczny notes

agente
rzecz. agent, operator
agente de cambio - broker

agentia
rzecz. agencja
agentia de novas - agencja prasowa; agentia de pressa - agencja prasowa; agentia de viage - agencja podróży

ager
czas. działać, postępować
ager al detrimento de - działać na szkodę; ager secundo le circumstantias - działać zależnie od okoliczności; ager conformemente a/in accordo con su principios - postępować zgodnie ze swymi zasadami; ager con ponderation - działać z namysłem; ager per conviction - działać z przekonaniem; ager habilemente - postępować zręcznie; ager legalmente/conformemente al lege - postępować legalnie/zgodnie z prawem; ager in complicitate con un persona - działać wspólnie z jakąś osobą; maniera de ager - sposób działania; ager bassemente - postępować nikczemnie; ager con determination - działać z determinacją; ager per instincto - działać instynktownie; ager sub le pression del circumstantias - działać pod presją okoliczności;

agglomerar
czas. nagromadzać, aglomerować

agglomeration
rzecz. aglomeracja, nagromadzenie, skupienie, skupisko
agglomeration parisian/de Paris - aglomeracja paryska

agglomerato
rzecz. aglomerat

agglutinar
czas. łączyć ze sobą, spajać, zlepiać, sklejać

agglutination
rzecz. zlepianie, aglutynacja, sklejanie

agglutinative
przym. aglutynujący, aglutynacyjny

aggrandimento
rzecz. powiększanie, ekspansja, rozszerzanie, wyolbrzymianie

aggrandir
czas. powiększać, zwiększać, wyolbrzymiać
aggrandir un apertura - powiększyć otwór; aggrandir un photo - powiększyć fotografię; aggrandir proprie meritos - wyolbrzymiać swoje zasługi

aggravamento
rzecz. pogorszenie, obciążenie, zaostrzenie

aggravar
czas. pogarszać, zaostrzać, rozjątrzać, utrudniać
le conflicto se aggrava - konflikt się zaostrza; le stato del malado se ha aggravate in le nocte - stan chorego pogorszył się w nocy; isto aggrava le situation - to pogarsza sytuację; aggravar le pena - zaostrzyć karę

aggravation
rzecz. pogarszanie, zaostrzanie, rozjątrzanie

aggravator
rzecz. pogarszający

aggreder
czas. napadać, atakować, dokonywać agresji
aggreder un inimico non preparate - zaatakować nieprzygotowanego wroga

aggregar
czas. sumować, agregować, skupiać

aggregation
rzecz. skupienie, przyłączenie, agregacja, zbiorowisko, agregat

aggregato
rzecz. suma; agregat

aggresivemente
przysł. agresywnie

aggression
rzecz. agresja, napaść

---

Terminologia specjalistyczna:

---

Stosunki międzynarodowe - Relationes international

---

acto de aggression - akt agresji
aggression armate - agresja zbrojna
aggression non provocate - agresja niesprowokowana;

aggressive
przym. agresywny, napastniczy

aggressor
rzecz. agresor

---

Terminologia specjalistyczna:

---

Stosunki międzynarodowe - Relationes international

---

determination del aggressor - określenie agresora, definicja agresora

aggrupamento
rzecz. grupa, zgrupowanie; grupowanie

aggrupar
czas. grupować

aggrupate
przym. zgrupowany

aggrupation
rzecz. grupowanie

aggruppar
czas. grupować

agibile
przym. wykonalny, możliwy

agile
przym. zwinny, zręczny, sprawny

agilitate
rzecz. zręczność, zwinność

agio
rzecz. ażio

agiotage
rzecz. [wym. ażiotaże] ażiotaż, spekulacja handlowa, maklerka

agiotar
czas. (wym. ażiotar) spekulować (na giełdzie)

agiotator
rzecz. [wym. ażiotator] makler, spekulant

agitar
czas. (1). wstrząsać, potrząsać, wzburzać, machać
agitar le cauda - merdać ogonem; agitar un bottilia - wstrząsnąć butelką; agitar le mano - pomachać ręką; le mar se agitava fortemente - morze silnie się wzburzyło; agitar ante de usar - wstrząsnąć przed użyciem; le vento agita le ramos - wiatr kołysze gałęziami; agitar le phantasia - pobudzać wyobraźnię
(2). agitować, podburzać
agitar le populo contra le governamento - podburzać naród przeciw rządowi

agitation
rzecz. agitacja; niepokój, wrzenie, poruszenie

agitator
rzecz. agitator

agno
rzecz. jagnię

agnostic
przym. agnostyczny

agnosticismo
rzecz. agnostycysm

agnostico
rzecz. agnostyk

agon
rzecz. agon

agonia
rzecz. agonia; udręka, męczarnia

agonisante
przym. będący w agonii

agonisar
czas. być w agonii; cierpieć męki

agonista
rzecz. [Gr. Antyk.] współdziałający, wojownik

agora
rzecz. agora

agoraphobe
przym. agorafobiczny

agoraphobia
rzecz. agorafobia, lęk przestrzeni

agoraphobo
rzecz. [Psychopatol.] osoba chora na agorafobię, na lęk przestrzeni

agradabile
przym. przyjemny, miły

agradabilemente
przysł. przyjemnie, miło

agradamento
rzecz. przyjemność

agradar
czas. zadowalać, sprawiać przyjemność

agrari
przym. rolny, rolniczy, agrarny

agreste
przym. wiejski, rustykalny; prostacki, bez ogłady

agricola
rzecz. rolnik

agricole
przym. rolny, rolniczy

agricultor
rzecz. rolnik, farmer

agricultura
rzecz. rolnictwo

agricultural
przym. rolny, rolniczy

agrimensor
rzecz. geometra, mierniczy

agrimensura
rzecz. miernictwo

agro
rzecz. pole uprawne

agronomia
rzecz. agronomia

agronomic
przym. agronomiczny

agronomo
rzecz. agronom

aguerrimento
rzecz. przystąpienie do wojny

aguerrir
czas. przystąpić do wojny

agulia
rzecz. igła
agulia magnetic - igła magnetyczna

aguliata
rzecz. igły

agulietta
rzecz. iglica, akselbant

aigrette
rzecz. [wym. Fr. egret] kitka, egreta

aira
rzecz. klepisko

ajornamento
rzecz. odroczenie, odłożenie, przerwa

ajornar
czas. odkładać, odraczać

akkadian
przym. akkadyjski

al
al = a+le

al accompaniamento
w akompaniamencie

al adresse de
pod adresem

al alba
o świcie, o brzasku

al alte voce
podniesionym głosem

al altere latere
z drugiej strony

al angulo de
w kącie czegoś

al apertura
na otwarcie, przy otwarciu

al avantia
z góry (uprzednio), awansem

al base de
na bazie

al besonio
w razie potrzeby

al bordo
przy brzegu

al cambio de
na przełomie

al campania
na wsi

al centro de
w centrum

al comenciamento
na początku, z początkiem

al conditiones
w warunkach

al confinios de
na kresach czegoś

al contante
gotówką

al contrario
odwrotnie, przeciwnie, w przeciwieństwie

al costa de
u wybrzeża

al cubo
do sześcianu

al currente
na bieżąco

al detrimento de
ze szkodą dla, na szkodę

al dextra
na prawo, po prawej

al entrata
u wejścia

al est
na wschód

al estraniero
za granicą

al etate de
w wieku (x lat)

al exception de
za wyjątkiem

al excesso
nadmiernie

al exclusion de
za wyjątkiem

al exterior
na zewątrz

al extraniero
za granicą

al facultate de
na wydziale

al figura
w przenośni

al fin
w końcu, na końcu, wreszcie

al frontiera
na granicy

al fundo del corde
w głębi serca

al hasardo
na los szczęścia, na chybił trafił

al hora dicite
o umówionej godzinie

al interior de
na środku

al invitation
na zaproszenie

al latere
z boku

al legier
lekkomyślnie

al leva
na lewo, po lewej

al longe
nareszcie, w końcu, ostatecznie

al longe de
wzdłuż

al mano
pod ręką

al margine de
na marginesie (czegoś)

al maximo
najwyżej

al medio
w połowie

al menos
co najmniej, przynajmniej

al mesme maniera
w ten sam sposób

al mesme tempore
w tym samym czasie

al minimo
do minimum

al minus
co najmniej, przynajmniej

al moda
modny, zgodny z modą

al momento
natychmiast, w tej chwili

al momento juste
we właściwym momencie

al nord
na północ

al occassion de
okazja: z okazji

al pede de
u stóp (czegoś)

al pejor caso
w najgorszym razie

al periculo de
z narażeniem (na)

al plus
co najwyżej

al plus tarde
najpóźniej

al poner del sol
o zachodzie słońca

al portator
na okaziciela

al potentia
u władzy

al presente
obecnie, współcześnie, dzisiaj

al profito
(de) na korzyść

al prova
na próbę

al quadrato
do kwadratu

al rapiditate de
z szybkością

al requesta de
na żądanie (czyjeś)

al reserva (de)
z zastrzeżeniem

al risco
(de) z narażeniem (na)

al sol
w słońcu

al sud
na południe

al summitate
na szczycie

al tabula
przy stole

al tempore de
w czasie

al testa
(de) na czele

al umbra
(de) w cieniu

al usage
(de) na użytek

al valor total
o łącznej wartości

al veritate
wprawdzie

al vista de
na widok

al west
na zachód

ala
rzecz. skrzydło

alabastrite
rzecz. alabaster

alabastro
rzecz. alabaster

alacre
przym. chętny, ochoczy, skłonny

alacritate
rzecz. ochoczość, skwapliwość

alarma
rzecz. alarm
alarma de incendio - alarm pożarowy

alarmante
przym. alarmujący

alarmar
czas. alarmować; niepokoić, trwożyć

alarmista
rzecz. panikarz

alate
przym. uskrzydlony, skrzydlaty

alba
rzecz. brzask, świt, jutrzenka

albanese
rzecz. Albańczyk; język albański
przym. albański

albaniano
rzecz. Albańczyk; język albański

albatros
rzecz. [Ornit.] albatross

albe
przym. biały

albergamento
rzecz. schronienie

albergar
czas. dawać schronienie, ochraniać

albergero
rzecz. oberżysta, hotelarz, właściciel gospody

albergo
rzecz. schronisko
Synonimy: allogiamento, hotel, motel, pension


albinismo
rzecz. bielactwo

albino
rzecz. albinos

albricoc
rzecz. brzoskwinia

albricochiero
rzecz. morela, drzewo morelowe

album
rzecz. album

albumina
rzecz. [Biochem.] albumina

albumine
rzecz. białko

albuminoide
rzecz. [Biochem.] białkowiec

albuminose
przym. białkowy

albuminuria
rzecz. [Patol.] białkomocz, albuminuria

alca
rzecz. [Ornit.] alka

alcalde
rzecz. burmistrz (w Hiszpanii)

alcali
rzecz. zasada (chem.)

alcalimetro
rzecz. urządzenie do pomiaru zasadowości (alkaliczności)

alcalin
przym. zasadowy, alkaliczny

alcalinitate
rzecz. zasadowość

alcalino
rzecz. zasada

alcalisar
czas. alkalizować

alcalisation
rzecz. alkalizowanie

alcaloide
rzecz. alkaloid

alce
rzecz. [Zool.] łoś

alchimia
rzecz. alchemia

alchimic
przym. alchemiczny

alchimista
rzecz. alchemik

alco
coś

alcohol
rzecz. alkohol

alcoholic
przym. alkoholowy

alcoholico
rzecz. alkoholik

alcoholisar
czas. alkoholizować

alcoholisation
rzecz. alkoholizacja

alcoholismo
rzecz. alkoholizm

alcova
rzecz. alkowa, altanka

alcun
kilka

alcuna
ktoś, kogoś, ona

alcuno
ktoś, kogoś, on

ale
rzecz. ale, piwo ale

aleatori
przym. przypadkowy, losowy

alerta
rzecz. alarm, alert

alerte
przym. czujny

aletta
rzecz. skrzydełko

aleut
rzecz. mieszkaniec Aleutów

aleutic
przym. aleucki

alexandrian
przym. aleksandryjski

alexandrino
rzecz. [Pros.] aleksandryn

alfil
rzecz. biskup; goniec (szachy)

alga
rzecz. alga, wodorost

algebra
rzecz. algebra

algebraic
przym. algebraiczny

algebric
przym. algebraiczny

algebrista
rzecz. algebraik

algerian
przym. algierski

algeriano
rzecz. Algierczyk

algesia
rzecz. ból, wrażliwość na ból

algometria
rzecz. [Psychol.] algezymetria, pomiar wrażliwości na ból

algometro
rzecz. algometr

algorithmic
przym. algorytmiczny

algorithmicamente
przysł. algorytmicznie

algorithmo
rzecz. algorytm

alias
alias; kiedy indziej

alibi
rzecz. alibi, wymówka

alibile
przym. odżywczy

alibilitate
rzecz. odżywczość

alicubi
gdzieś

alicun
kilka, kilku; niektóre, niektórzy

alicun veces
niekiedy, czasami

alicun vices
czasami

alicuna
ktoś (rodz. żeński)

alicuno
ktoś; niektóry

alie
przym. inny, drugi, pozostały

alien
przym. cudzy, obcy

alienabile
przym. przenośny

alienabilitate
rzecz. zbywalność

alienar
czas. przenosić własność; zrażać

alienatario
rzecz. nabywca prawa, kupujący

alienate
przym. obłąkany, szalony

alienation
rzecz. alienacja

alienator
rzecz. przenoszący własność

alienismo
rzecz. [Med.] psychiatria

alienista
rzecz. psychiatra

alimentar
czas. karmić

alimentari
przym. żywnościowy, pokarmowy; pożywny

alimentation
rzecz. żywienie, żywność

alimentator
rzecz. żywiciel; podajnik, zasilacz

alimento
rzecz. żywność

alimentose
przym. pożywny, odżywczy

alineamento
rzecz. wyrównanie

alinear
wyrównywać

alineate
przym. wyrównany, ułożony w linii

aliqua
jakoś, w jakiś sposób

aliquando
kiedyś, w tym czy innym czasie; czasem

aliquante
pewna ilość

alique
coś

alique de bon
coś dobrego

aliquot
kilka, nieco

alisee
przym. pasatowy

aliseo
rzecz. pasat

alizari
rzecz. korzeń marzannny

alizarina
rzecz. alizaryna

allactamento
rzecz. karmienie piersią

allactar
czas. karmić mlekiem

allargamento
rzecz. rozszerzenie, poszerzenie

allargar
czas. rozszerzać, poszerzać

allargate
przym. poszerzony, rozszerzony

allargation
rzecz. rozszerzenie, poszerzenie

allectar
czas. przykuwać do łóżka

allectate
przym. złożony chorobą, przykuty do łóżka

allee
rzecz. aleja, bulwar

allegar
czas. twierdzić, utrzymywać, oświadczać, oświadczać

allegation
rzecz. [Law] twierdzenie, imputowanie, zarzut

allegoria
rzecz. alegoria, metafora, przenośnia

allegoric
przym. alegoryczny, metaforyczny, przenośny

allegorisar
czas. alegoryzować

allegorisation
rzecz. alegoryzowanie

allegorisator
rzecz. alegorysta, alegoryzujący

allegorista
rzecz. alegorysta, alegoryzujący

allegrar
czas. cieszyć
(se) cieszyć się

allegre
przym. wesoły, żywy, radosny

allegremente
przysł. wesoło, radośnie, żywo

allegressa
rzecz. wesołość

allegretto
rzecz. [Muz.] allegretto, w szybszym tempie

allegro
rzecz. [Muz.] allegro

allergia
rzecz. alergia, uczulenie

allergic
przym. alergiczny, uczuleniowy, uczulony

allerta
rzecz. alarm, alert

allertar
czas. alarmować

allerte
przym. czujny, w pogotowiu

alleviar
czas. zmniejszać, osłabiać, łagodzić

alleviation
rzecz. zelżenie, zmniejszenie ciężaru; ulga, ukojenie, złagodzenie

alleviator
rzecz. łagodziciel

alliantia
rzecz. przymierze, sprzymierzenie, sojusz; skoligacenie

alliar
czas. (se) sprzymierzać się

alliate
przym. skoligacony; sprzymierzony

alliato
rzecz. sprzymierzeniec, sojusznik, aliant

alligar
czas. przyłączać, przyczepiać; stapiać (stop)

alligato
rzecz. stop (metali)

alligator
rzecz. aligator

allio
rzecz. czosnek

alliterar
czas. aliteracja

alliteration
rzecz. aliteracja

allocate
przym. przydzielony, przeznaczony, alokowany, asygnowany

allocation
rzecz. alokacja, przydział

allocution
rzecz. mowa

allogiamento
rzecz. zakwaterowanie
rzecz. dom
Synonimy: casa; habitation; residentia; domicilio; demora; allogiamento


allongamento
rzecz. przedłużenie

allongar
czas. przedłużać
Synonimy:
prolongar


allopathe
rzecz. alopata

allopathia
rzecz. alopatia, medycyna ogólnie uznana

alloquer
czas. wygłaszać mowę

allotropia
rzecz. [Chem.] alotropia

allotropo
rzecz. [Chem.] alotrop, odmiana alotropowa

alluder
czas. robić aluzję; wspominać, napomykać

allusion
rzecz. aluzja

allusive
przym. aluzyjny

alluvial
przym. aluwialny, osadowy

alluvion
rzecz. zalew, powódź; namuł, zalew, przymulisko; aluwium

almanac
rzecz. almanach

almosna
rzecz. jałmużna

almosneria
rzecz. miejsce rozdawania jałmużny

almosnero
rzecz. jałmużnik; dający jałmużnę

almosniera
rzecz. sakwa na jałmużnę

aloda
rzecz. skowronek

alora
wtedy, wówczas; więc, w takim przypadku, wobec tego

alpestre
przym. alpejski

alpha
rzecz. alfa

alphabetic
przym. alfabetyczny

alphabeticamente
przysł. alfabetycznie

alphabetisar
czas. alfabetyzować

alphabetisation
rzecz. układanie w kolejności alfabetycznej

alphabeto
rzecz. alfabet

alphanumeric
przym. alfanumeryczny

alpin
przym. alpejski

alpinismo
rzecz. alpinizm

alpinista
rzecz. alpinista

alquando
kiedyś, w tym czy innym czasie; czasem

alsatian
przym. alzacki

alsatiano
rzecz. wilczur, owczarek alzacki

alsi
również, także

altar
rzecz. ołtarz

alte
przym. wysoki; głośny
alte de duo metros - wysoki na dwa metry; de alte fidelitate - o wysokiej wierności, hi-fi; talones alte - wysokie obcasy; fronte alte - wysokie czoło; febre alte - wysoka gorączka; marea alte - przypływ; alte mathematica - wyższa matematyka; alte commando - naczelne dowództwo; alte commissario - wysoki komisarz; alte functionario - wysoki funkcjonariusz; alte montania - wysoka góra; alte corte de justitia - wysoki trybunał; alte frequentia - wysoka częstotliwość; amplificator a alte frequentia - wzmacniacz wysokiej częstotliwości; le alte Egypto - Górny Egipt; alte mar - pełne morze; le alte societate - wyższe sfery; le alte clero - wyższy duchowny; cablo de alte tension - kabel wysokiego napięcia; botta alte - wysoki but; de trunco alte - wysokopienny; alte pression de sanguine - wysokie ciśnienie krwi; le alte Rheno - Górny Ren; alte grado de civilisation - wysoki stopień cywilizacji; de alte moralitate - o wysokiej moralności; tonos alte - wysokie tony; voce alte - donośny głos; in alte voce - głośno

alte de
wysoki na

alterar
czas. przemieniać, zmieniać; fałszować, podrabiać

alteration
rzecz. zmiana

altercar
kłócić się, sprzeczać się

altercation
rzecz. awantura

altere
przym. inny; odmienny

altere vice
jeszcze raz, ponownie, znów, od nowa, drugi raz

altere vices
kiedy indziej

alteremente
przysł. inaczej; w innym wypadku

alteres
inni, inne

alternante
przym. przemienny, naprzemienny

alternar
czas. zmieniać, przeplatać, następować kolejno

alternate
przym. naprzemienny; zmienny; zamienny, zastępczy, alternatywny

alternation
rzecz. kolejna zmiana, następstwo, wymienianie się

alternativa
rzecz. alternatywa

alternative
przym. alternatywny

alterne
przym. naprzemienny; zmienny; zamienny, zastępczy, alternatywny

alterubi
gdzie indziej

altessa
rzecz. wysokość

altiamento
rzecz. podniesienie

altiar
czas. podwyższać, podnosić
altiar le voce - podnieść głos

altimetro
rzecz. wysokościomierz

altiplano
rzecz. płaskowyż

altisonante
przym. szumnie brzmiący

altissime
przym. najwyższy

altitude
rzecz. wysokość

alto
rzecz. góra (górna część)

altoparlator
rzecz. głośnik

altor
rzecz. wysokość

altruismo
rzecz. altruizm

altruista
rzecz. altruista

altura
rzecz. wysokość; wzniesienie

alume
rzecz. ałun

aluminium
rzecz. aluminium

alumna
rzecz. uczennica

alumno
rzecz. uczeń

alveo
rzecz. dołek, dziura; naczynie, wanna

alveolari
przym. dziąsłowy

alveolo
rzecz. dziąsło

amabile
przym. miły, uprzejmy, sympatyczny

amabilitate
rzecz. uprzejmość

amalgama
rzecz. amalgam, amalgamat, mieszanina

amalgamar
czas. amalgamować, dokonywać fuzji; łączyć, kombinować

amalgamation
rzecz. amalgamowanie, fuzja, łączenie, mieszanie

amalgamator
rzecz. amalgamator

amandola
rzecz. migdał; migdałowiec

amandoliero
rzecz. drzewo migdałowe

amante
rzecz. kochanek, amant; miłośnik

amar
czas. kochać, lubić; gorzki, zgorzkniały

amarage
rzecz. [Aeronaut.] siadanie na wodzie

amarar
czas. [Aeronaut.] to alight on water {Hence:} amarage

amarisar
czas. robić gorzkim; to rozgoryczać, rozjątrzać

amaritude
rzecz. gorycz

amassamento
rzecz. nagromadzenie

amassar
czas. gromadzić, nagromadzać

amassator
rzecz. gromadzący

amate
przym. kochany, ukochany, umiłowany

amateur
rzecz. [Fr. wym. amater] amator

amator
rzecz. amator, miłośnik

amatori
przym. amatorski

amazonie
przym. amazoński

ambassada
rzecz. ambasada

ambassator
rzecz. ambasador

ambe
oba (obie, obaj, oboje)

ambes
obaj, obie, oboje, oba

ambidextere
przym. oburęczny

ambidextre
przym. oburęczny

ambiental
przym. środowiskowy

ambientalista
rzecz. "środowiskowiec", ekolog, człowiek zajmujący się ochroną środowiska

ambiente
rzecz. okolica, otoczenie; środowisko; otaczający

ambigue
przym. dwuznaczny, niejasny

ambiguitate
rzecz. dwuznaczność, niejednoznaczność

ambir
okrążać, otaczać, obchodzić

ambition
rzecz. ambicja

ambitiose
przym. ambitny

ambito
rzecz. otoczenie

ambivalente
przym. ambiwalentny, dwuwartościowy

ambivertito
rzecz. [Psychol.] ambiwert, osoba okazująca jednocześnie ekstrawersję i introwersję

amblyopia
rzecz. [Med.] niedowidzenie

ambra
rzecz. bursztyn

ambrosia
rzecz. ambrozja

ambrosie
przym. dotyczący ambrozji

ambulada
rzecz. przechadzka

ambulante
przym. krążący, wędrujący

ambulantia
rzecz. karetka, ambulans

ambular
czas. spacerować, przechadzać się

ambulatura
rzecz. spacer, przechadzka

ameba
rzecz. ameba

amebic
przym. amebiczny, amebowy

ameliorar
czas. ulepszać

ameliorate
przym. ulepszony

amenitate
rzecz. urok, powab

american
przym. amerykański

americanisar
czas. amerykanizować

americanismo
rzecz. amerykanizm

americano
rzecz. Amerykanin

amethysto
rzecz. ametyst

amic
przym. przyjacielski

amica
rzecz. przyjaciółka

amicabile
przym. przyjazny, przyjacielski, życzliwy, uprzejmy, polubowny

amicabilitate
rzecz. życzliwość, uprzejmość, przyjacielskość

amical
przym. przyjacielski

amicalmente
przysł. z wyrazami przyjaźni, przyjaźnie

amicar
czas. (se) przyjaźnić się

amicitate
rzecz. przyjaźń

amico
rzecz. przyjaciel

amido
rzecz. [Chem.] amid, amidek

amidogeno
rzecz. [Chem.] grupa amidowa

amino
rzecz. [Chem.] amina

aminoacido
rzecz. [Chem.] aminokwas

aminophenol
rzecz. [Chem.] aminofenol

amita
rzecz. ciotka

ammonal
rzecz. [Technol.] amonal

ammoniac
przym. amoniakalny

ammoniacal
przym. amoniakalny

ammoniaco
rzecz. amoniak

ammonificar
czas. amonifikować

ammonification
rzecz. amonifikacja

ammonite
rzecz. [Paleontol.] amonit

ammonium
rzecz. amon

ammunition
rzecz. amunicja

amnesia
rzecz. amnezja

amnestia
rzecz. amnestia, ułaskawienie, puszczenie w niepamięć

amnestiar
czas. amnestionować

amnestic
przym. amnezyjny, amnestyjny

amollimento
rzecz. zmiękczanie

amollir
czas. zmiększać

amonta
rzecz. ilość

amontar
czas. wynosić, równać się

amor
rzecz. miłość

amoral
przym. amoralny, niemoralny

amoralismo
rzecz. amoralność, niemoralność

amoretto
rzecz. romans, flirt, przygoda miłosna

amorose
przym. miłosny

amorositate
rzecz. kochliwość

amorphe
przym. amorficzny, bezpostaciowy, bezkształtny

amorphia
rzecz. amorficzność, bezpostaciowość

amorphismo
rzecz. amorfizm, bezpostaciowość

amortimento
rzecz. łagodzenie, tłumienie, amortyzowanie

amortir
czas. amortyzować, łagodzić, przytłumiać

amortisar
czas. amortyzować

amortisation
rzecz. amortyzacja

amover
czas. usuwać

amovibile
przym. usuwalny

amovibilitate
rzecz. usuwalność, odwołalność

amperage
rzecz. amperaż, prąd w amperach

ampere
rzecz. amper

ampere-hora
rzecz. amperogodzina

ampere-torno
rzecz. amperozwój

amperometro
rzecz. amperomierz

ampersand
rzecz. ampersand, znak &

amphibie
rzecz. wodno-lądowy, amfibiotyczny, ziemnowodny; amfibijny, desantowy

amphibio
rzecz. płaz; amfibia

amphibiologia
rzecz. biologia płazów

amphitheatral
przym. amfiteatralny

amphitheatro
rzecz. amfiteatr

amphora
rzecz. amfora

ample
przym. duży, obszerny

amplemente
przysł. szeroko, w szerokim zakresie

amplexo
rzecz. obfitość, obszerność

ampliar
czas. poszerzać, rozszerzać

ampliate
przym. poszerzony, rozszerzony

ampliation
rzecz. poszerzenie, rozszerzenie

amplificar
czas. wzmacniać; rozszerzać

amplification
rzecz. wzmocnienie; rozszerzenie

amplificative
przym. wzmacniający

amplificator
rzecz. wzmacniacz, amplifikator; [Fot.] powiększalnik

amplissime
przym. bardzo szeroki, bardzo rozległy

amplitude
rzecz. amplituda; skala, wielkość

ampulla
rzecz. pęcherz, pęcherzyk; ampułka, flaszeczka

amputar
czas. amputować

amputation
rzecz. amputacja

amuleto
rzecz. amulet

amusamento
rzecz. rozrywka

amusante
przym. zabawny

amusar
czas. bawić
(se) bawić się

amylo
rzecz. krochmal, skrobia

an
czy

anabaptismo
rzecz. anabaptyzm

anabaptista
rzecz. anabaptysta

anacardiacee
rzecz. [Bot.] dotyczący roślin nerkowca

anacardio
rzecz. [Bot.] nerkowiec

anachrone
przym. anachroniczny

anachronic
przym. anachroniczny

anachronisar
czas. anachronizować

anachronismo
rzecz. anachronizm

anaconda
rzecz. anakonda

anaerobie
przym. beztlenowy

anaerobio
rzecz. [Biol.] beztlenowiec

anagramma
rzecz. anagram

anal
przym. analny, odbytowy

analgesia
rzecz. [Med.] analgezja, nieczułość na ból

analgesic
przym. przeciwbólowy, znieczulający
pharmaco analgesic - lek znieczulający

analgetic
przym. analgetyczny, nieczuły na ból

analgia
rzecz. [Med.] analgezja, nieczułość na ból, brak bólu

analgic
przym. przeciwbólowy, znieczulający

analoge
przym. analogiczny, zbieżny

analogia
rzecz. analogia

analogic
przym. analogiczny, zbieżny

analogo
rzecz. analog

analphabete
rzecz. (osoba) ciemny, niepiśmienny

analphabetic
przym. ciemny, niepiśmienny

analphabetismo
rzecz. analfabetyzm

analphabeto
rzecz. analfabeta

analysar
czas. analizować

analysator
rzecz. analizator

analyse
rzecz. analiza

analysta
rzecz. analityk; analizator

analytic
przym. analityczny
geometria analytic - geometria analityczna

ananas
rzecz. [Bot.] ananas

anarchia
rzecz. anarchia, bezrząd

anarchic
przym. anarchiczny, bezrządny

anarchismo
rzecz. anarchizm

anarchista
rzecz. anarchista

anarchosyndicalismo
rzecz. anarchosyndykalizm

anarchosyndicalista
rzecz. anarchosyndykalista
przym. anarchosyndykalistyczny

anate
rzecz. kaczka

anathema
rzecz. anatema, wyklęcie, ekskomunika

anathematisar
czas. wyklinać, rzucać klątwę

anatolian
przym. anatolijski

anatomia
rzecz. anatomia
anatomia pathologic - anatomia patologiczna; anatomia teratologic - anatomia teratologiczna; anatomia macroscopic - anatomia makroskopowa; anatomia microscopic - anatomia mikroskopowa; anatomia comparative - anatomia porównawcza; anatomia descriptive - anatomia opisowa; laboratorio de anatomia - laboratorium anatomiczne

anatomic
przym. anatomiczny
amphitheatro anatomic - amfiteatr anatomiczny; laboratorio anatomic - laboratorium anatomiczne; tabula anatomic - stół anatomiczny; atlas anatomic - atlas anatomiczny

anatomista
rzecz. anatom

ancestral
przym. dziedziczny, rodowy

ancestre
rzecz. przodek, antenat
culto del ancestres - kult przodków

ancestria
rzecz. pochodzenie, rodowód

ancian
przym. dawny, starożytny, starodawny; stary, sędziwy
Ancian Testamento - Stary Testament; le ancianos - starożytni

ancianitate
rzecz. starożytność

anciano
rzecz. (człowiek) starożytny

ancora
rzecz. kotwica
przysł. jeszcze, wciąż, nadal, w dalszym ciągu


ancora plus
jeszcze bardziej, jeszcze więcej

ancorage
rzecz. zakotwiczenie; kotwicowisko; opłata kotwiczna

ancorar
czas. kotwiczyć

andaluse
przym. andaluzyjski

andaluso
rzecz. Andaluzyjczyk

andorran
przym. andorski

androgynia
rzecz. obojnactwo, hermafrodytyzm

androgyno
rzecz. hermafrodyta, kobieta o cechach obojnaczych

androide
rzecz. android

androphobia
rzecz. androfobia, lęk przed mężczyznami

anecdota
rzecz. anegdota

anecdotic
przym. anegdotyczny

anecdotista
rzecz. anegdociarz, gawędziarz, opowiadacz anegdot

anellar
czas. zwijać w loki, kędziory

anello
rzecz. pierścień
anello nuptial - pierścień zaręczynowy

anemia
rzecz. anemia

anemic
przym. anemiczny

anemographia
rzecz. [Meterol.] anemografia

anemographic
przym. anemograficzny

anemographo
rzecz. anemograf

anemologia
rzecz. anemologia, nauka o wiatrach

anemometria
rzecz. anemometria, mierzenie wiatru

anemometric
przym. anemometryczny

anemometro
rzecz. anemometr, wiatromierz

anemone
rzecz. anemon; zawilec

anemophile
przym. wiatropylny
planta anemophile - roślina wiatropylna

anemophilia
rzecz. wiatropylność

anemophobia
rzecz. anemofobia, lęk przed wiatrem

anemoscopio
rzecz. wiatrowskaz

anesthesia
rzecz. anestezja, znieczulenie

anesthesiar
czas. znieczulać

anesthetico
rzecz. środek znieczulający, anestetyk

anetho
rzecz. koper, koperek

angelic
przym. anielski

angelica
rzecz. [Bot.] dzięgiel

angelo
rzecz. anioł
angelo de Deo - Bóg anioł; angelo tutelar/custode - anioł stróż; angelo del pace - anioł pokoju; angelo consolatori - anioł pocieszyciel; angelo de morte - anioł śmierci; angelo exterminatori - anioł zagłady; patientia de angelo - anielska cierpliwość; capillos de angelo - anielski włos; visage de angelo - anielska twarz; choro de angelos - anielski chór;

angelus
rzecz. [R.C.Ch.] Anioł Pański; dzwon na Anioł Pański

angina
rzecz. angina
angina de pectore - angina pectoris, dusznica bolesna

angiographia
rzecz. angiografia, rentgenografia naczyń krwionośnych

angiologia
rzecz. angiologia, nauka o naczyniach krwionośnych

angiosperma
rzecz. [Bot.] roślina naczynionasienna

anglese
przym. angielski
rzecz. język angielski; Anglik, Angielka

anglican
przym. anglikański

anglicanismo
rzecz. anglikanizm

anglicano
rzecz. anglikanin

anglicisar
czas. anglicyzować

anglicisate
przym. zanglicyzowany

anglicismo
rzecz. anglicyzm

anglo
rzecz. Anglik, Brytyjczyk

angloamerican
przym. angloamerykański

angloamericano
rzecz. Anglo-Amerykanin

anglocatholic
przym. anglokatolicki

anglocatholico
rzecz. anglokatolik

anglomania
rzecz. anglomania, mania angielszczyzny

anglomano
rzecz. angloman

angloparlante
rzecz. osoba anglojęzyczna

anglophile
przym. anglofilski

anglophilo
rzecz. anglofil

anglophobe
przym. anglofobijny

anglophobia
rzecz. anglofobia

anglophobo
rzecz. anglofob

anglophone
przym. anglofoński, mówiący po angielsku

anglophono
rzecz. anglofon, osoba anglojęzyczna

anglosaxone
przym. anglosaski

angue
rzecz. wąż

anguilla
rzecz. węgorz

anguin
przym. wężowy

anguinose
przym. krwawy

angular
przym. kątowy, narożny

angularitate
rzecz. kanciastość, graniastość, kątowość

angulo
rzecz. róg (ulicy), kąt; zakątek
angulo acute - kąt ostry

angulose
przym. kątowy, narożny

angustia
rzecz. lęk, strach, niepokój

angustiar
czas. (se) trwożyć się, bać się

angustiose
przym. udręczony, cierpiący

anhelante
przym. dyszący, sapiący

anhelar
czas. dyszeć, sapać

anhelation
rzecz. dyszenie, ciężki oddech

anhydrido carbonic
rzecz. dwutlenek węgla

anhydrite
rzecz. [Mineral.] anhydryt

anil
rzecz. indygo

anilina
rzecz. [Chem.] anilina
przym. anilinowy

anima
rzecz. dusza

animadversion
rzecz. krytyka

animadverter
czas. krytykować

animal
rzecz. zwierzę
animal domestic - zwierzę domowe; animales invertebrate - zwierzęta bezkręgowe; animal de sanguine frigide - zwierzę zimnokrwiste; animal de sanguine cal(i)de - zwierzę ciepłokrwiste;
przym. zwierzęcy; cielesny
vita animal - życie zwierzęce; calor animal - ciepło zwierzęce; organismo animal - organizm zwierzęcy; instinctos animal - zwierzęce instynkty; specie animal - gatunek zwierzęcy; psychologia animal - psychologia zwierząt; physiologia animal - fizjologia zwierząt; regno animal - królestwo zwierząt; mundo animal - świat zwierząt; grassias animal - tłuszcze zwierzęce; traction animal - zwierzęca siła pociągowa;

animalculo
rzecz. drobnoustrój, żyjątko

animalesc
przym. zwierzęcy

animalisar
czas. animalizować

animalisation
rzecz. zezwierzęcenie

animalitate
rzecz. zwierzęcość, świat zwierzęcy

animar
czas. zachęcać, inspirować; animować, ożywiać

animate
przym. zachęcony; ożywiony, pobudzony

animation
rzecz. animacja, animowanie; żywość, ożywienie

animator
rzecz. animator

animismo
rzecz. animizm

animista
rzecz. animista

animo
rzecz. duch

animositate
rzecz. animozja, niechęć

anion
rzecz. [Phys.] anion

anis
rzecz. anyż

anisar
czas. anyżować

annal
przym. roczny

annecter
czas. anektować

annexar
czas. anektować; przyłączać, dołączać

annexate
przym. anektowany; przyłączony, dołączony

annexion
rzecz. aneksja, zabór, przyłączenie

annexo
rzecz. aneks, załącznik

annidamento
rzecz. zagnieżdżenie

annidar
czas. zagnieżdżać; (se) zagnieżdżać się

annihilar
czas. niszczyć, unicestwiać; anihilować

annihilation
rzecz. zniszczenie, unicestwienie; anihilacja

anniversari
przym. rocznicowy

anniversario
rzecz. rocznica

anno
rzecz. rok
anno anterior - poprzedni rok; anno bissextil - rok przestępny; anno de lumine - rok świetlny; anno nove - Nowy Rok

anno currente
roku bieżącego

anno domini
roku Pańskiego

anno passate
roku ubiegłego

anno post anno
rok po roku

annoctar
czas. ściemniać się, iść ku nocy

annon
czy nie? nieprawdaż?

annos retro
lat temu

annotar
czas. adnotować, objaśniać, robić przypis

annotation
rzecz. adnotacja, komentarz, przypis

annotator
rzecz. dający adnotacje

annual
przym. doroczny; roczny

annualmente
przysł. dorocznie

annuario
rzecz. rocznik

annue
przym. roczny; doroczny

annuitate
rzecz. renta, dożywocie, renta roczna

annular
przym. pierścieniowy

annulation
rzecz. zniszczenie, unicestwienie, wyzerowanie

annullar
czas. znosić, unieważniać, anulować

annullative
przym. unieważniający

annunciar
czas. zapowiadać, ogłaszać, anonsować

annunciation
rzecz. ogłoszenie, zawiadomienie, obwieszczenie
le Annunciation - Zwiastowanie

annunciator
rzecz. spiker

annuncio
rzecz. anons, ogłoszenie, zapowiedź

ano
rzecz. odbyt

anodic
przym. anodowy

anodo
rzecz. [Elek.] anoda

anomale
przym. nieprawidłowy, odbiegający od normy, nienormalny

anomalia
rzecz. anomalia

anonyme
przym. bezimienny, anonimowy

anonymitate
rzecz. anonimowość

anormal
przym. anormalny, nienormalny, nieprawidłowy

anormalitate
rzecz. anormalność, nieprawidłowość, wadliwość

anque
również, także

ansa
rzecz. pętla; uchwyt, rączka, rękojeść

ansere
rzecz. gęś

anserin
przym. gęsi

antagonisar
czas. antagonizować, zrażać; sprzeciwiać się

antagonismo
rzecz. antagonizm, sprzeczność
antagonismo de classe - sprzeczność klasowa

antagonista
rzecz. antagonista, oponent, przeciwnik

antagonistic
przym. antagonistyczny, wrogi, nieprzyjazny, przeciwny

antarctic
przym. antarktyczny

ante
przed, z przodu; poprzednio

ante Christo
przed Chrystusem

ante le domo
przed domem

ante le initio
przed rozpoczęciem

ante le tempore
przed czasem, za wcześnie

ante longe tempore
dawno, dawno temu

ante longemente
wkrótce, niedługo

ante meridie
przed południem

ante que
zanim

antea
poprzednio, przedtem, uprzednio

antebracio
rzecz. przedramię

antecamera
rzecz. przedsionek

antecedente
rzecz. poprzednik; fakt poprzedzający; dzielnik (mat.)
przym. poprzedzający
le antecedentes de un persona - poprzednicy jakiejś osoby

anteceder
czas. poprzedzać

antecessor
rzecz. poprzednik

antedata
rzecz. wcześniejsza data

antedatar
czas. antedatować

antediluvian
przym. przedpotopowy

antefixa
rzecz. [Arch.] antefiks

anteheri
przedwczoraj

antemeridian
przym. przedpołudniowy

antemural
rzecz. [Fortyf.] barbakan

antenatal
przym. prenatalny, przedporodowy

antenna
rzecz. antena

antepenultima
rzecz. trzecia sylaba od końca

antepenultime
przym. trzeci od końca, "przedprzedostatni"

anteponer
czas. przesuwać ku przodowi

anteposition
rzecz. przesunięcie ku przodowi

anterior
przym. przedni; poprzedni, uprzedni, wcześniejszy

anterioritate
rzecz. pierwszeństwo

anteriormente
przysł.poprzednio, uprzednio, wcześniej

antesala
rzecz. przedsionek

anthelminthico
rzecz. lek na robaki, środek odrobaczający

anthocyanina
rzecz. [Chem.] antocyjan

anthographia
rzecz. [Bot.] opis kwiatów

anthologia
rzecz. antologia

anthologista
rzecz. twórca antologii

anthrace
rzecz. wąglik; wrzód

anthracen
rzecz. [Chem.] antracen

anthracite
rzecz. antracyt

anthracometro
rzecz. narzędzie do mierzenia zawartości kwasu węglowego

anthraquinon
rzecz. [Chem.] antrachinon

anthropogenese
rzecz. antropogeneza

anthropogenesis
rzecz. antropogeneza

anthropoide
przym. antropoidalny, podobny do człowieka, człekokształtny
rzecz. małpa człekokształtna

anthropologia
rzecz. antropologia

anthropologic
przym. antropologiczny

anthropologista
rzecz. antropolog

anthropologo
rzecz. antropolog

anthropometria
rzecz. antropometria

anthropometric
przym. antropometryczny

anthropomorphe
przym. antropomorficzny

anthropomorphismo
rzecz. antropomorfizm

anthropomorphista
rzecz. antropomorfista

anthropophage
przym. ludożerczy, kanibalistyczny

anthropophagia
rzecz. ludożerstwo, kanibalizm

anthropophago
rzecz. ludożerca, kanibal

anthroposophe
przym. antropozoficzny

anthroposophia
rzecz. antropozofia

anthroposophic
przym. antropozoficzny

anthroposopho
rzecz. osoba zajmująca się antropozofią

anti-tank
przym. przeciwczołgowy

antiaeree
przym. przeciwlotniczy

antiasthmatic
przym. przeciwastmatyczny

antibiotico
rzecz. antybiotyk

anticatholic
przym. antykatolicki

antichristian
przym. antychrześcijański

anticipar
czas. wyprzedzać, antycypowac

anticipatemente
przysł. z góry, uprzednio, uprzedzając

anticipation
rzecz. wyprzedzenie, uprzedzenie; antycypacja

anticlerical
przym. antyklerykalny

anticlericalismo
rzecz. antyklerykalizm

anticlimax
rzecz. zawód, rozczarowanie

anticonception
rzecz. antykoncepcja

anticonceptional
przym. antykoncepcyjny

anticonstitutional
przym. antykonstytucyjny

anticorpore
rzecz. przeciwciało

anticyclon
rzecz. ancyklon

antidotar
czas. dawać odtrutkę, dawać antidotum

antidoto
rzecz. antidotum

antifascista
rzecz. antyfaszysta
antyfaszystowski

antiinflationari
przym. antyinflacyjny

antilope
rzecz. antylopa

antimonio
rzecz. antymon

antinational
przym. antynarodowy

antinomia
rzecz. antynomia, przeciwieństwo

antinomio
rzecz. [Eccl. Hist.] antynomista

antinomismo
rzecz. [Eccl. Hist.] antynomiczność

antipapa
rzecz. antypapież

antipathetic
przym. antypatyczny

antipathia
rzecz. antypatia, odraza, niechęć

antipathic
przym. antypatyczny

antiperistase
rzecz. antyperystaza, opór wzbudzany przez sprzeciwienie się

antiphona
rzecz. [Eccl.] antyfona, antyfonia, echo, oddźwięk, śpiew antyfoniczny

antiphonario
rzecz. antyfonarz

antiphrase
rzecz. antyfraza

antipode
rzecz. przeciwieństwo, antypoda

antipodes
rzecz. antypody

antipodic
przym. antypodowy

antiqualia
rzecz. staroć

antiquar
czas. czynić przestarzałym

antiquario
rzecz. antykwariusz

antiquate
przym. przestarzały, staroświecki, starej daty

antique
przym. dawny, starożytny, antyczny

antiquitate
rzecz. starożytność; staroć, antyk

antiquo
rzecz. antyk

antireligiose
przym. antyreligijny

antiscorbutic
przym. przeciwszkorbutowy

antisemita
rzecz. antysemita

antisemitic
przym. antysemicki

antisemitismo
rzecz. antysemityzm

antisepsis
rzecz. antyseptyka

antiseptic
przym. antyseptyczny, bakteriobójczy

antiseptico
rzecz. antyseptyk

antisocial
przym. aspołeczny

antispasmodic
przym. przeciwskurczowy

antisymmetria
rzecz. antysymetria

antisymmetric
przym. antysymetryczny

antithese
rzecz. antyteza

antitoxina
rzecz. antytoksyna

antiviral
przym. antywirusowy

antologia
rzecz. antologia

antonyme
przym. antonimiczny

antonymia
rzecz. antonimia

antonymo
rzecz. antonim

anular
przym. pierścieniowy; serdeczny (palec)

anuletto
rzecz. obrączka

anulo
rzecz. pierścionek

anxie
przym. niespokojny, zaniepokojony; żądny, pożądający, pragnący

anxietate
rzecz. niepokój, obawa; żądza, pożądanie

anxiose
przym. niepokojący

aorta
rzecz. aorta

aortic
przym. aortalny

apartheid
rzecz. apartheid

apathia
rzecz. apatia

apathic
przym. apatyczny

ape
rzecz. pszczoła

apena
zaledwie, ledwo, dopiero co

apennin
przym. apeniński

apepsia
rzecz. [Patol.] niestrawność

aperibottilias
rzecz. klucz do otwierania butelek, otwieracz do butelek

aperiente
przym. przeczyszczający

aperilattas
rzecz. otwieracz do puszek

aperiodic
przym. aperiodyczny, nieregularny

aperiodicitate
rzecz. aperiodyczność

aperir
czas. 1. otwierać
aperir le porta - otworzyć drzwi
aperir le bottilia - otworzyć butelkę
aperir le libro - otworzyc książkę
aperir le bucca - otworzyć usta
aperir le oculos a un persona - otworzyć komuś oczy
2. otwierać, rozpinać
aperir le umbrella - otworzyć parasol
aperir le jaco - rozpiąć kurtkę
3. włączać, zapalać, uruchamiać
aperir le radio - otworzyć radio
4. otworzyć, utorować
aperir un passage - otworzyć przejście, utorować przejście
5. rozpoczynać, uruchamiać, inaugurować, zakładać
aperir le boteca - otwierać sklep
aperir le discussion - otwierać dyskusję
aperir un credito - otworzyć kredyt

aperite
przym. otwarty

aperitive
przym. pobudzający apetyt; przeczyszczający

aperitivo
rzecz. środek przeczyszczający; aperitif

aperitor
rzecz. otwieracz

apertabile
przym. otwieralny

aperte
przym. otwarty
(pro) otwarty na

apertemente
przysł. otwarcie

apertura
rzecz. otwarcie; otwór; rozwarcie (mat.)

aphasia
rzecz. [Patol.] afazja, utrata mowy

aphasic
przym. afatyczny

aphone
przym. bezgłośny

aphonia
rzecz. bezgłos

aphonic
przym. bezgłośny

aphorisar
czas. tworzyć aforyzmy

aphorismo
rzecz. aforyzm

aphorista
rzecz. aforysta

aphoristic
przym. aforystyczny

aphrodisiac
przym. pobudzający, afrodyzjakalny

aphrodisiaco
rzecz. afrodyzjak

aphroditic
przym. weneryczny

apiario
rzecz. pszczelarz, pasiecznik; pasieka

apice
rzecz. wierzchołek

apicula
rzecz. pszczoła miodna

apiculario
rzecz. ul

apicultor
rzecz. pszczelarz

apicultura
rzecz. pszczelarstwo

apocalypse
rzecz. apokalipsa

apocalyptic
przym. apokaliptyczny

apocryphe
przym. apokryficzny; podrobiony, fałszywy; udawany, symulowany

apocrypho
rzecz. apokryf; falsyfikat, utwór podrobiony

apogee
przym. szczytowy

apogeo
rzecz. apogeum; najwyższy punkt, kulminacja

apolitic
przym. apolityczny

apologetic
przym. pochwalny, sławiący, gloryfikujący, panegiryczny
scriptos apologetic - pisma apologetyczne

apologetica
rzecz. apologetyka

apologia
rzecz. 1. apologia, gloryfikacja, pochwała, panegiryk
2. usprawiedliwienie, uzasadnienie

apologista
rzecz. apologeta

apologo
rzecz. apologia, bajka

apophysis
rzecz. [Anat., Zool.] odrotek, wyrostek

apoplectic
przym. apoplektyczny

apoplexia
rzecz. apopleksja, udar mózgu

apostasia
rzecz. apostazja, odstępstwo, odszczepieństwo

apostata
rzecz. apostata

apostolato
rzecz. apostolat

apostolic
przym. 1. apostolski
litteras apostolic - listy apostolskie
2. apostolski, papieski
benediction apostolic - błogosławieństwo apostolskie, papieskie
nuncio apostolic - nuncjusz papieski

apostolicitate
rzecz. apostolstwo, apostolski charakter

apostolo
rzecz. apostoł
le dece-duo apostolos - dwunastu apostołów

apostrophar
czas. wstawiać w apostrof

apostrophe
rzecz. apostrofa

apostropho
rzecz. apostrof

apotheca
rzecz. apteka

apothecario
rzecz. aptekarz

apothema
rzecz. apotema

apotheosis
rzecz. apoteoza, deifikacja, gloryfikacja

appaciabile
przym. uspokajający, łagodzący, wyciszający

appaciamento
rzecz. uciszenie, uśmierzenie, złagodzenie; pacyfikacja, uspokojenie

appaciar
czas. uspokajać, łagodzić, wyciszać

appaciator
rzecz. osoba uspokajająca

apparar
czas. przygotowywać

apparato
rzecz. aparat

apparentar
czas. skoligacić się

apparente
przym. oczywisty, jawny, ewidentny, widoczny

apparentemente
przysł. widocznie, najwidoczniej, najwyraźniej, ewidentnie

apparentia
rzecz. wygląd, aparycja; pozór; prawdopodobieństwo

apparer
czas. ukazywać się, zjawiać się, pojawiać się

apparition
rzecz. pojawienie się, zjawienie się; zjawa, duch

appartamento
rzecz. mieszkanie; apartament

appartar
czas. oddzielać, separować

appelate
przym. nazywany, zwany

appellante
rzecz. [Prawo] apelujący, osoba składająca apelację

appellar
czas. nazywać, zwać; (se) nazywać się; apelować, wzywać

appellate
przym. zwany

appellation
rzecz. apelacja; określenie, nazwanie, epitet appellation injuriose - obraźliwy epitet, obraźliwe określenie

appellativo
rzecz. [Gram.] rzeczownik pospolity

appello
rzecz. apel, odezwa
lancear un appello - wystosować apel

appender
czas. zawieszać; dołączać

appendice
rzecz. załącznik

appendicectomia
rzecz. [Chir.] wycięcie wyrostka robaczkowego

appendicitis
rzecz. zapalenie wyrostka

appendicula
rzecz. mały dodatek

appendicular
przym. wyrostkowy

apperception
rzecz. [Psychol.] percepcja, apepercepcja

apperciper
czas. chwytać, postrzegać, pojmować

appertinente
przym. przynależny

appertinentia
rzecz. przynależność

appertiner
czas. należeć
(a) należeć do

appestar
czas. zarażać, zakażać, zatruwać

appestate
przym. zadżumiony

appetente
przym. tęskny, tęskniący; pragnący

appetentia
rzecz. pragnienie; apetyt, upodobanie

appeter
czas. pragnąć, pożądać

appetibile
przym. pożądany

appetitive
przym. apetyczny

appetito
rzecz. apetyt, żądza, pragnienie

applanamento
rzecz. spłaszczanie, wygładzanie

applanar
czas. spłaszczać, wyrównywać, wygładzać

applattar
czas. spłaszczać

applattate
przym. spłaszczony

applauder
czas. klaskać, bić brawo

applauditor
rzecz. oklaskujący

applauso
rzecz. aplauz, poklask

applicabile
przym. mający zastosowanie, stosowny, odpowiedni

applicabilitate
rzecz. stosowność, przydatność, zdatność

applicar
czas. aplikować, stosować

applicate
przym. stosowany, aplikowany

application
rzecz. aplikacja; prośba, podanie, aplikacja, wniosek; stosowanie, aplikowanie

appoiar
czas. opierać; wspierać, popierać
appoiar contra le muro - oprzeć o ścianę

appoiate
przym. wspierany, popierany; oparty

appoio
rzecz. poparcie, wsparcie

apponer
czas. przykładać

apportar
czas. przynosić

apportionamento
rzecz. podział, repartycja, podzielenie

apportionar
czas. przydzielać, wyznaczać, rozkładać, rozdzielać

apposite
przym. trafny, właściwy

apposition
rzecz. przyłożenie, przystawienie, apozycja; przydawka (gram.)

appreciabile
przym. pokaźny, znaczny, dostrzegalny, zauważalny

appreciamento
rzecz. oszacowanie

appreciar
czas. doceniać

appreciation
rzecz. uznanie, docenienie; oszacowanie, wycena

appreciator
rzecz. rzeczoznawca; doceniający

apprehender
czas. złapać, aresztować, pochwycić; rozumieć

apprehensibile
przym. dostrzegalny, postrzegalny

apprehensibilitate
rzecz. zrozumienie, zrozumiałość

apprehension
rzecz. zrozumienie, pojmowanie; niepokój, obawa; pochwycenie, uchwycenie

apprehensive
przym. straszny, okropny, przerażający, przeraźliwy

apprender
czas. uczyć się; dowiadywać się
(ab, ex) uczyć się z, od

apprendimento
rzecz. nauka, uczenie się, przyswajanie

apprension
rzecz. uczenie się, nauka

apprentissage
rzecz. nauka, uczenie się

apprentisse
rzecz. uczeń, terminator, nowicjusz

apprestar
czas. szykować, przygotowywać, preparować

appresto
rzecz. preparacja, przygotowanie

approbabile
przym. aprobowalny

approbar
czas. przyjmować (aprobować)

approbation
rzecz. aprobata, uznanie

approbative
przym. aprobujący, zatwierdzający, akceptujący

approbator
rzecz. aprobator, osoba aprobująca

approbatori
przym. aprobujący, zatwierdzający, akceptujący

approchabile
przym. dostępny, przystępny

approchar
czas.zbliżać
(se) zbliżać się

approche
rzecz. podejście, nadejście

approfundamento
rzecz. pogłębianie; dogłębne badanie, śledztwo

approfundar
czas. pogłębiać; zagłębiać się, głęboko badać

approfundite
przym. pogłębiony

appropriabile
przym. dający się przystosować, adaptowalny

appropriar
czas. adaptować, przyswajać; przywłaszczać

appropriate
przym. właściwy, stosowny, odpowiedni; przywłaszczony

appropriation
rzecz. przywłaszczenie; adaptacja, przystosowanie

approvisionamento
rzecz. dostarczanie

approvisionar
czas. zaopatrywać, dostarczać

approximar
czas. zbliżać, przybliżać; aproksymować

approximate
przym. przybliżony

approximation
rzecz. przybliżenie; aproksymacja (mat.)

approximative
przym. przybliżony

approximativemente
przysł. w przybliżeniu

appunctamento
rzecz. spotkanie

appunctar
czas. wyznaczać, mianować

appunctate
przym. wyznaczony, mianowany

appuramento
rzecz. czyszczenie, oczyszczanie; weryfikacja, kontrola, sprawdzenie, rewizja, audyt

appurar
czas. czyścić, oczyszczać; rozliczać, wyrównywać

april
rzecz. kwiecień

apriorismo
rzecz. aprioryzm, rozumowanie a priori

apriorista
rzecz. apriorysta, rozumujący a priori

aprioristic
przym. apriorystyczny, a priori

aprovisionar
czas. zaopatrywać, dostarczać; (de) zaopatrywać w coś, np. paliwo

apsidal
przym. absydialny

apside
rzecz. apsyda

aptar
czas. adaptować, przystosowywać

apte
przym. stosowny, trafny, nadający się

aptitude
rzecz. uzdolnienie

apud
przy, u, nad

apud Vistula
nad Wisłą

apud le lecto
przy łóżku

aqua
rzecz. woda
aqua de Colonia - woda kolońska; aqua de fonte - woda źródlana; aqua de fundo - woda głębinowa; aqua de soda - woda sodowa; aqua forte - akwaforta; aqua mineral - woda mineralna; aqua pesante - ciężka woda; aqua potabile - woda pitna

aquamarin
przym. seledynowy

aquamarina
rzecz. akwamaryna, seledyn

aquanauta
rzecz. akwanauta

aquar
czas. nawadniać

aquardente
rzecz. koniak, brandy

aquarella
rzecz. akwarela

aquarellista
rzecz. akwarelista

aquario
rzecz. akwarium

aquas
rzecz. wody

aquatic
przym. wodny

aquatile
przym. wodny

aquatinta
rzecz. akwatinta

aqueducto
rzecz. akwedukt

aquee
przym. wodny

aquelle
tamten, ów

aquello
to

aquesto
to

aquestos
te, ci

aqui
tu, tutaj

aquiero
rzecz. dren, kanał odpływowy, odpływ

aquila
rzecz. orzeł

aquilegia
rzecz. [Bot.] orlik

aquilin
przym. orli

aquose
przym. wodnisty

aquositate
rzecz. wodnistość

ar
rzecz. ar

arabe
rzecz. Arab
przym. arabski

arabesco
rzecz. arabeska

arabic
przym. arabski

arabile
przym. orny, uprawny

arabismo
rzecz. arabizm

arabista
rzecz. arabista

arachide
rzecz. orzech arachidowy

arachidic
przym. arachidowy

arameic
przym. aramejski

arameo
rzecz. język aramejski

aranea
rzecz. pająk

arar
czas. orać

arator
rzecz. oracz

aratori
przym. orny, rolny

aratro
rzecz. pług

aratura
rzecz. oranie; orka, rola

arbitrage
rzecz. arbitraż, sędziowanie

arbitramento
rzecz. arbitraż, orzeczenie arbitrażowe, decyzja rozjemcza

arbitrar
czas. rozstrzygać, być rozjemcą

arbitrari
przym. arbitralny, samowolny; przypadkowy, dowolny

arbitrarietate
rzecz. arbitralność

arbitrarimente
przysł. arbitralnie

arbitration
rzecz. arbitraż, rozsądzanie

arbitrator
rzecz. rozjemca

arbitro
rzecz. arbiter, rozjemca

arbore
rzecz. drzewo
arbore de Natal - choinka; arbore genealogic - drzewo genealogiczne

arboreal
przym. drzewny

arboree
przym. drzewny

arborescente
przym. rozgałęziony, drzewiasty

arborescentia
rzecz. [Bot.] rozgałęzienie

arboreto
rzecz. gaj, lasek; arboretum, ogród drzew

arboretto
rzecz. drzewko

arborisar
czas. rozgałęziać

arborisate
przym. drzewiasty

arborisation
rzecz. rozgałęzienie

arborista
rzecz. arborysta, uprawiający drzewa

arbusto
rzecz. krzew, krzak

arca
rzecz. arka
Arca del Aliantia - Arka Przymierza

arcada
rzecz. arkada

arcadian
przym. arkadyjski

arcan
przym. tajemny, sekretny

arcano
rzecz. sekret, tajemnica, tajniki
arcanos de arte - arkana sztuki, tajniki sztuki

arcar
czas. giąć, wyginać

archaic
przym. archaiczny

archaisar
czas. archaizować

archaismo
rzecz. archaizm

archaista
rzecz. specjalista archaizmów

archangelo
rzecz. archanioł

archeologia
rzecz. archeologia

archeologic
przym. archeologiczny

archeologo
rzecz. archeolog

archero
rzecz. łucznik

archetto
rzecz. smyczek

archetypo
rzecz. archetyp

archidiacono
rzecz. archidiakon

archiducal
przym. arcyksiążęcy

archiducato
rzecz. arcyksięstwo

archiduce
rzecz. arcyksiążę

archiducessa
rzecz. arcyksiężna

archiepiscopal
przym. arcybiskupi

archiepiscopato
rzecz. arcybiskupstwo

archiepiscopo
rzecz. arcybiskup

archimedian
przym. archimedesowy

archipelago
rzecz. archipelag

archipresbytero
rzecz. arcykapłan

archiprestre
rzecz. arcykapłan

architecto
rzecz. architekt

architectonic
przym. architektoniczny

architectonica
rzecz. architektura (= nauka)

architectura
rzecz. architektura

architectural
przym. architektoniczny

architrave
rzecz. [Arch.] architraw

archival
przym. archiwalny

archivamento
rzecz. archwizowanie

archivar
czas. archiwizować

archivisar
czas. archiwizować

archivista
rzecz. archiwista

archivo
rzecz. archiwum

archivolta
rzecz. archiwolta

archonte
rzecz. [Gr. Hist.] archont

arcion
rzecz. łęk

arco
rzecz. łuk

arcoballista
rzecz. kusza

arcopagita*
rzecz. [Gr. Hist.] Arcopagite

arctic
przym. arktyczny

ardente
przym. żarliwy, gorliwy; gorejący, żarzący, płonący

arder
czas. płonąć, pałać, goreć

ardesia
rzecz. łupek; dachówka; tabliczka do pisania

ardesiera
rzecz. kopalnia łupków

ardesiero
rzecz. pracownik kopalni łupków

ardimento
rzecz. spalenizna, przypalanie się

arditura
rzecz. oparzenie

ardor
rzecz. żar; zapał

ardorose
przym. gorący, żarliwy

ardorosemente
przysł. gorąco, żarliwie

ardue
przym. żmudny, ciężki, uciążliwy

arduitate
rzecz. trud, wysiłek

are
rzecz. ar

area
rzecz. przestrzeń, obszar, powierzchnia, areał

arena
rzecz. (1). piasek
arena mobile - ruchome piaski; arena movente - ruchome piaski; arena fluvial - piasek rzeczny; collina de arena - góra piasku, wzgórek z piasku; grano de arena - ziarnko piasku; carrettata de arena - wózek z piaskiem; arena del mar - morski piasek; tempesta/huracan de arena - burza piaskowa; deserto de arena - pustynia piaskowa; horologio de arena - zegar piaskowy; arena de nettar/mundar - piasek do czyszczenia;
(2). arena
arena del circo - arena cyrkowa; le arena politic - arena polityczna; entrar in le arena - wejść na arenę; descender del arena - zejść z areny

arenacee
przym. piaszczysty

arenamento
rzecz. utknięcie na mieliźnie

arenar
czas. posypywać piaskiem, zapiaszczać; osadzać na mieliźnie, wyrzucać na brzeg

arenari
przym. piaskowy

arenario
rzecz. piaskownica

arenero
rzecz. handlarz piaskiem

arenose
przym. piaszczysty

arenositate
rzecz. piaszczystość

argentano
rzecz. mosiądz wysokoniklowy

argentar
czas. posrebrzać

argentate
przym. posrebrzony

argentator
rzecz. platerownik

argentee
przym. srebrny, srebrzysty

argenteria
rzecz. srebrna płytka, plater

argentero
rzecz. złotnik pracujący w srebrze

argentifere
przym. srebrodajny, srebronośny

argentin
przym. argentyński; srebrzysty

argentina
rzecz. [Zool.] srebrzyk

argentinian
przym. argentyński

argentino
rzecz. Argentyńczyk

argento
rzecz. srebro
argento vive - rtęć

argilla
rzecz. glina

argillaria
rzecz. kopalnia gliny, glinianka

argillose
przym. gliniasty

argon
rzecz. [(Chem.] argon

argot
rzecz. argot, slang, żargon

argotic
przym. slangowy, żargonowy

arguer
czas. argumentować; kłócić się, sprzeczać się

arguibile
przym. dyskusyjny, sporny

argumentar
czas. argumentować

argumentation
rzecz. argumentacja

argumentative
przym. wyjaśniający, przedstawiający

argumento
rzecz. argument

argute
przym. subtelny, bystry, przenikliwy; ostry, przenikliwy

argutia
rzecz. bystrość, przenikliwość

argutiar
czas. uprawiać grę słów, mówić pokrętnie, kręcić

argutiose
przym. pokrętny, grymaśny

argyrite*
rzecz. [Mineral.] argyrite

argyroneta
rzecz. [Zool.] topik

aria
rzecz. aria

aride
przym. suchy, jałowy, wypalony

ariditate
rzecz. suchość, jałowość

arietar
czas. taranować

arietari
przym. barani

arietation
rzecz. bodzenie

ariete
rzecz. taran

arietta
rzecz. [Muz.] aryjka, mała aria

ariose
przym. aryjny

arioso
rzecz. [Muz.] arioso

aristocrate
rzecz. arystokrata

aristocratia
rzecz. arystokracja

aristocratic
przym. arystokratyczny

aristotelic
przym. arystoteliczny

aristotelismo
rzecz. arystotelizm

arithmetic
przym. arytmetyczny

arithmetica
rzecz. arytmetyka
arithmetica superior - wyższa arytmetyka

arithmeticamente
przysł. arytmetycznie

arithmetico
rzecz. arytmetyk

arithmomantia
rzecz. wróżenie z liczb

arithmometro
rzecz. arytmometr

arlequin
rzecz. arlekin

arlequinada
rzecz. arlekinada; bufonada

arma
rzecz. broń, uzbrojenie
armas chimic - broń chemiczna; armas bacteriologic - broń bakteriologiczna; armas biologic - broń chemiczna; armas conventional - broń konwencjonalna; armas nuclear - broń nuklearna; armas strategic - broń strategiczna; armas offensive - broń ofensywna; armas defensive - broń defensywna; arma a curte portata - broń krótkiego zasięgu; armas de foco - broń palna; arma blanc - broń biała; arma de bordo - broń pokładowa; arma rocchetta - broń rakietowa; arma de mano - broń ręczna; armas legier - lekkie uzbrojenie; armas pesante - ciężkie uzbrojenie; arma de jecto - broń miotana; industria de armas - przemysł zbrojeniowy; commercio de armas - handel bronią; permisso de porto de armas - zezwolenie na noszenie broni; companion de armas - towarzysz broni; fraternitate de armas - braterstwo broni; placia de armas - plac broni
sub le armas - pod bronią; appellar sub le armas - wzywać do broni; prender le armas - chwytać broń; render le armas - złożyć broń; al armas! - do broni!; sin armas - bez broni, bezbronny

armamento
rzecz. broń, uzbrojenie; zbrojenia
industria de armamentos - przemysł zbrojeniowy; fabrica de armamentos - fabryka uzbrojenia; fabricante de armamentos - fabrykant broni; effortio de armamentos - wysiłek zbrojeniowy; expensas de armamentos - wydatki na zbrojenia; armamento del avion - broń lotnicza; armamento nuclear - broń nuklearna; armamento conventional - uzbrojenie konwencjonalne;

armar
czas. uzbrajać; wyposażać
armar se de patientia - uzbrajać się w cierpliwość; armar se de/con un pistola - uzbroić się w pistolet; armar beton - zbroić beton

armario
rzecz. szafa
armario a speculo - szafa z lustrem; armario mural/de pariete - szafa w ścianie; armario de libros - biblioteczka, regał; armario vitrate - szafa przeszklona; armario incastrate - szafa wstawiona, szafa w ścianie; armario secrete - ukryta szafa;

armate
przym. uzbrojony, zbrojny, zbrojony
beton armate - beton zbrojony; vitro armate - szyba zbrojona; a mano armate - z bronią w ręku; aggression a mano armate - agresja z bronią w ręku; sub escorta armate - pod zbrojną esportą; fortia(s) armate - siły zbrojne; conflicto armate - konflikt zbrojny; resistentia armate - zbrojny opór; neutralitate armate - zbrojna neutralność; pace armate - zbrojny pokój; esser armate contra le frigido - być uzbrojonym przeciwko mrozowi; armate de un arco e de sagittas - uzbrojony w łuk i strzały; armate usque al dentes - uzbrojony po zęby;

armatura
rzecz. zbroja

armea
rzecz. armia, wojsko
armea aeree - siły lotnicze; armea permanente/active - stała/czynna armia; armea terrestre/de terra - armia lądowa; armea federal - armia związkowa, armia federalna; armea de mestiero - armia zawodowa; armea inimic - wroga armia; armea de occupation - armia okupacyjna; armea expeditionari - armia ekspedycyjna; armea de invasion - armia inwazyjna; armea de succurso - armia odsieczowa; armea de liberation - armia wyzwoleńcza; armea mercenari - armia najemna; armea de voluntarios - armia ochotnicza; armea regular - armia regularna; Armea Rubie - Armia Czerwona; ala de un armea - skrzydło armii; tenta de armea - obóz wojskowy; commandante de armea - dowódca armii; unitate del armea - jednostka wojskowa; fortia numeric de un armea - siła liczebna armii; museo del armea - muzeum armii; base del armea - baza wojskowa; truck del armea - ciężarówka wojskowa; commandar un armea - dowodzić armią; equipar un armea - wyposażyć armię; recrutar/formar/levar un armea - rekrutować/formować armię

armeniaca
rzecz. morela

armenian
przym. armeński

armenie
przym. armeński

armenio
rzecz. Ormianin; gronostaj; futro z gronostaja

armero
rzecz. zbrojmistrz; wytwórca broni

armistitio
czas. rzecz. rozejm, zawieszenie broni, przerwanie ognia
die del armistitio - dzień zawieszenia broni; negotiationes de armistitio - negocjacje rozejmowe; tractato de armistitio - traktat rozejmowy; concluder un armistitio - zawrzeć rozejm; signar un armistitio - podpisać rozejm;

aroma
rzecz. aromat, zapach
aroma de pinos - zapach sosen; aroma de caffe - aromat kawy; aroma de tabaco - zapach tytoniu; aroma de flores - zapach kwiatów; aroma dulce - słodki zapach

aromate
rzecz. aromat

aromatic
przym. aromatyczny, zapachowy
vinagre aromatic - ocet aromatyczny; herbas aromatic - zioła aromatyczne; planta aromatic - roślina aromatyczna; substantia aromatic - substancja zapachowa; bitter al herbas aromatic - nalewka na ziołach aromatycznych; mixtura aromatic - mieszanka zapachowa; compositos aromatic - [Chem.] składniki aromatyczne; odor aromatic - aromatyczny zapach

aromatisar
czas. aromatyzować, nawaniać

aromatisation
rzecz. aromatyzacja

arpeggio
rzecz. [Muz.] arpeggio

arquebuse
rzecz. arkabuza

arquebusero
rzecz. arkabuzer, strzelec z arkabuzy

arrangiamento
rzecz. układ

arrangiar
czas. (1). urządzać, porządkować, organizować
arrangiar papiros - ułożyć papiery; arrangiar flores in un vaso - ułożyć kwiaty w wazonie; arrangiar un camera - posprzątać pokój, uporządkować pokój; arrangiar un viage - zorganizować podróż;
(2). aranżować
arrangiar un pecia de theatro - zaaranżować sztukę teatralną;
(3). udać się, powieść się (zrobić coś) arrangiar se - dawać sobie radę

arrangiatori
przym. organizacyjny

arrentamento
rzecz. dzierżawa

arrentar
czas. wynajmować, wypożyczać, dzierżawić
arrentar un terreno - wydzierżawić teren

arrestar
czas. (1). zatrzymywać, wstrzymywać, powstrzymywać
arrestar de leger - zastrzymać czytanie; arrestar su auto(mobile) - zatrzymać swój samochód; arrestar su horologio - zatrzymać zegarek; arrestar le circulation/le traffico - wstrzymać ruch; arrestar le hemorrhagia - powstrzymać krwotok; arrestar se - zatrzymać się
(2). aresztować, zatrzymywać
arrestar un criminal - aresztować przestępcę

arrestation
rzecz. zatrzymanie; aresztowanie
arrestation provisori - areszt tymczasowy; ordine de arrestation - nakaz zatrzymania;

arrestato
rzecz. aresztant

arresto
rzecz. (1). zatrzymanie, wstrzymanie
arresto del pulso - zatrzymanie pulsu; arresto cardiac/del corde - zatrzymanie serca; arresto de un motor - zatrzymanie silnika; arresto del travalio/labor - wstrzymanie pracy; arresto in le crescentia - zatrzymanie w rozwoju; arresto del hostilitates - wstrzymanie wrogich działań; signal de arresto - sygnał zatrzymania; interdiction de arresto - zakaz zatrzymywania; sin arresto - bez przerwy, bez zatrzymania; ille parla sin arresto - on mówi bez przerwy
(2). areszt
arresto domiciliari - areszt domowy; mandato/ordine de arresto - nakaz aresztowania; mitter in arresto - wtrącić do aresztu; sub arresto - w areszcie, pod aresztem

arretrar
czas. cofać; wstrzymywać, odwlekać
arretrar le horologio - cofnąć zegarek

arretrate
przym. odwlekany, wstrzymywany

arretrato
rzecz. zaległości (płatnicze)

arrha
rzecz. zadatek

arrivar
czas. przybywać, nadchodzić; dochodzić
arrivar a casa - przybyć do domu; arrivar in retardo - przybyć z opóźnieniem; arrivar al apice - dojść na szczyt; arrivar a un certe etate - dojść do pewnego wieku

arrivata
rzecz. przybycie, nadejście; przyjazd, przylot
arrivata del traino - przyjazd pociągu; station de arrivata - stacja przyjazdowa; al arrivata de - z nadejściem; hall de arrivata - hala przylotowa; hora de arrivata - godzina przyjazdu; tabula de partitas e arrivatas - tablica odlotów (wyjazdów) i przylotów (przyjazdów); [Sport] linea de arrivata - linia mety

arrivismo
rzecz. arywizm, pozbawiona skrupułów ambicja

arrivista
rzecz. arywista, karierowicz bez skrupułów

arriviste
przym. ambitny

arrogante
przym. arogancki, bezczelny
persona arrogante - arogancka osoba; attitude arrogante - arogancka postawa

arrogantemente
przysł. arogancko

arrogantia
rzecz. arogancja, bezczelność
arrogantia del poter - arogancja władzy; responder con arrogantia - odpowiedzieć arogancko

arrogar
czas. przypisywać, arogować, rościć, przywłaszczać
arrogar se - rościć sobie, przypisywać sobie; arrogar se un derecto - rościć sobie prawo; illa se ha arrogate titulos que non la pertine - rości sobie tytuły, które do niej nie należą

arrogation
rzecz. arogacja, roszczenie praw

arrotundamento
rzecz. zaokrąglenie

arrotundar
czas. zaokrąglać
arrotundar le angulos - zaokrąglić kąty; le precios se arrotunda in euros - ceny zaokrąglają się do euro; formas arrotundate - zaokrąglone formy

arrugar
czas. marszczyć
arrugar le fronte - marszczyć czoło; pomos/malos arrugate - pomarszczone jabłka; pelle arrugate - pomarszczona skóra; vetula arrugate - pomarszczona staruszka

arsenal
rzecz. arsenał

arsenical
przym. arsenowy

arsenico
rzecz. arszenik
invenenamento/intoxication per arsenico - zatrucie arszenikiem

arseniophosphato*
rzecz. arseniophosphate

arseniosulfato*
rzecz. arseniosulfate

arsenite
rzecz. [Chem.] arsenin

arsenium
rzecz. arsen, arszenik
invenenamento/intoxication per arsenium - zatrucie arszenikiem

arte
rzecz. sztuka
artes liberal - sztuki wyzwolone, nauki humanistyczne; le belle artes - sztuki piękne; schola/academia de belle artes - akademia sztuk pięknych; le scientias e le artes - nauki przyrodnicze i humanistyczne; le arte pro le arte - sztuka dla sztuki; arte scenic - sztuka sceniczna; arte popular - sztuka ludowa; arte antique - sztuka antyczna; arte decorative/ornamental - sztuka dekoracyjna; arte figurative - sztuka figuratywna; arte sculptural - sztuka rzeźbiarska; arte archaic - sztuka archaiczna; arte primitive - sztuka prymitywistyczna; arte poetic - sztuka poetycka; arte degenerate - zdegenerowana sztuka; arte cinematographic - sztuka kinematograficzna; arte del pictura - sztuka malarska; arte del broderia - sztuka haftu; arte del aurifice - sztuka złotnicza; arte del canto - sztuka śpiewu; arte del dansa - sztuka tańca; artes applicate - sztuki stosowane; campo del arte - dziedzina sztuki, pole sztuki; terreno del arte - dziedzina sztuki, teren sztuki; amator de arte - miłośnik sztuki; revista de arte - przegląd sztuki; catalogo de arte - katalog sztuki; furto/robamento de arte - kradzież/rabunek dzieła sztuki; dedicar se a/practicar un arte - oddać się sztuce/praktykować sztukę; photographia de arte - fotografia artystyczna; galeria de arte - galeria sztuki; sensibile al arte - wrażliwy na sztukę; historia del arte - historia sztuki; historico del arte - historyk sztuki; mundo del artes - świat sztuki; mercato de objectos de arte - rynek dzieł (przedmiotów) sztuki; commercio de objectos de arte - handel dziełami sztuki; collection (de objectos) de arte - kolekcja dzieł sztuki; collector de objectos de arte - kolekcjoner dzieł sztuki; cognoscitor/experto de arte - znawca sztuki, koneser sztuki; amator/amante de arte - miłośnik sztuki; exposition de arte - wystawa sztuki; critico de arte - krytyk sztuki; critica de arte - krytyka sztuki; obra/opera de arte - dzieło sztuki; arte militar/del guerra - sztuka wojskowa/wojny; arte culinari/de cocinar/del cocina - sztuka gotowania, sztuka kulinarna; arte de scriber - sztuka pisania; arte de viver - sztuka życia; arte de amar - sztuka miłości; arte magic/de magia - magiczna sztuczka; arte oratori - sztuka oratorska; arte natatori - sztuka pływania; artes diabolic - diabelskie sztuczki; secundo tote le regulas del arte - zgodnie z wszystkimi regułami sztuki

artefacto
rzecz. artefakt, sztuczny wytwór, wytwór człowieka

arteria
rzecz. arteria; tętnica

arterial
przym. tętniczy

arteriosclerosis
rzecz. arterioskleroza

arteriotomia
rzecz. arteriotomia, nacięcie tętnicy

artesian
przym. artezyjski

arthritic
przym. artretyczny

arthriticamente
przysł. artretycznie

arthritis
rzecz. [Pathol.] artretyzm, zapalenie stawów

arthritismo
rzecz. artretyzm

arthropode
przym.stawonożny

arthropodo
rzecz.stawonóg

artichoc
rzecz. karczoch

articulabile
przym. artykułowalny

articular
czas. artykułować, sylabizować; wymawiać, wyrażać;
przym. stawowy

articulate
przym. połączony, złączony; przegubowy;
artykułowany, wyartykułowany, wyraźny

articulation
rzecz. złącze, przegub, spoina; staw; artykulacja

articulista
rzecz. autor artykułów

articulo
rzecz. (1). artykuł (tekst)
articulo super - artykuł o; articulo per - artykuł (autorstwa); articulo de jornal - artykuł w piśmie; articulo de revista - artykuł przeglądowy; articulo principal/de fundo/de testa - artykuł wstępny, wstępniak, editorial; articulo del constitution - artykuł konstytucji; le dece-duo articulos del fide - dwanaście artykułów wiary; infraction del articulo 80 - naruszenie artykułu 80;
(2). staw [Med.]
(3). artykuł, towar
articulo de consumption - artykuł konsumpcyjny; articulos de luxo - artykuły luksusowe; articulos sanitari - artykuły sanitarne; articulos de marca - markowe artykuły; articulos de moda- artykuły mody; articulos de/in metallo - artykuły metalowe; articulos de ferro - artykuły żelazne; articulos de saison - artykuły sezonowe; articulo de sport/sportive - artykuły sportowe; articulos de alimentation - artykuły żywnościowe; articulos de corio - artykuły skórzane; articulos de banio - artykuły łazienkowe; articulo de consumo - artykuły spożywcze; articulo de serie/de grande consumo - artykuły masowej konsumpcji; articulos de prime necessitate - artykuły pierwszej potrzeby; articulos de uso domestic - artykuły domowego użytku; articulos de importation - artykuły importowe; articulos de exportation - artykuły eksportowe; articulos de secunde mano - artykuły używane (z drugiej ręki)
(4). [Ling.] rodzajnik
articulo definite/determinate - rodzajnik określony; articulo indefinite/indeterminate - rodzajnik nieokreślony; articulo partitive - rodzajnik cząstkowy

artifice
rzecz. rzemieślnik; wynalazca

artificial
przym. sztuczny, udawany

artificialmente
przysł. sztucznie

artificio
rzecz. trick, podstęp, sztuczka

artificiose
przym. przebiegły, podstępny, chytry

artificiosemente
przysł. przebiegle, podstępnie

artillar
czas. zbroić, uzbrajać

artilleria
rzecz. artyleria
artilleria a cavallo - artyleria konna; artilleria de campania - artyleria polowa artilleria naval - artyleria okrętowa; artilleria antiaeree - artyleria przeciwlotnicza; artilleria costari - artyleria nadbrzeżna; foco/tiro de artilleria - ogień/ostrzał artyleryjski; artilleria legier - lekka artyleria; artilleria pesante - ciężka artyleria

artillerista
rzecz. artylerzysta

artisanal
przym. rzemieślniczy
arte artisanal - sztuka rzemiosła, sztuka rzemieślnicza;

artisaneria
rzecz. rzemiosło

artisano
rzecz. rzemieślnik

artista
rzecz. artysta
artista original - oryginalny artysta; artista creator/creative - twórczy artysta; artista plastic - artysta plastyk; artista de cabaret - artysta kabaretowy; artista de circo - artysta cyrkowy; artista ambulante/stratal/de stratas - wędrowny/uliczny artysta; artista multo dotate - bardzo utalentowany artysta;

artistic
przym. artystyczny

artisticamente
przysł. artystycznie

aryan
przym. aryjski

aryano
rzecz. Aryjczyk

asbesto
rzecz. azbest

ascendente
rzecz. przodek

ascendentia
rzecz. pochodzenie, rodowód

ascender
czas. wchodzić (na górę); wkraczać; wsiadać

ascension
rzecz. wspinanie się, wznoszenie się, wstępowanie
le Ascension - Wniebowstąpienie

ascensional
przym. wznoszący się

ascensionista
rzecz. wspinacz

ascensor
rzecz. winda

ascese
rzecz. asceza

asceta
rzecz. asceta

ascetic
przym. ascetyczny

ascetica*
rzecz. ascetics; ascetical theology

asceticamente
przysł. ascetycznie

ascetismo
rzecz. ascetyzm

ascolta
rzecz. przesłuchanie; podsłuchiwanie

ascoltamento
rzecz. słuchanie

ascoltar
czas. słuchać

ascoltator
rzecz. słuchacz

ascorbic
przym. askorbinowy

ascriber
czas. przypisywać

ascription
rzecz. przypisywanie

asepsis
rzecz. aseptyka, zapobieganie zakażeniu

aseptic
przym. aseptyczny

aseptico
rzecz. aseptyk, srodek przeciw zakażeniu

asexual
przym. aseksualny, bezpłciowy

asiatic
przym. azjatycki

asiatico
rzecz. Azjata

asineria
rzecz. ośli charakter

asinero
rzecz. poganiacz osłów

asinin
przym. ośli

asininitate
rzecz. ośli charakter

asino
rzecz. osioł
asino de carga - osioł juczny

asparago
rzecz. szparag

aspecto
rzecz. aspekt; wygląd

asperar
czas. zachowywać się grubiańsko, być ordynarnym, obcesowym

aspere
przym. szorstki, chropowaty, nierówny; chamski, grubiański, obcesowy

asperemente
przysł. szorstko, chropowato; surowo

asperger
czas. kropić, posypywać

asperitate
rzecz. szorstkość, surowość, chropowatość

aspersion
rzecz. posypywanie, kropienie

aspersorio
rzecz. [Eccl.] kropidło

asphaltar
czas. asfaltować

asphaltate
przym. asfaltowany

asphalto
rzecz. asfalt

asphyxiar
czas. dusić, zadusić

aspic
rzecz. [Kuchnia] auszpik

aspirante
rzecz. aspirant; kadet

aspirar
czas. aspirować; wdychać; tęsknić, pragnąć, (a) dążyć do

aspiration
rzecz. tęsknota, dążenie, pragnienie ; aspiracja

aspirator
rzecz. odkurzacz

aspirina
rzecz. aspiryna

asplenio
rzecz. zanokcica

assalir
czas. atakować, napadać

assalitor
rzecz. napastnik

assaltar
czas. napadać

assaltate
przym. zaatakowany

assaltator
rzecz. napastnik

assalto
rzecz. napaść, atak

assassinamento
rzecz. mordowanie, zabijanie

assassinar
czas. mordować, skrytobójczo zabijać, dokonywać zamachu
Le bolchevicos assassinava le czar de Russia - bolszewicy zamordowali cara Rosji

assassination
rzecz. zabójstwo

assassinato
rzecz. morderstwo, zabójstwo

assassinator
rzecz. morderca, zabójca

assassino
rzecz. zabójca, morderca; Asasyn

assatis
dość, dosyć, wystarczająco, całkiem

asse
rzecz. as

assecurantia
rzecz. asekuracja; ubezpieczenie
assecurantia de sanitate - ubezpieczenie zdrowotne

assecurar
czas. zabezpieczać, ubezpieczać; zapewniać
assecurar se de - upewnić się co do czegoś
assecurar se que - upewnić się, że

assecuration
rzecz. asekuracja, ubezpieczenie

assecurator
rzecz. ubezpieczający, ubezpieczyciel

assediar
czas. oblegać

assediator
rzecz. oblegający

assedio
rzecz. oblężenie

assemblar
czas. gromadzić, zbierać; montować

assemblate
przym. zgromadzony

assemblator
rzecz. assembler

assemblea
rzecz. zgromadzenie

assentimento
rzecz. zgoda, aprobata

assentir
czas. zgadzać się, aprobować

assentite
przym. uzgodniony

asserer
czas. twierdzić, zapewniać, potwierdzać; domagać się

assertion
rzecz. twierdzenie

assertive
przym. stanowczy, pewny siebie; twierdzący, potakujący

assertor
rzecz. rzecznik, bojownik, obrońca

assertori
przym. twierdzący

assessor
rzecz. asesor

assetar
czas. czynić spragnionym, wyschniętym

assetate
przym. spragniony

asseverar
czas. utrzymywać, twierdzić

assi
tak, równie; tak więc, zatem
assi ben como - równie dobrze jak

assider
czas. siedzieć obok

assidue
przym. pracowity, wytrwały; cierpliwy; stały, trwały, niezmienny

assiduemente
przysł. cierpliwie, wytrwale; stale, trwale, niezmiennie

assiduitate
rzecz. gorliwość

assignamento
rzecz. przydział

assignar
czas. asygnować, przydzielać, przypisywać

assignation
rzecz. przydzielenie, wyznaczenie; cecja, przeniesienie

assimilabile
przym. przyswajalny

assimilar
czas. przyswajać, asymilować, wchłaniać

assimilation
rzecz. asymilacja, przyswajanie, wchłanianie

assimilative
przym. asymilacyjny

assimilator
rzecz. [Fizjol.] asymilator

assistente
rzecz. asystent

assistentia
rzecz. pomoc, wsparcie; obecność
assistentia social - pomoc społeczna

assister
czas. asystować, pomagać; uczestniczyć

associar
czas. kojarzyć; stowarzyszać; łączyć
associar se - stowarzyszać się

associate
przym. stowarzyszony, skojarzony; połączony

association
rzecz. stowarzyszenie; skojarzenie

associative
przym. połączony, łączny, asocjacyjny

associato
rzecz. wspólnik

assonantia
rzecz. asonans, częściowa zgodność

assonar
czas. tworzyć asonans

assortimento
rzecz. asortyment

assortir
czas. sortować, segregować

assumer
czas. przyjmować, zakładać; przyjmować, brać na siebie

assumption
rzecz. asumpcja, założenie, przyjęcie

assurdar
czas. ogłuszać

assyrie
przym. asyryjski

assyrio
rzecz. Asyryjczyk

assyriologia
rzecz. asyriologia

assyriologo
rzecz. assyriolog

astere
rzecz. gwiazda; aster

asteria
rzecz. rozgwiazda

asterisco
rzecz. gwiazdka; odsyłacz

asterismo
rzecz. [Astron.] zbiór gwiazd, gromada gwiazd

asteroide
rzecz. asteroid

asthenia
rzecz. astenia, niemoc, osłabienie

asthenic
przym. słaby, słabowity, asteniczny

asthenico
rzecz. astenik

asthma
rzecz. astma

asthmatic
przym. astmatyczny

asthmatico
rzecz. astmatyk

astigmatic
przym. astygmatyczny

astigmatismo
rzecz. astygmatyzm

astral
przym. astralny, gwiezdny

astriction
rzecz. działanie ściągające

astrictive
przym. uciskający, ściągający

astringente
przym. ściągający, uciskający
rzecz. środek ściągający

astringentia
rzecz. działanie ściągające

astringer
czas. ściągać, uciskać

astro
rzecz. gwiazda

astrolabio
rzecz. astrolabium, astrolab

astrolatria
rzecz. czczenie gwiazd, astrolatria

astrologia
rzecz. astrologia

astrologic
przym. astrologiczny

astrologo
rzecz. astrolog

astronauta
rzecz. astronauta

astronautica
rzecz. astronautyka

astronave
rzecz. statek kosmiczny

astronomia
rzecz. astronomia

astronomic
przym. astronomiczny

astronomo
rzecz. astronom

astrophotographia
rzecz. astrofotografia

astrophotographic
przym. astrofotograficzny

astrophysic
przym. astrofizyczny

astrophysica
rzecz. astrofizyka

astute
przym. chytry, przebiegły

astutia
rzecz. podstęp, sztuczka

asylo
rzecz. azyl, schronienie
derecto de asylo - prawo azylu

asymmetre
przym. asymetryczny

asymmetria
rzecz. asymetria

asymmetric
przym. asymetryczny

asymmetricamente
przysł. asymetrycznie

asymptote
rzecz. asymptota

asymptotic
przym. asymptotyczny

asymptoticamente
przysł. asymptotycznie

atavic
przym. atawistyczny

atavismo
rzecz. atawizm

atavista
rzecz. atawista

atavistic
przym. atawistyczny

atavisticamente
przysł. atawistycznie

atavo
rzecz. przodek, pradziad

ataxia
rzecz. [Patol.] bezład

atele
rzecz. [Zool.] czepiak

atettar
rzecz. karmić piersią, dawać pierś

athee
przym. ateistyczny, bezbożny

atheismo
rzecz. ateizm

atheista
rzecz. ateista

atheo
rzecz. ateista, ateusz

athleta
rzecz. atleta, sportowiec, sportmen

athletic
przym. atletyczny, wysportowany; sportowy

athletica
rzecz. lekkoatletyka

athletismo
rzecz. atletyka

atlante
rzecz. atlas, atlant

atlantic
przym. atlantycki

atlas
rzecz. atlas

atmosphera
rzecz. atmosfera

atmospheric
przym. atmosferyczny

atmosphericamente
przysł. atmosferycznie

atollo
rzecz. atol

atomari
przym. atomowy

atomic
przym. atomowy

atomicitate
rzecz. niepodzielność

atomisar
czas. atomizować

atomismo
rzecz. atomistyka

atomista
rzecz. atomista

atomo
rzecz. atom

atonalismo
rzecz. atonalizm

atone
przym. atoniczny

atonic
przym. atoniczny

atrabile
rzecz. melancholia, przygnębienie

atrabiliari
przym. ponury, melancholijny; poirytowany, zgryźliwy

atroce
przym. okrutny; okropny, wstrętny, ohydny

atrocemente
przysł. okrutnie

atrocitate
rzecz. okrucieństwo

atrophe
przym. zanikowy, atroficzny

atrophia
rzecz. atrofia, zanikanie, uwiąd

atrophiar
czas. zanikać, ulegać atrofii

atrophic
przym. atroficzny

attaccamento
rzecz. załącznik

attaccar
czas. atakować; przymocowywać, przyczepiać; załączać

attacco
rzecz. atak
attacco cardiac - atak serca

attache
rzecz. attache
attache militar - attache wojskowy

attemperar
czas. regulować, dostrajać; łagodzić, miarkować, temperować

attendente
rzecz. pomocnik

attender
czas. czekać, oczekiwać; uczęszczać; uwzględniać, brać pod uwagę

attentar
czas. atakować, napadać

attentato
rzecz. próba zamachu, usiłowanie zamachu, zbrodnicza próba

attentatori
przym. atakujący, napastniczy

attente
przym. uważny, troskliwy, staranny, usłużny

attentemente
przysł. uważnie, troskliwie

attention
rzecz. uwaga
attention! - uwaga!; prestar su atention a - zwrócić uwagę na

attentissime
przym. bardzo staranny

attentive
przym. uważny, troskliwy, usłużny

attentivemente
przysł. uważnie, troskliwie

attenuante
przym. pomniejszony, zmniejszony, złagodzony

attenuar
czas. osłabiać; słabnąć

attenuation
rzecz. osłabienie, złagodzenie, stłumienie, pomniejszenie

atterrage
rzecz. lądowanie, przyziemianie

atterrar
czas. lądować, przyziemiać

attestar
czas. poświadczać, certyfikować

attestation
rzecz. poświadczanie, atest

attestator
rzecz. atestator, atestujący

attic
przym. attycki; ateński

attinger
czas. docierać, osiągać
attinger le conclusion que - dojść do wniosku, że
attinger le scopo - osiągnąć cel
attinger su fin - dobiec końca

attingimento
rzecz. osiągnięcie, zdobycie, uzyskanie

attitude
rzecz. postawa; stosunek, podejście

attraction
rzecz. atrakcja

attractive
przym. atrakcyjny, pociągający, przyciągający

attractivemente
przysł. atrakcyjnie

attractivitate
rzecz. przyciąganie; atrakcyjność

attrahente
przym. atrakcyjny, pociągający, przyciągający

attraher
czas. pociągać, przyciągać

attrappar
czas. chwytać, łapać

attribuer
czas. przypisywać

attribuite
przym. przypisany

attribution
rzecz. przypisywanie, atrybucja, zakres, kompetencja

attributive
przym. przypisujący, określający

attributo
rzecz. atrybut

attristar
czas. smucić, zasmucać

attrite
przym. skruszony, żałujący

attrition
rzecz. ścieranie, tarcie

attruppamento
rzecz. zebranie, tłum, zgromadzenie, ciżba

attruppar
czas. zbierać, gromadzić, montować

auction
rzecz. aukcja, licytacja

auctionar
czas. licytować, sprzedawać na aukcji

auctionator
rzecz. licytator

audace
przym. śmiały, zuchwały, bezczelny

audacemente
przysł. śmiało, zuchwale

audacia
rzecz. śmiałość, zuchwałość

audaciose
przym. śmiały, zuchwały, bezczelny

audibile
przym. słyszalny

audibitate
rzecz. słyszalność

audientia
rzecz. słyszenie; audiencja, posłuchanie

audio
przym. audio

audiometro
rzecz. audiometr, słuchomierz

audir
czas. słyszeć

audita
rzecz. słuchanie; słuch

audite
przym. słuchany, słyszany, wysłuchany

audition
rzecz. audycja; przesłuchanie

auditive
przym. słuchowy

audito
rzecz. słuch

auditor
rzecz. słuchacz

auditori
przym. słuchowy

auditorio
rzecz. słuchacze, audytorium

augmentar
czas. zwiększać, powiększać

augmentate
przym. powiększony

augmentation
rzecz. zwiększenie, powiększenie

augmentative
przym. powiększony, zgrubiały

augmentator
rzecz. wartość dodawana

augmento
rzecz. wzrost, przyrost, powiększenie

augurar
czas. wróżyć, przepowiadać

augure
rzecz. profeta

augurio
rzecz. wróżba, omen, przepowiednia

auguste
przym. majestatyczny, dostojny, czcigodny

augustemente
przysł. majestatycznie, dostojnie

augustinian
rzecz. augustyński

augustinianismo
rzecz. augustynizm

augustiniano
rzecz. augustynianin

augusto
rzecz. sierpień

aura
rzecz. aura, atmosfera

aural
przym. słuchowy, uszny

aurar
czas. pozłacać, złocić

aurate
przym. złocony, złocisty

aure
rzecz. ucho

auree
przym. złoty, złocisty

aureola
rzecz. aureola, nimb

aureolar
przym. aureolowy

auricula
rzecz. małżowina; przedsionek serca; [Bot.] zarzyczka; niezapominajka

auricular
rzecz. słuchawki

aurifere
przym. złotodajny, złotonośny

aurificar
czas. pozłacać

aurification
rzecz. [Dent.] wypełnianie złotem

aurifice
rzecz. złotnik

auriforme
przym. w kształcie ucha

auripelle
rzecz. błyskotka, blichtr; blaga, fikcja, pozór

auripigmento*
rzecz. [Chem.] orniment

aurista
rzecz. otolog, specjalista chorób uszu

auro
rzecz. złoto

aurora
rzecz. świt, zaranie

auspice
rzecz. [Hist.] wróżbita, auspeks

auspicio
rzecz. wróżba; dobry wpływ

auspicios
rzecz. auspicje, protekcja, patronat
sub le auspicios de - pod czyimiś auspicjami

austenitic
przym. austenityczny

auster
przym. surowy, skromny, prosty, niewyszukany

austeritate
rzecz. surowość, skromność, prostota, surowy tryb życia

austral
przym. południowy

australian
przym. australijski

australiano
rzecz. Australijczyk

austriac
przym. austriacki

austriaco
rzecz. Austriak

austro
rzecz. południowy wiatr

austrohungare
przym. austrowęgierski

aut
lub

autarchia
rzecz. autarkia, samowystarczalność

autarchic
przym. autarkiczny

authentic
przym. autentyczny, prawdziwy, oryginalny

authenticamente
przysł. autentycznie, prawdziwie

authenticar
czas. autentykować, poświadczać autorstwo

authentication
rzecz. poświadczenie, identyfikacja, uwierzytelnienie, zalegalizowanie

authenticitate
rzecz. autentyczność, prawdziwość

authorisar
czas. autoryzować

auto
rzecz. auto, samochód

auto-parco
rzecz. parking

auto-sustenente
przym. samowystarczalny

autobiographia
rzecz. autobiografia

autobiographic
przym. autobiograficzny

autobus
rzecz. autobus

autocar
rzecz. autokar

autochthone
przym. autochtoniczny, autochtoński

autochthonia
rzecz. autochtonizm

autochthono
rzecz. autochton, tuziemiec

autoclave
rzecz. szybkowar, autoklaw

autocodice
rzecz. autokod

autocorrelation
rzecz. autokorelacja

autocrate
rzecz. autokrata

autocratia
rzecz. autokracja, samowładztwo

autocratic
przym. autokratyczny, samowładczy

autocraticamente
przysł. autokratycznie

autodafe
rzecz. autodafe

autodefensa
rzecz. samoobrona

autodetermination
rzecz. samostanowienie

autodidacte
przym. samouczący się

autodidactic
przym. samouczący się

autodidacto
rzecz. samouk

autodromo
rzecz. autodrom, tor samochodowy

autographia
rzecz. autografia, pismo własnoręczne

autographiar
czas. własnoręcznie podpisywać, składać autograf

autographic
przym. własnoręczny

autographo
rzecz. autograf

autogyro
rzecz. autożyro

autoinstruction
rzecz. autodydaktyka, samonauczanie

autoista
rzecz. kierowca

automate
przym. automatyczny, samoczynny

automatic
przym. automatyczny, samoczynny

automaticamente
przysł. automatycznie

automaticitate
rzecz. automatyzm

automatisar
czas. automatyzować

automatisation
rzecz. automatyzacja

automatismo
rzecz. automatyzm, czynność bezwiedna

automato
rzecz. automat

automobile
rzecz. samochód
przym. samonapędzający

automobilismo
rzecz. automobilizm

automobilista
rzecz. automobilista, kierowca

automorphe
przym. automorficzny

automorphismo
rzecz. automorfizm

autonome
przym. autonomiczny

autonomemente
przysł. autonomicznie

autonomia
rzecz. autonomia

autonomic
przym. autonomiczny

autonomicamente
przysł. autonomicznie

autoparco
rzecz. parking

autopista
rzecz. trasa samochodowa, autostrada

autopsia
rzecz. autopsja

autor
rzecz. (1). wykonawca, sprawca
autor principal - główny sprawca; autor de un crimine - sprawca zbrodni; autor de un goal - autor bramki;
(2). autor
autor comic - komediopisarz; autor dramatic - dramatopisarz; autor theatral - dramatopisarz; autor favorite ulubiony autor; autor spiritual - autor duchowy; derecto de autor - prawo autorskie; nomine del autor - nazwisko autora; correction del autor - poprawka autorska;

autorato
rzecz. autorstwo, zawód pisarza

autoregression
rzecz. autoregresja

autorisar
czas. autoryzować, zatwierdzić, udzielić zezwolenia

autorisate
przym. autoryzowany, upoważniony

autorisation
rzecz. autoryzacja, zezwolenie

autoritari
przym. autorytarny, dyktatorski

autoritate
rzecz. autorytet; władza, jurysdykcja autoritate central - władza centralna; autoritate supreme - władza najwyższa; autoritate legitime - legalna władza; autoritate judiciari - władza sądownicza; autoritate regal/royal - władza królewska; autoritate imperial - władza cesarska; autoritate statal - władza państwowa; autoritate paternal/paterne - władza rodzicielska; autoritates civil - władza cywilna; autoritates militar - władze wojskowe; autoritate religiose - władza kościelna; autoritates municipal - władze miejskie; autoritates local - władze lokalne; mantenentia/mantenimento del autoritate - zachowanie władzy, utrzymanie władzy; abuso de autoritate - nadużycie władzy; autoritates de occupation - władze okupacyjne; esser sub le autoritate de un persona - być pod czyjąś władzą; submitter un persona a su autoritate - podporządkować kogoś swojej władzy; imponer su autoritate - narzucić swoją władzę; exercer (le) autoritate - wykonywać władzę; refractari al autoritate - nieposłuszny władzy

autoritates
rzecz. władze

autoritatismo
rzecz. autorytaryzm

autostop
rzecz. autostop

autostrata
rzecz. autostrada

autostudio
rzecz. autonauczanie, samodzielna nauka

autosustenente
przym. samowystarczalny

autosustenentia
rzecz. samowystarczalność

autumnal
przym. jesienny

autumno
rzecz. jesień

auxiliar
przym. pomocniczy
czas. pomagać

auxiliator
rzecz. pomocnik

auxilio
rzecz. pomoc
prestar auxilio - udzielać pomocy

ava
rzecz. babka (babcia)

aval
rzecz. awal, poręczenie

avalanche
rzecz. lawina

avalisar
czas. indosowac, aprobować, żyrować

avalista
rzecz. awalista, poręczyciel

avantage
rzecz. zaleta, korzyść; przewaga, awantaż

avantagiar
czas. (wym. awantażar) faworyzować, dawać korzyść, popierać

avantagiose
przym. korzystny
precio avantagiose - korzystna cena; commercio avantagiose - korzystny handel; puncto avantagiose - pozycja aktywna, aktyw; facer un offerta avantagiose - dać korzystną ofertę; obtener un offerta avantagiose - dostać korzystną ofertę;

avantal
rzecz. fartuch, fartuszek

avante
przysł. naprzód, do przodu; z przodu, na przedzie
ir avante - iść na przedzie; reguardar in avante - spojrzeć do przodu; saltar in avante - skakać w dal; passo in avante - krok do przodu; movimento in avante - ruch do przodu; camera de avante pokój fontowy, przedpokój; gamba de avante - przednia noga; porta de avante - drzwi frontowe; dentes de avante - przednie zęby; esser avante - wyprzedzać, ubiegać; mi horologio va avante - mój zegarek spieszy się; de avante a detra - z przodu do tyłu; poner un cosa avante - położyć coś z przodu
(2). naprzód, uprzednio, wcześniej
un septimana avante - tydzień naprzód, tydzień wcześniej; poc/pauc tempore avante - nieco (czasu) wcześniej

avantia
rzecz. (1). zaliczka, zadatek
peter un avantia - prosić o zaliczkę; dar/conceder un avantia a un persona - dać/udzielić komuś zaliczki; reimbursar un avantia - zwracać zaliczkę; reclamar le reimbursamento de un avantia - zażądać zwrotu zaliczki; on me ha reimbursate mi avantia - zwrócono mi zaliczkę; in avantia - z góry, awansem, zaliczkowo; ordinar in avantia - zamówić z góry; al avantia - z góry, awansem, zaliczkowo; reciper un avantia - dostać zaliczkę; avantia bancari - zaliczka bankowa; avantia gratuite/sin interesse - darmowa/bezprocentowa zaliczka
(2). przewaga, przodownictwo, prowadzenie;
prender un avantia - przejąć prowadzenie; haber un hora de avantia - mieć godzinę przewagi;
(3). awanse
facer avantias - robić awanse, zalecać się

avantiamento
rzecz. awans, kariera, promocja; przesunięcie do przodu; postęp

avantiar
czas. (1). posuwać się, postępować
avantiar in su travalio/labor posunąć się do przodu z pracą; avantiar a passos de gigante - posuwać się wielkimi krokami; avantiar a passos prudente - posuwać się ostrożnie; avantiar con difficultate - posuwać się z trudem; mi horologio avantia - mój zegarek się spieszy; con le avantiar del annos - z biegiem lat, z postępem lat;
(2). awansować, promować
(3). wysuwać, przedkładać
avantiar un problema - wysunąć problem; avantiar argumentos - wysunąć argumenty; avantiar un these (-esis) - wysunąć tezę;

avantiata
rzecz. straż przednia, placówka

avantiate
przym. zaawansowany; wysunięty do przodu

avar
przym. skąpy

avaria
rzecz. awaria

avaritia
rzecz. skąpstwo

avaritiose
przym. chciwy, skąpy

avaro
rzecz. skąpiec, sknera

ave
rzecz. ptak

avellana
rzecz. orzech laskowy

avellaniero
rzecz. leszczyna

aveller
czas. odrywać, oddzierać

avena
rzecz. owies

aventura
rzecz. przygoda
per aventura - przypadkiem

aventurar
czas. odważyć się, zaryzykować

aventurero
rzecz. poszukiwacz przygód, ryzykant, awanturnik

aventurose
przym. przygodowy; śmiały, awanturniczy, odważny, ryzykowny
vita aventurose - awanturnicze życie;

avenue
rzecz. aleja

averar
czas. zapewniać, udowadniać, weryfikować

avergoniar
czas. zawstydzać

avergoniate
przym. zawstydzony

aversion
rzecz. niechęć, awersja

averter
czas. odwracać

aves domestic
rzecz. ptactwo domowe

avestruthio
rzecz. struś
haber un stomacho de avestruthio - mieć strusi żołądek

aviar
czas. latać

aviaria
rzecz. ptaszarnia

aviario
rzecz. ptaszarnia

aviarista
rzecz. ptasznik

aviation
rzecz. lotnictwo, awiacja

aviator
rzecz. lotnik

aviatrice
rzecz. lotniczka

avicinar
czas. sąsiadować

avicultura
rzecz. chów ptaków

avide
przym. chciwy, żądny

avidia
rzecz. chciwość, żądza

aviditate
rzecz. chciwość

avinar
czas. upijać się

avinate
przym. pijany, wstawiony

avion
rzecz. samolot
avion a jecto - samolot odrzutowy; avion de chassa - samolot myśliwski, myśliwiec

avisar
czas. doradzać; awizować; zawiadamiać

avisate
przym. ostrożny, roztropny, rozważny, rozsądny

aviso
rzecz. opinia, zdanie, ocena, osąd; rada, porada; wiadomość, powiadomienie, awizo

avivamento
rzecz. ożywianie

avivar
czas. ożywiać

avo
rzecz. dziadek

avocatiero
rzecz. drzewo awokado

avocato
rzecz. awokado

avoirdupois
rzecz. system wag

avulsion
rzecz. wyrwanie, oderwanie

avuncular
przym. wujowski, ojcowski

avunculo
rzecz. wuj

axe
rzecz. oś

axial
przym. osiowy

axilla
rzecz. pacha

axillari
przym. dotyczący pachy, pachowy

axioma
rzecz. aksjomat

axiomatic
przym. aksjomatyczny

axiomatica
rzecz. aksjomatyka

axiomaticamente
przysł. aksjomatycznie

axiomatisation
rzecz. aksjomatyzacja

axonometria
rzecz. aksonometria

axonometric
przym. aksonometryczny

axungia
rzecz. [Farmac.] tłuszcz jeża

azalea
rzecz. [Bot.] azalia

aztec
przym. aztecki

azur
przym. błękitny, lazurowy

azurato
rzecz. lazur, błękit

azuro
rzecz. błękit